Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường: Pháp luật về trợ cấp trong thương mại quốc tế

• Tác giả: Nông Quốc Bình
• Người hướng dẫn: Nông Quốc Bình
• Trường học: Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Quốc tế
• Đề tài: Pháp luật về trợ cấp trong thương mại quốc tế: Lý luận và thực tiễn
• Loại tài liệu: đề tài khoa học cấp trường
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hà Nội

• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI TRỢ CẤP VÀ CÁC BIỆN PHÁP ĐỐI KHÁNG TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• 1.1. Khái niệm trợ cấp
• 1.1.1. Khái niệm chung về trợ cấp
• 1.1.2. Khái niệm về trợ cấp theo quy định của WTO
• 1.2. Khái niệm về các biện pháp đối kháng
• 1.2.1. Các biện pháp đối kháng trong thương mại quốc tế nói chung
• 1.2.2. Biện pháp đối kháng theo quy định của WTO
• 1.3. Phân loại trợ cấp trong thương mại quốc tế
• 1.3.1. Phân loại dựa trên đối tượng áp dụng (hàng nông nghiệp và phi nông nghiệp)
• 1.3.2. Phân loại theo mức độ vi phạm
• 1.4. Một số quy định về trợ cấp và các biện pháp đối kháng
• 1.4.1. Quy định của WTO về trợ cấp và các biện pháp đối kháng
• 1.4.2. Quy định của pháp luật một số nước điển hình trên thế giới
• 1.4.3. Quy định của pháp luật Việt Nam về trợ cấp và các biện pháp đối kháng
• 1.4.4. Thực tiễn áp dụng trợ cấp và các biện pháp đối kháng trong thương mại quốc tế
• 2. PHẦN II: PHÁP LUẬT VỀ TRỢ CẤP VÀ CÁC BIỆN PHÁP ĐỐI KHÁNG THEO QUY ĐỊNH CỦA TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI VIỆT NAM
• 2.1. Pháp luật về trợ cấp trong thương mại hàng hóa của Việt Nam và một số kiến nghị
• 2.2. Các quy định về trợ cấp và thực tiễn áp dụng trợ cấp của EU
• 2.3. Các quy định và thực tiễn áp dụng chống trợ cấp tại EU
• 2.4. Pháp luật về trợ cấp và thực tiễn áp dụng của Trung Quốc
• 2.5. Pháp luật và thực tiễn áp dụng biện pháp đối kháng của Trung Quốc
• 2.6. Một số văn bản pháp lý về trợ cấp và các biện pháp đối kháng
• 2.6.1. Hiệp định về trợ cấp và các biện pháp đối kháng
• 2.6.2. Hiệp định nông nghiệp
• 2.6.3. Pháp lệnh số 22/2004/PL-UBTVQH11 về chống trợ cấp hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam
• 2.6.4. Nghị định 89/2005/ND-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh chống trợ cấp hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam
• 2.6.5. Nghị định số 04/2006/NĐ-CP của Chính phủ về việc thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Hội đồng xử lý vụ việc chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ
• 2.6.6. Thông tư 106/2005/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thu, nộp, hoàn trả thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp và các khoản bảo đảm thanh toán thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp

I. Pháp luật về trợ cấp thương mại quốc tế

Pháp luật về trợ cấp thương mại trong bối cảnh thương mại quốc tế là một chủ đề phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các quy định của WTO và các hiệp định liên quan. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích các quy định pháp lý về trợ cấp và biện pháp đối kháng, đồng thời đánh giá thực tiễn áp dụng tại Việt Nam và các quốc gia khác. Lý luận và thực tiễn được kết hợp để làm rõ các vấn đề pháp lý và đề xuất hướng hoàn thiện pháp luật.

1.1. Khái niệm trợ cấp

Trợ cấp là sự hỗ trợ của chính phủ hoặc các cơ quan công quyền đối với doanh nghiệp hoặc ngành sản xuất, nhằm tạo lợi thế cạnh tranh. Theo WTO, trợ cấp tồn tại khi có sự hỗ trợ tài chính trực tiếp hoặc gián tiếp, mang lại lợi ích cho đối tượng được trợ cấp. Các hình thức trợ cấp bao gồm cấp phát vốn, miễn giảm thuế, hoặc cung cấp hàng hóa, dịch vụ không dựa trên cơ sở thị trường.

1.2. Biện pháp đối kháng

Biện pháp đối kháng là công cụ để chống lại hành vi trợ cấp của các quốc gia khác. Theo WTO, các biện pháp này bao gồm thuế đối kháng tạm thời và thuế đối kháng chính thức. Thuế đối kháng được áp dụng để triệt tiêu lợi thế cạnh tranh do trợ cấp mang lại, đảm bảo sự công bằng trong thương mại quốc tế.

II. Thực tiễn áp dụng pháp luật về trợ cấp

Thực tiễn áp dụng các quy định về trợ cấp và biện pháp đối kháng tại Việt Nam và các quốc gia khác cho thấy nhiều thách thức và cơ hội. Việt Nam, với tư cách là thành viên WTO, cần tận dụng các quy định về trợ cấp để thúc đẩy xuất khẩu, đồng thời áp dụng hiệu quả các biện pháp đối kháng để bảo vệ thị trường nội địa.

2.1. Thực tiễn tại Việt Nam

Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan đến trợ cấp và biện pháp đối kháng, như Pháp lệnh số 22/2004 và Nghị định 89/2005. Tuy nhiên, việc áp dụng các quy định này còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong việc xử lý các tranh chấp thương mại quốc tế. Cần tăng cường năng lực thực thi pháp luật và nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về vấn đề này.

2.2. Thực tiễn tại EU và Trung Quốc

EU và Trung Quốc là hai trong số các quốc gia có hệ thống pháp luật và thực tiễn áp dụng về trợ cấp và biện pháp đối kháng rất phát triển. EU thường xuyên áp dụng thuế đối kháng để bảo vệ thị trường nội địa, trong khi Trung Quốc sử dụng trợ cấp như một công cụ để thúc đẩy xuất khẩu. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia này để hoàn thiện hệ thống pháp luật của mình.

III. Đề xuất hoàn thiện pháp luật

Dựa trên lý luận và thực tiễn, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện pháp luật về trợ cấp và biện pháp đối kháng tại Việt Nam. Các đề xuất tập trung vào việc tăng cường cơ chế thực thi pháp luật, nâng cao năng lực của các cơ quan chức năng, và học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác.

3.1. Tăng cường cơ chế thực thi

Việt Nam cần nâng cấp các quy định hiện hành về trợ cấp và biện pháp đối kháng, đồng thời tăng cường nguồn lực cho các cơ quan thực thi pháp luật. Việc nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và hiệp hội về vấn đề này cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả thực thi.

3.2. Học hỏi kinh nghiệm quốc tế

Việt Nam nên nghiên cứu và áp dụng các kinh nghiệm từ EU và Trung Quốc trong việc xử lý các vụ việc liên quan đến trợ cấp và biện pháp đối kháng. Điều này sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa các quy định của WTO để bảo vệ lợi ích quốc gia trong thương mại quốc tế.