I. Nghiên cứu Thanh Khoản Ngân Hàng Tổng quan Tầm quan trọng
Nghiên cứu thanh khoản ngân hàng trở nên vô cùng quan trọng, đặc biệt sau những vấn đề thanh khoản mà một số ngân hàng gặp phải trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Về mặt lý thuyết, thanh khoản của các ngân hàng thương mại được định nghĩa là khả năng tài trợ tăng trưởng tài sản và đáp ứng các nghĩa vụ khi đến hạn mà không phải chịu những tổn thất không thể chấp nhận được (BIS (2008)). Ủy ban Basel (2009) giải thích rằng khả năng tồn tại của các ngân hàng thương mại phụ thuộc vào vị thế thanh khoản của ngân hàng. Diamond và Dybvig (1983) đã cung cấp bằng chứng đầu tiên về tầm quan trọng vai trò của ngân hàng trong việc tạo ra thanh khoản. Mức thanh khoản tối ưu liên quan chặt chẽ đến hiệu quả hoạt động ngân hàng. Nếu thanh khoản không được tạo ra đúng cách, nó có thể dẫn đến mất khả năng thanh toán (trong trường hợp thanh khoản thấp) và lợi nhuận thấp (trong trường hợp thanh khoản cao), cuối cùng phá hủy giá trị cổ đông và có thể gây hại cho các ngân hàng khác do hiệu ứng lây lan.
1.1. Định nghĩa Bản chất của thanh khoản ngân hàng
Thanh khoản là một biến số quan trọng đối với ngân hàng và hệ thống ngân hàng. Thanh khoản ngân hàng là khả năng sẵn có dưới dạng tiền, thay vì đầu tư hoặc tài sản, hoặc có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền. Điều này rất quan trọng để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn.
1.2. Vai trò then chốt của thanh khoản với NHTM Việt Nam
Thanh khoản là một trong những yếu tố quan trọng nhất đối với hệ thống ngân hàng vì nó cung cấp tiền kịp thời cho hoạt động của ngân hàng. Thanh khoản cao là bằng chứng cho thấy ngân hàng có hoạt động mạnh mẽ và uy tín cao trên thị trường và nền kinh tế. Do đó, tất cả các ngân hàng toàn cầu đều xem xét thanh khoản cũng như yếu tố thanh khoản. Sau đó, đưa ra một loạt các giải pháp thiết thực để tăng cường thanh khoản cho các ngân hàng thương mại.
1.3. Cung và Cầu thanh khoản Trạng thái thanh khoản ròng
Thanh khoản chỉ xuất hiện khi ngân hàng phải đối mặt với nhu cầu rút tiền từ khách hàng hoặc thực hiện các nhiệm vụ như đã cam kết. Lúc đó, ngân hàng không chỉ lo lắng về việc cân bằng nhu cầu rút tiền với số tiền hiện có, mà còn tính đến khả năng huy động vốn sau đó. Đánh giá thanh khoản ngân hàng phải xem xét một trạng thái động, tức là phải được xem xét trong mối quan hệ cung - cầu vốn khả dụng của ngân hàng trong những khoảng thời gian nhất định.
II. Thách thức Rủi ro Thanh khoản Bài học từ Khủng hoảng 2007
Kinh nghiệm từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007 cho thấy thiếu thanh khoản ngân hàng có thể dẫn đến sự sụp đổ của một ngân hàng. Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng (BCBS, 2004) chỉ ra rằng một trong những nguyên nhân chính của cuộc khủng hoảng là vấn đề thanh khoản. Các ngân hàng dựa vào thị trường tiền tệ ngắn hạn để tài trợ cho tài sản hoạt động của họ có xu hướng gặp vấn đề thanh khoản rất cao. Theo vneconomy: “Sự bùng nổ của hoạt động cho vay dưới chuẩn là một nguồn gốc sâu xa của sự mất cân bằng vốn tín dụng toàn cầu trong những năm gần đây. Trong khi tăng trưởng tín dụng đang tăng lên từ các chính sách tiền tệ mở, nhu cầu huy động vốn của các doanh nghiệp sau các vụ bê bối tài chính ở Hoa Kỳ như Enron, Worldcom và cuộc khủng hoảng công nghệ thông tin kể từ năm 2001 lại suy giảm trở lại.”
2.1. Nguyên nhân gốc rễ của Khủng hoảng thanh khoản 2007
Sự mất cân bằng giữa cung và cầu vốn dẫn đến tình trạng dư thừa các nguồn vốn mà thị trường không sử dụng hiệu quả. Cho vay dưới chuẩn là một giải pháp cho vấn đề thặng dư vốn để tối đa hóa lợi nhuận. Cho vay quá mức các khoản vay dưới chuẩn trong một thời gian ngắn dẫn đến mất kiểm soát chất lượng tín dụng, đó là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng tín dụng năm 2007.
2.2. Ảnh hưởng tới Hệ thống Ngân hàng Việt Nam sau 2007
Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007 của Hoa Kỳ, tất cả các hệ thống ngân hàng thương mại trên toàn thế giới đều phải đối mặt với những khó khăn, đặc biệt là các ngân hàng ở Việt Nam, phải đối mặt với tình trạng thiếu thanh khoản ngân hàng nghiêm trọng. Mặc dù từ năm 2012, vấn đề này đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều rủi ro tiềm ẩn.
