Luận án tiến sĩ về quan hệ Mỹ - Cuba từ 1991 đến 2016

Mở đầu của luận án nêu rõ lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu quan hệ Mỹ - Cuba trong giai đoạn 1991-2016, nhấn mạnh tính phức tạp và căng thẳng kéo dài giữa hai quốc gia này. Từ năm 1961, quan hệ giữa Mỹ và Cuba đã bị cắt đứt do những mâu thuẫn sâu sắc về chính trị và ý thức hệ. Tuy nhiên, sự thay đổi trong bối cảnh quốc tế và nội bộ của mỗi nước đã dẫn đến những diễn biến mới trong quan hệ song phương, đặc biệt là từ năm 2009 với sự thay đổi chính sách của Tổng thống Obama. Luận án không chỉ cung cấp cái nhìn tổng quan về mối quan hệ này mà còn đóng góp vào việc hiểu rõ hơn về những nhân tố ảnh hưởng đến sự chuyển biến trong quan hệ Mỹ - Cuba, từ đó làm nổi bật tầm quan trọng của việc bình thường hóa quan hệ trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.

Chương tổng quan tình hình nghiên cứu tập trung vào việc hệ thống hóa các công trình nghiên cứu về quan hệ Mỹ - Cuba cả ở trong nước và quốc tế. Các công trình nghiên cứu đã chỉ ra những khía cạnh khác nhau của mối quan hệ này, từ chính trị, kinh tế đến văn hóa. Tuy nhiên, các nghiên cứu tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, chưa khai thác sâu về những vấn đề quan trọng liên quan đến quan hệ Mỹ - Cuba trong giai đoạn sau Chiến tranh Lạnh. Luận án chỉ ra rằng cần có những nghiên cứu toàn diện và hệ thống hơn về các nhân tố tác động và kết quả của mối quan hệ này. Từ đó, luận án đã xác định nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể nhằm lấp đầy khoảng trống trong tài liệu hiện có và đóng góp vào kho tàng tri thức về quan hệ quốc tế.

Giai đoạn 1991-2008 chứng kiến những diễn biến phức tạp trong quan hệ Mỹ - Cuba, mặc dù vẫn còn căng thẳng. Luận án phân tích các nhân tố tác động đến quan hệ hai nước trong bối cảnh toàn cầu hóa, trong đó có sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ và Cuba. Đặc biệt, các chính sách cấm vận của Mỹ đối với Cuba đã gây ra nhiều tổn thất cho nền kinh tế Cuba, đồng thời cũng bộc lộ những hạn chế trong chiến lược của Mỹ. Luận án chỉ ra rằng, mặc dù có những dấu hiệu thay đổi trong chính sách, nhưng quan hệ giữa hai nước vẫn chưa thể cải thiện một cách đáng kể. Sự phân tích này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về tình hình quan hệ Mỹ - Cuba mà còn mở ra hướng nghiên cứu về các chính sách đối ngoại trong tương lai.

Chương này tập trung vào giai đoạn 2009-2016, thời điểm đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong quan hệ Mỹ - Cuba với chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama. Việc khôi phục quan hệ ngoại giao vào năm 2014 là một bước ngoặt quan trọng, cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Mỹ đối với Cuba. Luận án phân tích các yếu tố dẫn đến sự thay đổi này, bao gồm bối cảnh quốc tế và nội bộ của cả hai nước. Các kết quả tích cực từ việc bình thường hóa quan hệ đã mở ra cơ hội hợp tác mới trong nhiều lĩnh vực, từ kinh tế đến văn hóa. Điều này không chỉ có ý nghĩa đối với hai nước mà còn ảnh hưởng lớn đến khu vực Mỹ Latinh và chính sách đối ngoại của các nước khác. Việc đánh giá những thành tựu và hạn chế trong quan hệ Mỹ - Cuba giai đoạn này cũng là một phần quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về mối quan hệ quốc tế hiện nay.

Chương cuối cùng của luận án tổng hợp những kết quả tích cực và hạn chế của quan hệ Mỹ - Cuba trong suốt 25 năm. Luận án nhấn mạnh rằng, mặc dù có những thành tựu nhất định trong việc bình thường hóa quan hệ, song vẫn còn nhiều rào cản cần vượt qua. Những đặc điểm của mối quan hệ này được phân tích rõ ràng, từ chính trị đến kinh tế, cùng với các nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi trong chính sách của hai nước. Luận án cũng chỉ ra tác động của việc bình thường hóa quan hệ đối với khu vực và thế giới, từ đó khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu mối quan hệ này trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay. Những kết luận và khuyến nghị từ nghiên cứu sẽ là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên trong lĩnh vực quan hệ quốc tế.