I. Tổng quan về môi trường
Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về môi trường, bao gồm định nghĩa, phân loại và các vấn đề liên quan. Môi trường được định nghĩa là tập hợp các yếu tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh con người, ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của sinh vật. Phân loại môi trường gồm môi trường tự nhiên, xã hội và nhân tạo. Các vấn đề như ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên và biến đổi khí hậu được nhấn mạnh như những thách thức lớn của thế giới hiện nay.
1.1. Định nghĩa môi trường
Môi trường được hiểu là không gian sống bao gồm các yếu tố tự nhiên và nhân tạo, có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sống và phát triển của con người và sinh vật. Các định nghĩa từ các nguồn khác nhau đều thống nhất rằng môi trường là một hệ thống phức tạp, bao gồm các thành phần tương tác lẫn nhau.
1.2. Phân loại môi trường
Môi trường được phân loại thành môi trường tự nhiên, xã hội và nhân tạo. Môi trường tự nhiên bao gồm các yếu tố như không khí, nước, đất và sinh vật. Môi trường xã hội liên quan đến các mối quan hệ giữa con người. Môi trường nhân tạo là sản phẩm của hoạt động con người, bao gồm các công trình kiến trúc và cơ sở hạ tầng.
II. Môi trường thủy quyển
Chương này tập trung vào môi trường nước, một phần quan trọng của thủy quyển. Nước đóng vai trò thiết yếu trong duy trì sự sống, cân bằng khí hậu và phát triển kinh tế. Các vấn đề như ô nhiễm nước, suy thoái tài nguyên nước và các chất gây ô nhiễm được phân tích chi tiết. Chu trình nước toàn cầu và sự phân bố nước trên Trái Đất cũng được đề cập.
2.1. Vai trò của nước
Nước là yếu tố không thể thiếu trong sinh quyển, đóng vai trò quan trọng trong duy trì sự sống, cân bằng khí hậu và phát triển kinh tế - xã hội. Chu trình nước toàn cầu là quá trình tuần hoàn tự nhiên, giúp duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái.
2.2. Ô nhiễm môi trường nước
Ô nhiễm nước là hiện tượng các chất độc hại xâm nhập vào nguồn nước, làm thay đổi tính chất vật lý, hóa học và sinh học của nước. Các chất gây ô nhiễm như kim loại nặng, hóa chất công nghiệp và vi sinh vật gây bệnh được liệt kê như những nguyên nhân chính dẫn đến ô nhiễm nước.
III. Môi trường nước toàn cầu
Chương này phân tích hiện trạng ô nhiễm nước trên toàn cầu, với các số liệu cụ thể về tình trạng thiếu nước sạch và vệ sinh môi trường. Các dòng sông ô nhiễm nhất thế giới như sông Citarum (Indonesia) và sông Hằng (Ấn Độ) được liệt kê như những ví dụ điển hình. Các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ liên quan đến nước cũng được đánh giá.
3.1. Hiện trạng ô nhiễm nước
Ô nhiễm nước đang là vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu, với hàng tỷ người sống trong điều kiện thiếu nước sạch và vệ sinh môi trường. Các dòng sông như sông Citarum và sông Hằng là những ví dụ điển hình về ô nhiễm nước nghiêm trọng.
3.2. Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ
Các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ liên quan đến nước sạch và vệ sinh môi trường đang được thực hiện trên toàn cầu. Tuy nhiên, tiến độ vẫn còn chậm, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.
IV. Môi trường nước ở Việt Nam
Chương này tập trung vào hiện trạng ô nhiễm nước tại Việt Nam, bao gồm nước mặt, nước ngầm và nước biển. Các nguồn gây ô nhiễm như chất thải công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt được phân tích. Các khu vực như sông Nhuệ - Đáy, sông Cầu và sông Đồng Nai - Sài Gòn được nhắc đến như những điểm nóng về ô nhiễm nước.
4.1. Ô nhiễm nước mặt
Nước mặt tại Việt Nam đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do chất thải từ các khu công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt. Các lưu vực sông như sông Nhuệ - Đáy và sông Cầu là những ví dụ điển hình.
4.2. Ô nhiễm nước ngầm
Nước ngầm cũng đang bị đe dọa bởi các hoạt động khai thác quá mức và ô nhiễm từ các nguồn thải. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng tại các khu vực đô thị và công nghiệp.
V. Môi trường nước ở TP
Chương này đánh giá hiện trạng ô nhiễm nước tại TP.HCM, với các nguồn cung cấp nước chính như sông Sài Gòn và sông Đồng Nai. Các vấn đề như ô nhiễm kênh rạch, nước thải công nghiệp và nguy cơ ô nhiễm tầng nước ngầm được phân tích. Các hậu quả về sức khỏe và môi trường cũng được đề cập.
5.1. Nguồn cung cấp nước
TP.HCM chủ yếu phụ thuộc vào sông Sài Gòn và sông Đồng Nai để cung cấp nước sinh hoạt và công nghiệp. Tuy nhiên, các nguồn nước này đang bị đe dọa bởi ô nhiễm và suy thoái.
5.2. Ô nhiễm kênh rạch
Các kênh rạch tại TP.HCM đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do chất thải sinh hoạt và công nghiệp. Điều này gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe và môi trường cho người dân.
VI. Thiết kế bài trắc nghiệm đánh giá nhận thức sinh viên
Chương này trình bày quá trình thiết kế bài trắc nghiệm nhằm đánh giá nhận thức về môi trường của sinh viên khoa Hóa tại Đại học Sư Phạm TP.HCM. Các tiêu chí, nội dung và phương pháp đánh giá được mô tả chi tiết. Kết quả thực nghiệm cho thấy mức độ hiểu biết của sinh viên về các vấn đề ô nhiễm môi trường còn hạn chế.
6.1. Tiêu chí bài trắc nghiệm
Bài trắc nghiệm được thiết kế dựa trên các tiêu chí về kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến bảo vệ môi trường. Các câu hỏi tập trung vào các vấn đề như ô nhiễm nước, ô nhiễm không khí và ô nhiễm đất.
6.2. Kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm cho thấy sinh viên có kiến thức cơ bản về môi trường, nhưng nhận thức về các biện pháp bảo vệ môi trường còn hạn chế. Điều này cho thấy cần tăng cường giáo dục môi trường trong chương trình học.
VII. Kết luận và đề xuất
Chương này tổng kết các kết quả nghiên cứu và đưa ra các đề xuất nhằm cải thiện nhận thức về môi trường và giải quyết các vấn đề ô nhiễm nước. Các biện pháp như tăng cường giáo dục môi trường, quản lý chặt chẽ các nguồn thải và phát triển công nghệ xử lý nước được đề xuất.
7.1. Kết luận
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ô nhiễm nước là vấn đề nghiêm trọng tại TP.HCM và trên toàn cầu. Nhận thức của sinh viên về bảo vệ môi trường cần được nâng cao thông qua các chương trình giáo dục hiệu quả.
7.2. Đề xuất
Các đề xuất bao gồm tăng cường giáo dục môi trường, áp dụng các công nghệ xử lý nước tiên tiến và thực hiện các chính sách quản lý môi trường chặt chẽ hơn.
