Nghiên cứu tình tiết tăng nặng tội cưỡng đoạt tài sản theo bộ luật hình sự 2015 tại Đắk Lắk

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục từ viết tắt

Danh mục bảng

Danh mục biểu đồ

1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÌNH TIẾT TĂNG NẶNG ĐỊNH KHUNG CỦA TỘI CƯỠNG ĐOẠT TÀI SẢN

1.1. Một số vấn đề lý luận về tội cưỡng đoạt tài sản

1.1.1. Khái niệm tội cưỡng đoạt tài sản

1.1.2. Đặc điểm của tội cưỡng đoạt tài sản

1.2. Khái niệm, đặc điểm, ý nghĩa, cơ sở quy định các tình tiết tăng nặng định khung của tội cưỡng đoạt tài sản

1.2.1. Khái niệm các tình tiết tăng nặng định khung của tội cưỡng đoạt

1.2.2. Đặc điểm của các tình tiết tăng nặng định khung hình phạt của tội cưỡng đoạt tài sản

1.2.3. Ý nghĩa của việc quy định các tình tiết tăng nặng định khung của tội cưỡng đoạt tài sản

1.2.4. Cơ sở quy định về các tình tiết tăng nặng định khung của tội cưỡng đoạt tài sản

1.3. Phân loại các tình tiết tăng nặng định khung của tội cưỡng đoạt

1.3.1. Phân loại theo cấu thành tội phạm

1.3.2. Phân loại theo mức độ tăng nặng trách nhiệm hình sự

1.4. Kết luận Chương 1

2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 VỀ CÁC TÌNH TIẾT TĂNG NẶNG ĐỊNH KHUNG CỦA TỘI CƯỠNG ĐOẠT TÀI SẢN VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TOÀ ÁN NHÂN DÂN HAI CẤP TỈNH ĐẮK LẮK

2.1. Quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về các tình tiết tăng nặng định khung đối với tội Cưỡng đoạt tài sản

2.1.1. Các tình tiết tăng nặng định khung quy định tại khoản 2 Điều 170 BLHS năm 2015

2.1.1.1. Phạm tội có tổ chức

2.1.1.2. Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp

2.1.1.3. Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ

2.1.1.4. Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000 đồng đến dưới 200

2.1.1.5. Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội

2.1.1.6. Tái phạm nguy hiểm

2.1.2. Các tình tiết tăng nặng định khung quy định tại khoản 3 Điều 170 BLHS năm 2015

2.1.2.1. Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000 đồng đến dưới 500

2.1.2.2. Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh

2.1.3. Các tình tiết tăng nặng định khung quy định tại khoản 4 Điều 170 BLHS năm 2015

2.1.3.1. Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000 đồng trở lên

2.1.3.2. Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp

2.2. Thực tiễn áp dụng các tình tiết tăng nặng định khung đối với tội Cưỡng đoạt tài sản tại tỉnh Đắk Lắk

2.2.1. Một số đặc điểm về vị trí địa lý, dân T

2.2.2. Tổng quan tình hình xét xử tội Cưỡng đoạt tài sản

2.2.3. Sai lầm và nguyên nhân trong việc áp dụng các tình tiết tăng nặng định khung đối với tội cưỡng đoạt tài sản

2.2.3.1. Những vi phạm, sai lầm

2.2.3.2. Các nguyên nhân của những vi phạm, sai lầm

2.3. Kết luận Chương 2

3. CHƯƠNG 3: NHỮNG YÊU CẦU VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ BẢO ĐẢM ÁP DỤNG ĐÚNG QUY ĐỊNH VỀ CÁC TÌNH TIẾT ĐỊNH KHUNG TĂNG NẶNG CỦA TỘI CƯỠNG ĐOẠT TÀI SẢN THEO BỘ LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM NĂM 2015

