I. Nghiên cứu hiện trạng
Nghiên cứu hiện trạng tập trung vào việc đánh giá thực trạng quản lý và bảo vệ rừng tại vùng đệm rừng đặc dụng Chăm Chu, tỉnh Tuyên Quang. Khu vực này có tổng diện tích tự nhiên là 15.262,3 ha, thuộc địa bàn 05 xã. Hiện trạng sử dụng đất đai và trữ lượng rừng được phân tích chi tiết, cho thấy sự phụ thuộc lớn của đồng bào dân tộc thiểu số vào tài nguyên rừng. Các yếu tố như khai thác rừng trái phép, chăn thả gia súc, và săn bắt động vật hoang dã vẫn còn tồn tại, gây áp lực lên hệ sinh thái rừng.
1.1. Hiện trạng sử dụng đất đai
Hiện trạng sử dụng đất đai tại vùng đệm rừng đặc dụng Chăm Chu cho thấy sự phân bố đất rừng và đất nông nghiệp không đồng đều. Các hộ dân chủ yếu sử dụng đất để canh tác nông nghiệp và khai thác lâm sản. Tuy nhiên, việc quản lý đất đai còn nhiều bất cập, dẫn đến tình trạng xâm lấn rừng và suy thoái tài nguyên.
1.2. Trữ lượng rừng
Trữ lượng rừng tại rừng đặc dụng Chăm Chu đang bị suy giảm do khai thác quá mức và thiếu các biện pháp bảo vệ hiệu quả. Các loài cây gỗ quý hiếm và động vật hoang dã đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế bền vững của đồng bào dân tộc thiểu số sống phụ thuộc vào rừng.
II. Giải pháp tăng cường sinh kế
Các giải pháp tăng cường sinh kế được đề xuất nhằm cải thiện đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số tại vùng đệm rừng đặc dụng Chăm Chu. Trọng tâm là phát triển các mô hình kinh tế bền vững, kết hợp giữa bảo tồn rừng và nâng cao thu nhập cho người dân. Các giải pháp bao gồm hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nghề, và phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp.
2.1. Phát triển kinh tế vùng đệm
Phát triển kinh tế vùng đệm thông qua việc khuyến khích các mô hình canh tác nông nghiệp bền vững, kết hợp với bảo vệ rừng. Các chương trình hỗ trợ tài chính và kỹ thuật sẽ giúp người dân tăng năng suất và giảm phụ thuộc vào khai thác rừng.
2.2. Chính sách hỗ trợ sinh kế
Chính sách hỗ trợ sinh kế cần được triển khai đồng bộ, bao gồm việc giao đất, giao rừng cho cộng đồng dân tộc thiểu số, và tạo điều kiện tiếp cận các nguồn lực tài chính. Điều này sẽ giúp người dân có cơ hội phát triển các hoạt động kinh tế bền vững, đồng thời tham gia tích cực vào công tác bảo vệ rừng.
III. Bảo tồn rừng đặc dụng
Bảo tồn rừng đặc dụng Chăm Chu là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững của khu vực. Các biện pháp bảo vệ môi trường rừng cần được tăng cường, bao gồm việc kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác rừng và nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của rừng.
3.1. Quản lý tài nguyên rừng
Quản lý tài nguyên rừng hiệu quả đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và cộng đồng địa phương. Các biện pháp như tuần tra, giám sát, và xử lý vi phạm cần được thực hiện nghiêm ngặt để ngăn chặn tình trạng khai thác rừng trái phép.
3.2. Nâng cao nhận thức cộng đồng
Nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của rừng đặc dụng thông qua các chương trình giáo dục và tuyên truyền. Điều này sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của việc bảo vệ rừng và tham gia tích cực vào các hoạt động bảo tồn.
