I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Tướng Trầm Tích Dầu Khí Cửu Long
Bể Cửu Long, một khu vực trọng điểm trong ngành dầu khí Việt Nam, đang đối mặt với thách thức suy giảm trữ lượng dầu khí từ các đối tượng khai thác truyền thống như móng granit nứt nẻ và cát kết Miocen dưới. Do đó, việc thăm dò dầu khí và khai thác dầu khí các đối tượng mới, đặc biệt là cát kết Oligocen, trở nên cấp thiết. Luận án này tập trung vào tướng trầm tích và phân bố via chứa dầu khí Eocen-Oligocen ở vùng rìa Đông - Đông Nam bể Cửu Long, nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc đánh giá tiềm năng dầu khí và phát triển các chiến lược thăm dò dầu khí hiệu quả. Nghiên cứu này mang ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh nguồn tài nguyên truyền thống đang dần cạn kiệt, đòi hỏi sự tìm kiếm và khai thác các nguồn tài nguyên dầu khí mới để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
1.1. Vị Trí Địa Lý Tự Nhiên Ảnh Hưởng Tới Bể Cửu Long
Vùng rìa Đông - Đông Nam bể Cửu Long có vị trí địa lý đặc biệt, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố tự nhiên như hoạt động kiến tạo, cổ địa hình và cổ khí hậu. Những yếu tố này đóng vai trò then chốt trong việc hình thành và phân bố các tướng trầm tích, cũng như ảnh hưởng đến quá trình sinh và tích tụ dầu khí trong các thành hệ Eocen-Oligocen. Phân tích chi tiết các yếu tố địa lý tự nhiên là bước quan trọng để hiểu rõ hơn về lịch sử hình thành và phát triển của khu vực, từ đó đưa ra các dự báo chính xác về tiềm năng dầu khí.
1.2. Lịch Sử Phát Triển Kiến Tạo Bể Cửu Long
Lịch sử phát triển kiến tạo phức tạp của bể Cửu Long đã tạo ra các cấu trúc địa chất đa dạng, ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành và phân bố via chứa dầu khí. Các giai đoạn tạo rift, sụt lún và nâng lên đã tạo ra các bẫy địa chất khác nhau, nơi dầu khí có thể tích tụ và được bảo tồn. Nghiên cứu chi tiết lịch sử kiến tạo giúp xác định các khu vực có tiềm năng dầu khí cao và định hướng các hoạt động thăm dò dầu khí một cách hiệu quả. Theo tài liệu, mô hình trũng Đông — Đông Nam bể Cửu Long trong giai đoạn đầu thời kỳ tạo rift chịu ảnh hưởng chủ yếu của các yếu tố kiến tạo, cổ địa mạo và cổ khí hậu.
II. Xác Định Thách Thức Nghiên Cứu Về Via Dầu Khí Eocen
Mặc dù có tiềm năng lớn, việc thăm dò dầu khí trong các thành hệ Eocen-Oligocen ở bể Cửu Long vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự phức tạp trong phân bố via và khả năng bảo tồn đặc tính thấm chứa của đá. Nhiều giếng khoan đã bắt gặp các tập vỉa cát kết dày, có biểu hiện dầu khí tốt, nhưng lại chặt xít, không có khả năng cho dòng công nghiệp. Điều này đòi hỏi các phương pháp nghiên cứu và đánh giá tiên tiến để xác định các khu vực có vỉa chứa chất lượng cao và phát triển các kỹ thuật khai thác phù hợp.
2.1. Sự Phức Tạp Của Tướng Trầm Tích Eocen Oligocen
Tướng trầm tích đa dạng của các thành hệ Eocen-Oligocen, từ tướng sông, hồ đến quạt cát aluvi, tạo ra sự phức tạp trong việc dự đoán và đánh giá phân bố via. Sự biến đổi nhanh chóng của môi trường trầm tích theo không gian và thời gian đòi hỏi các phương pháp phân tích chi tiết và tích hợp nhiều loại dữ liệu khác nhau, bao gồm phân tích mẫu lõi, phân tích địa vật lý giếng khoan và phân tích địa chấn, để xây dựng các mô hình địa chất chính xác.
2.2. Yếu Tố Chắn Nóc Và Chất Lượng Vỉa Chứa
Theo đánh giá trước đây, tiềm năng dầu khí Eocen — Oligocen dưới của vùng ria Đông — Đông Nam bể Cửu Long nói riêng, của các via giai đoạn đầu thời ky tạo rift của các bề rift nói chung thường được cho là kém hap dẫn do thiếu văng yếu tố chắn nóc. Trong một số trường hợp có yếu tố chắn cục bộ thì chất lượng đá chứa kém và kích cỡ cau trúc địa chất nhỏ, phân bố cục bộ đã làm cho các đối tượng này bị bỏ qua trong quá trình xếp hạng (ranking) đối tượng tìm kiếm thăm dò dầu khí. Trong một số trường hợp, sự thiếu hụt yếu tố chắn nóc hiệu quả và chất lượng đá chứa kém đã hạn chế tiềm năng dầu khí của các thành hệ này. Việc xác định các khu vực có đá chắn tốt và vỉa chứa có độ rỗng và độ thấm cao là yếu tố then chốt để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên dầu khí tiềm năng.