2.3. Tính cấp thiết của nghiên cứu về thanh khoản ngân hàng
Do đó, nghiên cứu "Thanh khoản ngân hàng và các yếu tố quyết định ở Việt Nam" được nghiên cứu để cải thiện thanh khoản ngân hàng và mang lại lợi nhuận tốt cho các ngân hàng thương mại trong tương lai.
III. Phương pháp Phân tích Các Yếu tố Ảnh hưởng Thanh khoản tại VN
Có một số nghiên cứu về thanh khoản ngân hàng ở các nền kinh tế và khu vực khác nhau trên thế giới. Do đó, chúng ta có thể phân loại các yếu tố ảnh hưởng đến thanh khoản ngân hàng thành hai nhóm chính: nhóm các yếu tố nội sinh và nhóm các yếu tố ngoại sinh. Cụ thể, nhóm các yếu tố bên trong ngân hàng: quy mô ngân hàng, tỷ lệ vốn, rủi ro tín dụng, NIM, tỷ lệ tiền gửi, ROA, ROE. Bên cạnh đó, các yếu tố ngoại sinh bao gồm: Lạm phát trong nền kinh tế (INF); Tăng trưởng kinh tế (GDP).
3.1. Nhóm Yếu tố bên trong ngân hàng Chi tiết các chỉ số
Các yếu tố bên trong ngân hàng bao gồm: quy mô ngân hàng, tỷ lệ vốn, rủi ro tín dụng (nợ xấu), NIM, tỷ lệ tiền gửi, ROA, ROE. Các chỉ số này phản ánh tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của ngân hàng.
3.2. Nhóm Yếu tố bên ngoài ngân hàng Tác động vĩ mô
Các yếu tố bên ngoài ngân hàng bao gồm: Lạm phát trong nền kinh tế (INF); Tăng trưởng kinh tế (GDP). Các yếu tố này phản ánh tình hình kinh tế vĩ mô và tác động đến hoạt động của ngân hàng.
3.3. Xây dựng Mô hình Nghiên cứu Mô tả biến số
Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến thanh khoản ngân hàng trong bối cảnh Việt Nam trong giai đoạn (2010-2018). Dựa trên kết quả phân tích, nghiên cứu đưa ra một số khuyến nghị để cải thiện thanh khoản ngân hàng của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong tương lai.
IV. Ứng dụng Kết quả Nghiên cứu Đề xuất Giải pháp Tăng Thanh Khoản
Nghiên cứu này đóng góp vào việc xây dựng một tài liệu học thuật bằng cách kiểm tra các yếu tố quyết định và mức độ ảnh hưởng đến thanh khoản của các ngân hàng thương mại Việt Nam. Theo kết quả ước tính, nghiên cứu cũng đề xuất các khuyến nghị và chính sách để nâng cao chất lượng thanh khoản, từ đó giảm thiểu rủi ro vỡ nợ, phá sản và cải thiện hiệu quả hoạt động ngân hàng.
4.1. Nâng cao chất lượng Hoạt động Kinh doanh
Để tăng cường thanh khoản, ngân hàng cần nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh, bao gồm việc cải thiện hiệu quả quản lý, giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng sinh lời.
4.2. Xây dựng Quy mô Ngân hàng Vững mạnh
Quy mô ngân hàng lớn hơn thường có lợi thế về thanh khoản do khả năng tiếp cận các nguồn vốn đa dạng hơn và khả năng quản lý rủi ro hiệu quả hơn.
4.3. Thiết lập Dự phòng Rủi ro Tín dụng
Dự phòng rủi ro tín dụng là biện pháp quan trọng để bảo vệ thanh khoản của ngân hàng trong trường hợp nợ xấu gia tăng.
V. Kết luận Tác động của Yếu tố Vi mô Vĩ mô đến Thanh khoản
Kết quả nghiên cứu cho thấy có mối tương quan giữa ROA và LIQ, TLA và LIQ, SIZE và LIQ, CEA và LIQ, TDES và LIQ, INF và LIQ, GDP và LIQ. Nghiên cứu đã hệ thống hóa toàn bộ kết quả của quá trình nghiên cứu và đề xuất các giải pháp để cải thiện tỷ lệ lợi nhuận của các ngân hàng thương mại.
5.1. Tăng cường Huy động Vốn từ Tiền gửi Cá nhân Doanh nghiệp
Huy động vốn từ tiền gửi cá nhân và doanh nghiệp là nguồn vốn ổn định và chi phí thấp, giúp cải thiện thanh khoản của ngân hàng.
5.2. Giảm thiểu Chi phí Không Cần thiết Tăng Chi phí Hỗ trợ Hoạt động
Quản lý chi phí hiệu quả giúp tăng cường thanh khoản bằng cách giảm áp lực lên dòng tiền của ngân hàng. Cần ưu tiên các chi phí hỗ trợ hoạt động kinh doanh.
5.3. Hạn chế Hướng Nghiên cứu Tiếp theo
Nghiên cứu có một số hạn chế về phạm vi và phương pháp. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng các phương pháp phân tích tiên tiến hơn và xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến thanh khoản ngân hàng.
