Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu khả năng ức chế vi khuẩn Xanthomonas sp gây bệnh loét trên cây chanh

Luận án tập trung vào việc xác định loài vi khuẩn gây bệnh loét trên cây chanh không hạt (Citrus latifolia) và chanh giấy (Citrus aurantiifolia) tại Long An. Qua phân lập và kiểm tra 75 mẫu bệnh, kết quả cho thấy tất cả đều mang đặc điểm hình thái và sinh hóa của Xanthomonas axonopodis pv. Phân tích trình tự gen 16S rDNA, hrpW và pthA của các mẫu phân lập này cũng khẳng định là X. citri, tác nhân gây bệnh loét. "Trình tự vùng gene 16S rDNA của 9 mẫu phân lập Xanthomonas axonopodis trong nghiên cứu có độ tương đồng cao từ 94 ÷ 99%; vùng gene hrpW và pthA tương đồng 100% với loài vi khuẩn X. citri trên cơ sở dữ liệu Genebank." Nghiên cứu cũng đánh giá hoạt tính ức chế của dịch chiết cây giao (Euphorbia tirucalli) đối với vi khuẩn X. citri. Cao phân đoạn ethyl acetate (EA) thể hiện hoạt tính mạnh nhất. "Ở nồng độ 0,75%, khả năng ức chế vi khuẩn X. citri của cao chiết EA rất cao với đường kính vòng vô khuẩn lớn 17,67mm." Điều này cho thấy tiềm năng của cây giao trong việc kiểm soát bệnh loét chanh.

Luận án đã phân tích thành phần hóa học của cao chiết EA từ cây giao. Kết quả cho thấy sự hiện diện của các nhóm hợp chất alkaloid, flavonoid, tannin, và terpenoid, với hàm lượng phenolic và flavonoid cao nhất. "Hàm lượng phenolic và flavonoid thu được trong cao chiết EA là cao nhất tương ứng 106,32 mgGAE/g và 450,83 μgQE/g cao chiết." Nghiên cứu cũng phân lập được các hợp chất scopoletin, gallic acid, và piperic acid từ cao EA, trong đó piperic acid được xác định là hợp chất mới từ cây giao ở Bình Thuận. Các hợp chất này đều có hoạt tính ức chế X. citri. Thí nghiệm trong nhà lưới cho thấy dịch chiết EA nồng độ 1% ức chế sự lây lan của vi khuẩn, giảm kích thước vết bệnh và đạt hiệu quả giảm bệnh lên đến 67,84% sau 3 lần xử lý. "Trong điều kiện nhà lưới, nghiệm thức xử lý dịch chiết cao EA nồng độ 1,0% ức chế tốt sự lan truyền của vi khuẩn X. axonopodis trong tế bào thực vật, với kích thước vết bệnh nhỏ nhất 0,91 mm..."

Nghiên cứu tiếp tục đánh giá hiệu quả của dịch chiết EA trong điều kiện thực tế ngoài đồng ruộng. Ở nồng độ 1,25%, dịch chiết EA cho thấy hiệu quả giảm bệnh đáng kể trên cả lá và quả chanh, với hiệu quả kéo dài đến 21 ngày sau xử lý. "Ngoài đồng, sử dụng dịch chiết EA ở nồng độ 1,25% để trừ bệnh loét trên cây chanh cho hiệu quả giảm bệnh trên lá là 63,75%, trên quả là 61,29% và hiệu quả kéo dài đến 21 ngày sau xử lý." Kết quả này khẳng định tiềm năng ứng dụng của dịch chiết cây giao như một giải pháp sinh học thay thế cho thuốc hóa học trong việc kiểm soát bệnh loét chanh, góp phần vào sản xuất chanh bền vững và an toàn.