Nghiên cứu đặc tính và hiệu quả của virus nucleopolyhedrosis trên sâu Spodoptera litura và Spodoptera exigua

• Tác giả: Trịnh Thị Xuân
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Văn Hai
• Trường học: Đại học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Bảo vệ Thực vật
• Đề tài: Nghiên Cứu Hiệu Quả Của Virus Nucleopolyhedrosis Trên Sâu Spodoptera Litura Và Spodoptera Exigua
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• SUMMARY
• MỤC LỤC
• Danh sách bảng
• Danh sách hình
• Danh mục từ viết tắt
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Tính cấp thiết của luận án
• 1.2. Mục tiêu của luận án
• 1.3. Nội dung nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 1.1.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.1.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.1.3. Những đóng góp mới của luận án
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Khái quát chung về virus gây bệnh côn trùng
• 2.2. Lịch sử nghiên cứu virus gây bệnh côn trùng
• 2.3. Cấu trúc và hình thái của virus ký sinh côn trùng
• 2.4. Phân loại và đặc điểm của virus ký sinh côn trùng
• 2.5. Những tổng quan về Baculoviruses (BVs, họ Baculoviridae)
• 2.1.1. Các đặc trưng của Baculoviridae
• 2.1.2. Sự đa dạng trong họ Baculoviridae
• 2.1.3. Sinh học phân tử của Baculoviridae
• 2.1.4. Virus nhân đa diện Nucleopolyhedrosis virus (NPV)
• 2.6. Phương pháp chẩn đoán và định danh virus gây bệnh côn trùng
• 2.1.1. Chẩn đoán căn cứ vào triệu chứng gây bệnh
• 2.1.2. Chẩn đoán qua kính hiển vi điện tử
• 2.7. Các kết quả về nghiên cứu sản xuất và ứng dụng chế phẩm virus Nucleopolyhedrosis virus gây bệnh trong phòng trừ dịch hại
• 2.1.1. Nghiên cứu hình thái học và khảo sát tiến triển sử dụng virus Nucleopolyhedrosis virus
• 2.1.2. Nghiên cứu về sự mẫn cảm của sâu đối với virus Nucleopolyhedrosis virus gây bệnh côn trùng
• 2.1.3. Nghiên cứu về yếu tố ảnh hưởng đến hiệu lực Nucleopolyhedrosis virus và giải pháp hạn chế
• 2.1.4. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành sinh khối virus trong quá trình sản xuất chế phẩm Nucleopolyhedrosis virus
• 2.1.5. Ưu và nhược điểm của việc sử dụng chế phẩm Nucleopolyhedrosis virus trong phòng trừ dịch hại
• 2.8. Sâu ăn tạp Spodoptera litura (Lepidoptera: Noctuidae)
• 2.1.1. Sự phân bố
• 2.1.2. Đặc điểm hình thái và sinh học của sâu ăn tạp
• 2.1.3. Tập quán sinh sống và cách gây hại
• 2.1.4. Biện pháp phòng trị sâu ăn tạp
• 2.9. Sâu xanh da láng Spodoptera exigua (Lepidoptera: Noctuidae)
• 2.1.1. Sự phân bố
• 2.1.2. Đặc điểm hình thái và sinh học của sâu xanh da láng
• 2.1.3. Tập quán sinh sống và cách gây hại
• 2.1.4. Biện pháp quản lý tổng hợp sâu xanh da láng
• 2.10. Các chất phụ gia
• 2.1.1. Chất phụ gia Tinopal UNPA-GX
• 2.1.2. Chất phụ gia acid boric
• 2.11. Một số loại thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong nghiên cứu
• 2.1.1. Thuốc Nazomi 5WG
• 2.1.2. Thuốc Radiant 60SC
• 2.1.3. Thuốc Ohayo 100SC
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP
• 3.1. Nội dung nghiên cứu
• 3.2. Phương tiện nghiên cứu