3.1. Những yêu cầu để bảo đảm áp dụng đúng các tình tiết tăng nặng định khung của tội cưỡng đoạt tài sản

3.1.1. Yêu cầu của pháp chế Xã hội chủ nghĩa

3.1.2. Yêu cầu về quyền con người, quyền cơ bản của công dân theo quy định của Hiến pháp năm 2013

3.1.3. Yêu cầu bảo đảm áp dụng thống nhất, đúng quy định của Bộ luật hình sự 2015

3.1.4. Yêu cầu bảo đảm phòng ngừa tội phạm trong xử lý người phạm tội và công lý, công bằng xã hội

3.2. Các giải pháp bảo đảm áp dụng đúng, thống nhất các tình tiết tăng nặng định khung đối với tội cưỡng đoạt tài sản

3.2.1. Kiến nghị và hoàn thiện pháp luật hình sự

3.2.2. Hoàn thiện các quy định về trưng cầu giám định, yêu cầu định giá, xử lý kết quả giám định, định giá

3.2.3. Tăng cường công tác kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ

3.2.4. Nâng cao năng lực đội ngũ những người tiến hành tố tụng

3.2.5. Tổng kết công tác xét xử hàng năm, rút kinh nghiệm thường xuyên định kỳ, xây dựng hệ thống án lệ

3.3. Kết luận Chương 3

Danh mục tài liệu tham khảo

MỞ ĐẦU

I. Một số vấn đề lý luận về tội cưỡng đoạt tài sản

Tội cưỡng đoạt tài sản là một trong những tội phạm xâm phạm sở hữu, được quy định trong Bộ luật Hình sự Việt Nam. Để hiểu rõ về tội này, cần phân tích khái niệm và đặc điểm của hành vi cưỡng đoạt. Theo từ điển Hán Việt, "chiếm đoạt" có nghĩa là sử dụng sức mạnh hoặc quyền lực để lấy tài sản của người khác. Hành vi này không chỉ đơn thuần là việc chiếm hữu tài sản mà còn có yếu tố đe dọa, uy hiếp, khiến nạn nhân phải giao tài sản một cách không tự nguyện. Theo quy định của pháp luật, cưỡng đoạt tài sản không chỉ là việc lấy tài sản mà còn là hành vi trái pháp luật, thể hiện rõ ràng sự cố ý của người phạm tội. Việc xác định rõ khái niệm này có ý nghĩa quan trọng trong việc áp dụng pháp luật, giúp các cơ quan tố tụng có căn cứ để xử lý các vụ án một cách chính xác và công bằng. Điều này cũng giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về hành vi phạm tội này, từ đó góp phần phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm hiệu quả.

II. Quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về các tình tiết tăng nặng định khung đối với tội cưỡng đoạt tài sản

Bộ luật Hình sự năm 2015 đã quy định rõ ràng về các tình tiết tăng nặng định khung đối với tội cưỡng đoạt tài sản. Các tình tiết này được phân loại theo mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội, từ đó xác định khung hình phạt phù hợp. Chẳng hạn, việc chiếm đoạt tài sản có giá trị lớn, hay thực hiện hành vi đối với những người yếu thế như trẻ em, phụ nữ mang thai, đều được coi là các tình tiết tăng nặng. Những quy định này không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân mà còn thể hiện chính sách hình sự nghiêm khắc đối với các hành vi xâm phạm tài sản. Việc áp dụng đúng các tình tiết tăng nặng trong thực tiễn xét xử sẽ giúp đảm bảo công lý, răn đe và ngăn ngừa tội phạm, đồng thời củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật.

III. Thực tiễn áp dụng các tình tiết tăng nặng định khung tại Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk

Thực tiễn xét xử tại tỉnh Đắk Lắk cho thấy nhiều vụ án cưỡng đoạt tài sản đã được xử lý, tuy nhiên vẫn tồn tại một số khó khăn trong việc xác định tình tiết tăng nặng. Nhiều bản án còn thiếu sự thống nhất trong việc áp dụng các quy định của Bộ luật Hình sự, dẫn đến sự khác biệt trong mức hình phạt giữa các vụ án tương tự. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu hụt về kiến thức và kinh nghiệm của các thẩm phán trong việc đánh giá tình tiết vụ án. Do đó, việc hoàn thiện quy trình xét xử và nâng cao năng lực cho đội ngũ thẩm phán là rất cần thiết. Việc rút kinh nghiệm từ các vụ án đã xét xử sẽ giúp cải thiện chất lượng công tác xét xử, từ đó bảo đảm áp dụng pháp luật một cách công bằng và hiệu quả hơn.

IV. Những yêu cầu và giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo đảm áp dụng đúng quy định về các tình tiết định khung tăng nặng của tội cưỡng đoạt tài sản

Để bảo đảm việc áp dụng đúng các tình tiết tăng nặng định khung trong tội cưỡng đoạt tài sản, cần thiết phải có những yêu cầu và giải pháp cụ thể. Yêu cầu đầu tiên là phải đảm bảo sự thống nhất trong việc áp dụng pháp luật, tránh tình trạng áp dụng tùy tiện. Cần có sự đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ thẩm phán và cán bộ tư pháp về các quy định mới trong Bộ luật Hình sự. Bên cạnh đó, việc xây dựng hệ thống án lệ và tổng kết công tác xét xử hàng năm sẽ giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các cơ quan tiến hành tố tụng. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân, nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật và phòng ngừa tội phạm hiệu quả.

Luận văn thạc sĩ về tình tiết tăng nặng trong tội cưỡng đoạt tài sản theo bộ luật hình sự Việt Nam 2015