III. Phương Pháp Phân Tích Địa Chấn Tối Ưu Tướng Trầm Tích Bể
Luận án sử dụng một hệ thống các phương pháp nghiên cứu tiên tiến, tập trung vào phân tích địa chấn, phân tích địa vật lý giếng khoan và phân tích thạch học để xác định tướng trầm tích và phân bố via. Phân tích địa chấn giúp xác định các cấu trúc địa chất và các đặc điểm trầm tích quan trọng, trong khi phân tích địa vật lý giếng khoan cung cấp thông tin chi tiết về đặc tính đá và vỉa chứa. Phân tích thạch học giúp xác định thành phần khoáng vật và cấu trúc vi mô của đá, từ đó đánh giá chất lượng vỉa chứa và khả năng dầu khí.
3.1. Sử Dụng Phương Pháp Phân Tích Địa Chấn Bể Cửu Long
Việc ứng dụng các kỹ thuật phân tích địa chấn hiện đại, như phân tích thuộc tính địa chấn và phân tích địa chấn 3D, cho phép tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc dưới bề mặt và các đặc điểm trầm tích. Các thuộc tính địa chấn, như biên độ, tần số và pha, có thể được sử dụng để phân biệt các tướng trầm tích khác nhau và xác định các khu vực có vỉa chứa tiềm năng. Đặc biệt, bản d6 thuộc tinh địa chan SpecDecom dai tần 10Hz cho tang cát lót đáy Oligocen E70 vùng ria Đông — Đông Nam bề Cửu Long.
3.2. Phân Tích Địa Vật Lý Giếng Khoan Đường Cong Gamma
Phân tích đường cong gamma (Hoàng Văn Quy, 2013). Phân tích địa vật lý giếng khoan, đặc biệt là phân tích đường cong gamma, cung cấp thông tin quan trọng về thành phần thạch học và môi trường trầm tích. Các dạng đường cong gamma khác nhau có thể được sử dụng để phân biệt các tướng trầm tích khác nhau, như sét, cát và đá vôi. Ngoài ra, phân tích đường cong quét hình ảnh thế năm đất đá giúp xác định các đặc điểm cấu trúc và vỉa chứa chi tiết.
IV. Yếu Tố Ảnh Hưởng Tướng Trầm Tích Hệ Thống Dầu Khí Cửu Long
Nghiên cứu đã xác định các yếu tố chính ảnh hưởng đến tướng trầm tích và hệ thống dầu khí trong giai đoạn đầu thời kỳ tạo rift. Các yếu tố này bao gồm kiến tạo, thành phần đá gốc và cổ địa hình, và cổ khí hậu. Hoạt động kiến tạo tạo ra các trũng trầm tích và kiểm soát sự phân bố của các tướng trầm tích. Thành phần đá gốc và cổ địa hình ảnh hưởng đến nguồn cung cấp vật liệu trầm tích và sự hình thành các vỉa chứa. Cổ khí hậu ảnh hưởng đến quá trình phong hóa, xói mòn và vận chuyển trầm tích, từ đó tác động đến tướng trầm tích và chất lượng vỉa chứa.
4.1. Tác Động Của Yếu Tố Kiến Tạo Lên Trầm Tích
Theo luận án, Mô hình trũng Đông — Đông Nam bé Cửu Long trong giai đoạn dau thời kỳ tạo rift chịu ảnh hưởng chủ yếu của các yếu tố kiến tạo, cổ địa mạo và cô khí hậu. Kiến tạo đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các trũng trầm tích và kiểm soát sự phân bố của các tướng trầm tích. Các đứt gãy và hoạt động nâng lên, sụt xuống tạo ra các bẫy địa chất và ảnh hưởng đến sự tích tụ và bảo tồn dầu khí. Phân tích chi tiết các hoạt động kiến tạo giúp xác định các khu vực có tiềm năng dầu khí cao.
4.2. Tác Động Thành Phần Đá Gốc và Cổ Địa Mạo
Thành phần đá gốc và cổ địa hình ảnh hưởng đến nguồn cung cấp vật liệu trầm tích và sự hình thành các vỉa chứa. Các khu vực có nguồn cung cấp cát phong phú có tiềm năng hình thành các vỉa chứa cát kết chất lượng cao. Ngoài ra, cổ địa hình có thể tạo ra các bẫy địa chất tự nhiên, nơi dầu khí có thể tích tụ và được bảo tồn.