• 3.1.1. Thời gian nghiên cứu và địa điểm nghiên cứu
• 3.1.2. Thiết bị và dụng cụ thí nghiệm
• 3.1.3. Hóa chất thí nghiệm
• 3.1.4. Vật liệu thí nghiệm
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.1.1. Thu thập định danh virus NPV (Nucleopolyhedrosis virus) gây bệnh trên sâu ăn tạp (S. litura) và sâu xanh da láng (S.
• 3.1.2. Xác định tính độc của virus SpltNPV đối với sâu ăn tạp (S. litura) và virus SeNPV đối với sâu xanh da láng (S. exigua) trong điều kiện phòng thí nghiệm
• 3.1.3. Xác định chất phụ gia khi phối trộn với virus NPV
• 3.1.4. Đánh giá hiệu quả của chế phẩm virus NPV đối với sâu hại trong điều kiện nhà lưới
• 3.1.5. Đánh giá hiệu quả của chế phẩm virus NPV đối với sâu hại trong điều kiện ngoài đồng
• 3.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Kết quả thu thập và định danh virus Nucleopolyhedrovirus
• 4.1.1. Kết quả thu thập mẫu virus
• 4.1.2. Đặc điểm triệu chứng của sâu bị nhiễm Nucleopolyhedrosis virus
• 4.1.3. Hình thái của thể vùi virus NPV dưới kính hiển vi huỳnh quang và kính hiển vi điện tử
• 4.1.4. Kết quả xác định bằng thực hiện phản ứng khuếch đại PCR
• 4.2. Hiệu quả và khả năng gây bệnh của các chủng virus SpltNPV trên sâu ăn tạp (Spodoptera litura)
• 4.3. Hiệu quả và khả năng gây bệnh của các chủng virus SeNPV trên sâu xanh da láng (Spodoptera exigua)
• 4.4. Đánh giá hiệu lực chéo của virus SpltNPV và SeNPV trong điều kiện phòng thí nghiệm
• 4.5. Kết quả xác định chất phụ gia lên hiệu lực của SpltNPV, SeNPV đố i với sâu ăn ta ̣p và sâu xanh da láng
• 4.1.1. Hiệu quả của chất phụ gia trong kết hợp với virus SpltNPV đối với sâu ăn tạp trong điều kiện phòng thí nghiệm
• 4.1.2. Hiệu quả của chất phụ gia trong kết hợp với virus SeNPV đối với sâu xanh da láng trong điều kiện phòng thí nghiệm
• 4.1.3. Hiệu quả của chế phẩm virus SpltNPV và SeNPV ở các điều kiện tồn trữ trên sâu ăn tạp, sâu xanh da láng tuổi 2 trong điều kiện phòng thí nghiệm theo thời gian bảo quản
• 4.6. Hiệu quả của chế phẩm virus SpltNPV và SeNPV trong điều kiện nhà lưới
• 4.1.1. Hiệu quả của chế phẩm SpltNPV đối với sâu ăn tạp trong điều kiện nhà lưới
• 4.1.2. Hiệu quả của chế phẩm SeNPV đối với sâu xanh da láng trong điều kiện nhà lưới
• 4.7. Khả năng quản lý sâu ăn tạp và sâu xanh da láng của chế phẩm virus NPV ngoài đồng
• 4.1.1. Hiệu quả của chế phẩm virus SpltNPV đối với sâu ăn tạp gây hại trên cải làm dưa tại xã Đông Phước A, H. Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, 2014
• 4.1.2. Hiệu quả của virus SpltNPV để quản lý sâu ăn tạp gây hại cải bắp trong điều kiện ngoài đồng tại huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, 2015
• 4.1.3. Hiêụ quả của virus SeNPV trong quản lý sâu xanh da láng gây hại hành tím tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng, 2014
• 4.1.4. Hiệu quả của chế phẩm SeNPV đối với SXDL gây hại trên hành lá tại huyện Bình Tân – tỉnh Vĩnh Long, 2015
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• 5.1. Kết luận
• 5.2. Đề nghị
• Danh mục các công trình đã công bố
• Tài liệu tham khảo
• Phụ lục

