I. Giới thiệu
Luận án 'Nghiên cứu khả năng chịu úng của dưa lê Cucumis melo trên đất lúa' được thực hiện nhằm xác định khả năng chịu úng của các loại gốc ghép và cây dưa lê. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu, khi tình trạng ngập úng ngày càng gia tăng. Việc tìm ra các giống cây có khả năng thích nghi tốt với điều kiện úng nước sẽ giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Đặc biệt, dưa lê là một loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, do đó việc nghiên cứu khả năng chịu úng của nó trên nền đất lúa là rất cần thiết.
1.1. Tính cấp thiết của luận án
Tình trạng ngập úng trên các vùng đất nông nghiệp đang trở thành một thách thức lớn đối với sản xuất nông nghiệp. Việc nghiên cứu khả năng chịu úng của Cucumis melo không chỉ giúp cải thiện năng suất mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quý giá cho các nhà nông và các nhà quản lý trong việc lựa chọn giống cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu hiện tại.
II. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện thông qua các thí nghiệm tại thành phố Cần Thơ từ năm 2017 đến 2021. Các phương pháp thí nghiệm bao gồm khảo sát khả năng chịu úng của các loại gốc ghép, đánh giá khả năng tương thích và sự sinh trưởng của cây dưa lê ghép. Các chỉ tiêu được theo dõi bao gồm tỷ lệ sống, chiều dài rễ, và năng suất. Kết quả cho thấy cây dưa lê ghép trên các gốc ghép như bí đao chanh, dưa gang có khả năng chịu úng tốt, với tỷ lệ sống cao và năng suất ổn định.
2.1. Thiết kế thí nghiệm
Thiết kế thí nghiệm được thực hiện theo phương pháp ngẫu nhiên hoàn toàn, với các lô thí nghiệm được bố trí ngẫu nhiên. Mỗi lô thí nghiệm bao gồm các loại gốc ghép khác nhau, nhằm đánh giá khả năng chịu úng và sự sinh trưởng của cây dưa lê. Các chỉ tiêu sinh trưởng được ghi nhận định kỳ để phân tích sự phát triển của cây trong điều kiện ngập úng.
III. Kết quả và thảo luận
Kết quả nghiên cứu cho thấy cây dưa lê ghép trên gốc ghép bí đao chanh và dưa gang có khả năng chịu úng tốt nhất, với tỷ lệ sống đạt từ 75% đến 95% sau 8 ngày ngập úng. Năng suất của cây dưa lê ghép trên các gốc ghép này cũng đạt cao, với năng suất thương phẩm từ 25 đến 27 tấn/ha. Điều này cho thấy khả năng sinh trưởng và phát triển của cây dưa lê ghép rất tốt trong điều kiện ngập úng, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.
3.1. Đánh giá khả năng chịu úng
Khả năng chịu úng của cây dưa lê ghép được đánh giá qua các chỉ tiêu như tỷ lệ sống, chiều dài rễ và năng suất. Kết quả cho thấy cây dưa lê ghép trên gốc ghép bí bung và bình bát dây cũng có khả năng chịu úng tốt, với tỷ lệ sống đạt từ 74,6% đến 97,8%. Điều này chứng tỏ rằng việc lựa chọn gốc ghép phù hợp có thể cải thiện đáng kể khả năng chịu úng của cây dưa lê.
IV. Ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu này không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn cao trong sản xuất nông nghiệp. Việc áp dụng các gốc ghép có khả năng chịu úng sẽ giúp nông dân giảm thiểu thiệt hại do ngập úng, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Các kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các mô hình sản xuất dưa lê bền vững trên nền đất lúa, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
4.1. Khuyến nghị cho nông dân
Nông dân nên lựa chọn các giống dưa lê ghép trên gốc ghép có khả năng chịu úng tốt như bí đao chanh và dưa gang để đảm bảo năng suất trong điều kiện ngập úng. Đồng thời, cần áp dụng các biện pháp quản lý nước hợp lý để tối ưu hóa điều kiện sinh trưởng cho cây dưa lê.