V. Phân Bố Via Chứa Dầu Khí Eocen Oligocen Bể Cửu Long
Nghiên cứu đã xác định các tướng trầm tích chính trong các thành hệ Eocen-Oligocen, bao gồm tướng sông, hồ, quạt cát aluvi và đới cát ven bờ. Phân bố via chứa dầu khí có mối liên hệ chặt chẽ với các tướng trầm tích này. Các vỉa chứa có chất lượng cao thường tập trung trong các tướng lòng sông và quạt cát aluvi, nơi có độ rỗng và độ thấm cao. Theo nghiên cứu, Sự bảo tồn đặc tính thấm — chứa của nó liên quan đến các hạt vụn đá gốc chưa phong hóa và ‘khién đỡ' của tầng sét den năm phủ bên trên có nguồn gốc đầm hồ bị thoát nước nhanh trong quá trình thành tạo da.
5.1. Đặc Điểm Tướng Trầm Tích Eocen Oligocen Bể Cửu Long
Các tướng trầm tích trong các thành hệ Eocen-Oligocen có đặc điểm khác nhau về thành phần thạch học, cấu trúc và tính chất vật lý. Việc phân tích chi tiết các đặc điểm này giúp xác định môi trường trầm tích và dự đoán phân bố via. Ví dụ, các tướng lòng sông thường có thành phần cát thô đến trung bình, độ chọn lọc tốt và độ rỗng và độ thấm cao, trong khi các tướng hồ thường có thành phần sét mịn và vỉa chứa chặt xít.
5.2. Đặc Trưng Các Tầng Chứa Thời Kỳ Tạo Rift Của Bể
Các tầng chứa giai đoạn đầu thời kỳ tạo rift, như tầng chứa E/70, E60 và E, có đặc trưng địa chất và vỉa chứa khác nhau. Việc hiểu rõ các đặc trưng này giúp xác định các đối tượng thăm dò dầu khí tiềm năng. Các tầng chứa này có tiềm năng dầu khí lớn và có giá trị công nghiệp. Ví dụ, tầng chứa E/70 thường có thành phần cát kết lót đáy, phân bố rộng rãi và có độ rỗng và độ thấm tốt.
VI. Giải Pháp Ưu Tiên Tìm Kiếm Thăm Dò Dầu Khí Bể Cửu Long
Kết quả nghiên cứu chỉ ra tiềm năng dầu khí lớn trong các thành hệ Eocen-Oligocen ở vùng rìa Đông - Đông Nam bể Cửu Long. Việc phân nhóm các đối tượng chứa dầu khí dựa trên đặc tính thấm chứa giúp chuẩn bị các giải pháp kỹ thuật và công nghệ kích thích vỉa phù hợp, tiên tiến để gia tăng thu hồi dầu khí trong quá trình thăm dò khai thác. Nghiên cứu này đóng góp vào việc định hướng chiến lược thăm dò khai thác dầu khí đối tượng Eocen-Oligocen dưới vùng rìa Đông - Đông Nam bể Cửu Long.
6.1. Xác Định Đối Tượng Ưu Tiên Tìm Kiếm Thăm Dò Dầu Khí
Xác định các cấu trúc địa chất có tiềm năng chứa dầu khí cao, dựa trên phân tích địa chấn và các dữ liệu địa chất khác. Các cấu trúc này thường nằm gần các đứt gãy và có yếu tố chắn nóc hiệu quả. Sự thành công ở các giếng khoan thăm dò, thâm lượng đối tượng Oligocen dưới trong khu vực ria Đông — Đông Nam bể Cửu Long trong thời gian gần đây như Kinh Ngư Trang, Kinh Ngư Trang Nam . cho thấy tiềm năng dầu khí trong khu vực này còn déi dao, các via chứa Oligocen dưới phân bố rộng rãi với nhiều loại tướng đá trầm tích khác nhau từ tướng sông, hồ, quạt cát aluvi.
6.2. Áp Dụng Giải Pháp Kỹ Thuật Kích Thích Vỉa Dầu Khí
Áp dụng các giải pháp kỹ thuật kích thích vỉa, như nứt vỉa thủy lực và bơm rửa axit, để cải thiện độ thấm của các vỉa chứa chặt xít và tăng cường thu hồi dầu khí. Việc lựa chọn giải pháp kỹ thuật phù hợp phụ thuộc vào đặc điểm địa chất và vỉa chứa của từng khu vực. Các giải pháp này có thể giúp khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên dầu khí tiềm năng trong các thành hệ Eocen-Oligocen.