I. Giới thiệu

Nghiên cứu về virus nucleopolyhedrosis (NPV) trên sâu Spodoptera litura và sâu Spodoptera exigua đã được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả của virus trong việc kiểm soát các loài sâu hại này. Mục tiêu chính là thu thập và phân lập các chủng virus có hiệu quả cao, từ đó phát triển quy trình sản xuất chế phẩm sinh học NPV. Việc ứng dụng virus nucleopolyhedrosis trong quản lý sâu bệnh không chỉ giúp giảm thiểu hóa chất độc hại mà còn bảo vệ môi trường. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở dữ liệu cho các chủng virus bản địa, hỗ trợ trong việc lựa chọn chủng virus có độc tính cao cho việc phòng trừ dịch hại cây trồng.

1.1 Tính cấp thiết của luận án

Sự gia tăng của sâu ăn lá và sâu xanh da láng đã gây ra thiệt hại lớn cho nông nghiệp, đặc biệt là trong khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long. Việc nghiên cứu và ứng dụng virus nucleopolyhedrosis như một biện pháp sinh học là cần thiết để kiểm soát các loài sâu này một cách hiệu quả. Nghiên cứu này không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang lại lợi ích thực tiễn cho nông dân trong việc quản lý sâu bệnh.

II. Tổng quan tài liệu

Tài liệu nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus nucleopolyhedrosis là một trong những loại virus ký sinh côn trùng có khả năng gây bệnh cao cho sâu Spodoptera litura và sâu Spodoptera exigua. Các nghiên cứu trước đây đã xác định được cấu trúc và hình thái của virus, cũng như các phương pháp chẩn đoán và định danh virus. Việc hiểu rõ về bệnh do virus và các triệu chứng gây ra trên sâu hại là rất quan trọng để phát triển các biện pháp phòng trừ hiệu quả. Nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng việc sử dụng biện pháp sinh học như virus nucleopolyhedrosis có thể giảm thiểu sự phụ thuộc vào hóa chất bảo vệ thực vật, từ đó bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

2.1 Khái quát chung về virus gây bệnh côn trùng

Virus gây bệnh côn trùng, đặc biệt là nucleopolyhedrosis, đã được nghiên cứu rộng rãi trong việc kiểm soát sâu hại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus này có khả năng lây nhiễm cao và gây chết cho sâu hại trong thời gian ngắn. Việc ứng dụng virus trong nông nghiệp không chỉ giúp kiểm soát sâu bệnh mà còn góp phần vào việc phát triển nông nghiệp bền vững.

III. Phương tiện và phương pháp

Nghiên cứu đã sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để thu thập và phân lập virus nucleopolyhedrosis từ sâu Spodoptera litura và sâu Spodoptera exigua. Các phương pháp bao gồm quan sát triệu chứng bệnh, phân tích hình thái thể vùi và sinh học phân tử. Kết quả từ các thí nghiệm cho thấy rằng các chủng virus được thu thập có tỷ lệ tương đồng cao với các chủng virus đã được công nhận trên ngân hàng GenBank. Việc xác định độc lực của các chủng virus cũng được thực hiện để đánh giá hiệu quả của chúng trong việc kiểm soát sâu hại.

3.1 Nội dung nghiên cứu

Nội dung nghiên cứu bao gồm việc thu thập mẫu virus, xác định tính độc của virus đối với sâu ăn lá và sâu xanh da láng, cũng như đánh giá hiệu quả của chế phẩm virus trong điều kiện thực địa. Các thí nghiệm được thực hiện trong phòng thí nghiệm và ngoài đồng nhằm đảm bảo tính chính xác và khả năng ứng dụng thực tiễn của các kết quả nghiên cứu.

IV. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các chủng virus nucleopolyhedrosis có khả năng gây chết cao cho sâu Spodoptera litura và sâu Spodoptera exigua. Cụ thể, một số chủng virus đã được xác định có hiệu lực gây chết lên đến 100% sau 7 ngày xử lý. Việc sử dụng các chất phụ gia như acid boric cũng đã được chứng minh là có tác dụng tích cực trong việc nâng cao hiệu quả của chế phẩm virus. Kết quả thực nghiệm ngoài đồng cho thấy chế phẩm virus có thể giảm thiểu thiệt hại do sâu hại gây ra, từ đó góp phần vào việc quản lý sâu bệnh hiệu quả trong nông nghiệp.

4.1 Hiệu quả của chế phẩm virus

Chế phẩm virus nucleopolyhedrosis đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc kiểm soát sâu ăn lá và sâu xanh da láng. Các thí nghiệm thực địa cho thấy rằng việc phun chế phẩm virus từ 2-3 lần đã mang lại hiệu quả phòng trị từ 70,9 đến 94,7%. Điều này chứng tỏ rằng việc ứng dụng virus trong quản lý sâu bệnh là một giải pháp khả thi và hiệu quả cho nông dân.