I. Bệnh thán thư trên cây thanh long
Bệnh thán thư là một trong những bệnh hại nghiêm trọng trên cây thanh long, gây thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng trái. Bệnh do nấm Colletotrichum spp. gây ra, đặc biệt là hai loài Colletotrichum gloeosporioides và Colletotrichum truncatum. Nghiên cứu đã xác định được các tác nhân gây bệnh thông qua phương pháp hình thái học và kỹ thuật sinh học phân tử. Kết quả cho thấy, C. truncatum gây hại nặng nhất trên giống thanh long ruột đỏ. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao và lượng mưa lớn, đặc biệt vào mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 10.
1.1. Tác nhân gây bệnh
Nghiên cứu đã phân lập được 44 chủng nấm gây bệnh thán thư từ các mẫu thu thập tại các vườn thanh long ở Tiền Giang, Long An và Bình Thuận. Các chủng nấm này được xác định thuộc loài Colletotrichum gloeosporioides và Colletotrichum truncatum thông qua phân tích trình tự DNA vùng ITS-rDNA. C. truncatum được phát hiện là loài gây hại nặng nhất, đặc biệt trên giống thanh long ruột đỏ.
1.2. Điều kiện phát triển bệnh
Bệnh thán thư phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao và lượng mưa lớn. Nghiên cứu cho thấy, bệnh bắt đầu xuất hiện từ tháng 6 và đạt đỉnh điểm gây hại vào tháng 9 đến tháng 10, trùng với mùa mưa tại Đồng bằng sông Cửu Long. Nấm Colletotrichum cũng được tìm thấy trong nước mưa, nước mương, tàn dư thực vật và đất tại các vườn thanh long, cho thấy khả năng lưu tồn và phát tán mầm bệnh cao.
II. Biện pháp quản lý bệnh thán thư
Để quản lý bệnh thán thư hiệu quả, nghiên cứu đã đề xuất các biện pháp tổng hợp bao gồm sử dụng thuốc hóa học, sinh học và dịch trích thảo mộc. Các hoạt chất như Azoxystrobin + Difenoconazole, Propiconazole + Difenoconazole và Polyoxin complex đã được chứng minh có hiệu quả cao trong việc ức chế sự phát triển của nấm gây bệnh. Ngoài ra, dịch trích từ cây móng tay ở nồng độ 2% cũng cho hiệu quả ức chế nấm từ 56% đến 93,7%.
2.1. Sử dụng thuốc hóa học và sinh học
Các hoạt chất hóa học như Azoxystrobin + Difenoconazole và Propiconazole + Difenoconazole đã được thử nghiệm và cho thấy hiệu quả ức chế nấm Colletotrichum từ 72% đến 93,75%. Bên cạnh đó, các chủng vi khuẩn Bacillus và xạ khuẩn Streptomyces cũng được chứng minh có khả năng đối kháng với nấm gây bệnh, với hiệu suất từ 50% đến 71,3%.
2.2. Ứng dụng dịch trích thảo mộc
Dịch trích từ cây móng tay ở nồng độ 2% đã được thử nghiệm và cho thấy hiệu quả ức chế nấm Colletotrichum từ 56% đến 93,7%. Đây là một giải pháp thân thiện với môi trường và có tiềm năng lớn trong việc phòng ngừa bệnh thán thư trên cây thanh long.
III. Ảnh hưởng của bệnh thán thư đến nông nghiệp bền vững
Bệnh thán thư không chỉ gây thiệt hại về năng suất mà còn ảnh hưởng đến chất lượng trái và thị trường thanh long. Việc áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại do bệnh mà còn góp phần tăng năng suất và bảo vệ thực vật một cách bền vững. Nghiên cứu đã chứng minh rằng, việc kết hợp các biện pháp như cắt tỉa, sử dụng thuốc hóa học, sinh học và dịch trích thảo mộc có thể giảm đáng kể áp lực bệnh và tăng lợi nhuận cho nông dân.
3.1. Tác động đến năng suất và chất lượng trái
Bệnh thán thư gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng trái thanh long. Nghiên cứu cho thấy, việc áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp có thể giảm tỷ lệ bệnh và tăng chất lượng trái, từ đó nâng cao giá trị thương phẩm trên thị trường thanh long.
3.2. Hướng đến nông nghiệp bền vững
Việc sử dụng các biện pháp sinh học và dịch trích thảo mộc không chỉ giúp kiểm soát bệnh thán thư hiệu quả mà còn góp phần bảo vệ môi trường và hướng đến nông nghiệp bền vững. Các giải pháp này giúp giảm thiểu việc sử dụng thuốc hóa học, từ đó bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và hệ sinh thái.
