Nghiên cứu quy định phần 5 Bộ luật Dân sự 2015: Pháp luật áp dụng cho quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài

• Tác giả: TS.Trần Minh Ngọc
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Đề tài: Nghiên Cứu Quy Định Phần 5 Bộ Luật Dân Sự 2015 Về Pháp Luật Áp Dụng Quan Hệ Dân Sự Có Yếu Tố Nước Ngoài
• Loại tài liệu: đề tài nghiên cứu khoa học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: SỰ CAN THIẾT VÀ ĐỊNH HUONG CĂN BẢN TRONG VIỆC XÂY DỰNG PHẦN 5 BỘ LUẬT DÂN SỰ NĂM 2015 VỀ PHÁP LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI QUAN HỆ DÂN SỰ CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI
• 1.1. Sự cần thiết phải xây dựng Phần 5 Bộ luật dân sự năm 2015 về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài
• 1.2. Định hướng căn bản trong việc xây dựng Phần 5 Bộ luật dân sự năm 2015 về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH CỦA PHẦN 5 BỘ LUẬT DÂN SỰ NĂM 2015 VỀ PHÁP LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI QUAN HỆ DÂN SỰ CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI
• 2.1. Kết cấu và tên gọi của Phần 5 Bộ Luật Dân sự năm 2015
• 2.2. Chương XXV Quy định chung (bao gồm 9 Điều luật)
• 2.3. Chương XXVI Pháp luật áp dụng đối với cá nhân, pháp nhân (bao gồm 5 Điều luật)
• 2.4. Chương XXVII Pháp luật áp dụng đối với quan hệ tài sản, quan hệ nhân thân (bao gồm 11 Điều luật)
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH CỦA PHẦN 5 BỘ LUẬT DÂN SỰ NĂM 2015 VỀ PHÁP LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI QUAN HỆ DÂN SỰ CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI
• 4. PHẦN THỨ 2: CÁC CHUYÊN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Chuyên đề 1: Định hướng căn bản trong việc xây dựng và những điểm mới trong Phần 5 Bộ Luật Dân sự năm 2015 về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài
• 4.2. Chuyên đề 2: Đánh giá các quy định của Bộ Luật Dân sự năm 2015 về phạm vi áp dụng của Phần 5, xác định pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài, trường hợp không áp dụng pháp luật nước ngoài và thời hiệu đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài
• 4.3. Chuyên đề 3: Vấn đề áp dụng điều ước quốc tế, tập quán quốc tế, pháp luật nước ngoài và phạm vi pháp luật được dẫn chiếu đến theo Điều 665, 666, 667, 668, 669 của Bộ Luật Dân sự năm 2015
• 4.4. Chuyên đề 4: Đánh giá các quy định trong Phần 5 của Bộ Luật Dân sự năm 2015 về pháp luật áp dụng đối với cá nhân, pháp nhân
• 4.5. Chuyên đề 5: Đánh giá các quy định trong Phần 5 của Bộ Luật Dân sự năm 2015 về phân loại tài sản, quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản, quyền sở hữu trí tuệ, thừa kế (theo pháp luật và di chúc) và giám hộ
• 4.6. Chuyên đề 6: Đánh giá các quy định trong Phần 5 của Bộ Luật Dân sự năm 2015 về hợp đồng, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, hành vi pháp lý đơn phương, nghĩa vụ hoàn trả do chiếm hữu, sử dụng, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật, thực hiện công việc không có ủy quyền
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu chung về Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015

Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các giao dịch dân sự xuyên quốc gia. Phần này được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế, đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả trong việc giải quyết các tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài. Bộ luật Dân sự 2015 đã kế thừa và phát triển các quy định từ Bộ luật Dân sự 2005, đồng thời bổ sung nhiều điểm mới phù hợp với thực tiễn và xu hướng pháp luật quốc tế.

1.1. Sự cần thiết của Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015

Việc xây dựng Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Các quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài ngày càng phức tạp, đòi hỏi một hệ thống pháp luật đồng bộ và hiệu quả. Phần 5 đã khắc phục những hạn chế của Bộ luật Dân sự 2005, đưa ra các quy định cụ thể và toàn diện hơn, đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong việc áp dụng pháp luật.

1.2. Định hướng xây dựng Phần 5

Quá trình xây dựng Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của hệ thống pháp luật Việt Nam, đồng thời tiếp thu kinh nghiệm từ luật quốc tế. Mục tiêu là tạo ra một khung pháp lý linh hoạt, phù hợp với các cam kết quốc tế và đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia.

II. Nội dung chính của Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015

Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 bao gồm các quy định chi tiết về pháp luật áp dụng đối với các quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Các quy định này được chia thành ba chương chính: Quy định chung, Pháp luật áp dụng đối với cá nhân và pháp nhân, và Pháp luật áp dụng đối với quan hệ tài sản và nhân thân. Mỗi chương đều có những điểm mới và cải tiến so với Bộ luật Dân sự 2005.

2.1. Quy định chung

Chương XXV của Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về phạm vi áp dụng, xác định pháp luật áp dụng, và các nguyên tắc cơ bản khi giải quyết các quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Điều 663 quy định rõ phạm vi áp dụng của Phần 5, trong khi Điều 664 và 665 hướng dẫn cách xác định pháp luật áp dụng và áp dụng các điều ước quốc tế.

2.2. Pháp luật áp dụng đối với cá nhân và pháp nhân

Chương XXVI tập trung vào việc xác định pháp luật áp dụng đối với cá nhân và pháp nhân. Các quy định này bao gồm việc xác định năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự, và các vấn đề liên quan đến quốc tịch. Điều 672 và 673 là những điểm mới, giúp giải quyết các tranh chấp liên quan đến người không quốc tịch hoặc có nhiều quốc tịch.

2.3. Pháp luật áp dụng đối với quan hệ tài sản và nhân thân

Chương XXVII quy định về pháp luật áp dụng đối với các quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân. Các quy định này bao gồm việc phân loại tài sản, quyền sở hữu, thừa kế, và các vấn đề liên quan đến hợp đồng dân sự. Điều 678 và 679 là những điểm nổi bật, quy định chi tiết về quyền sở hữu và quyền sở hữu trí tuệ.

III. Đánh giá và kiến nghị hoàn thiện Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015

Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 đã có nhiều cải tiến so với phiên bản trước, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Các quy định về pháp luật áp dụng cần được cụ thể hóa hơn để tránh nhầm lẫn trong thực tiễn áp dụng. Đồng thời, cần tăng cường hướng dẫn chi tiết cho các cơ quan có thẩm quyền khi giải quyết các tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài.

3.1. Ưu điểm của Phần 5

Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 đã đưa ra nhiều quy định mới, phù hợp với xu hướng phát triển của luật quốc tế. Các quy định về pháp luật áp dụng được xây dựng một cách hệ thống, đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong việc giải quyết các tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài.

3.2. Hạn chế và kiến nghị

Một số quy định trong Phần 5 Bộ luật Dân sự 2015 còn chưa cụ thể, dẫn đến khó khăn trong thực tiễn áp dụng. Cần bổ sung các hướng dẫn chi tiết và tăng cường đào tạo cho các cán bộ có thẩm quyền để đảm bảo hiệu quả thi hành pháp luật.