Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu cách tiếp cận kế toán và thị trường trong dự báo vỡ nợ doanh nghiệp Việt Nam

• Tác giả: Đinh Đức Minh
• Người hướng dẫn: Nguyễn Việt Dũng
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Nghiên Cứu Dự Báo Vỡ Nợ Doanh Nghiệp Việt Nam: Kế Toán Và Tiếp Cận Thị Trường
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM KẾT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Nghiên cứu dự báo vỡ nợ doanh nghiệp theo cách tiếp cận kế toán
• 1.2. Nghiên cứu theo cách tiếp cận kế toán trên thế giới
• 1.3. Nghiên cứu theo cách tiếp cận kế toán tại Việt Nam
• 1.4. Nghiên cứu dự báo vỡ nợ doanh nghiệp theo cách tiếp cận thị trường
• 1.5. Nghiên cứu theo cách tiếp cận thị trường trên thế giới
• 1.6. Một số nghiên cứu mô hình KMV- Merton tại Việt Nam
• 1.7. Các nghiên cứu so sánh cách tiếp cận kế toán và tiếp cận thị trường trong dự báo vỡ nợ doanh nghiệp
• 1.8. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ BÁO VỠ NỢ CỦA DOANH NGHIỆP
• 2.1. Vỡ nợ doanh nghiệp
• 2.2. Khái niệm vỡ nợ và phá sản doanh nghiệp
• 2.3. Đặc điểm của rủi ro vỡ nợ
• 2.4. Nhân tố ảnh hưởng tới khả năng vỡ nợ của doanh nghiệp
• 2.5. Ngưỡng vỡ nợ doanh nghiệp
• 2.6. Mô hình dự báo vỡ nợ doanh nghiệp
• 2.7. Mô hình theo cách tiếp cận kế toán
• 2.8. Mô hình dự báo theo thị trường
• 2.9. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thiết kế nghiên cứu
• 3.2. Thu thập dữ liệu
• 3.3. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp phỏng vấn sâu
• 3.5. Kết luận Chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: ÁP DỤNG MÔ HÌNH THEO CÁCH TIẾP CẬN KẾ TOÁN VÀ THỊ TRƯỜNG TRONG DỰ BÁO VỠ NỢ DOANH NGHIỆP
• 4.1. Tình hình hoạt động các doanh nghiệp niêm yết tại HOSE giai đoạn 2014-2016
• 4.2. Khái quát về các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam
• 4.3. Tình hình doanh nghiệp niêm yết tại HOSE trong giai đoạn 2014-2017
• 4.4. Áp dụng mô hình dự báo vỡ nợ đối với các doanh nghiệp trên HOSE
• 4.5. Áp dụng mô hình và các kết quả
• 4.6. Đánh giá qua kết quả kiểm định
• 4.7. Phân tích các kết quả thu được
• 4.8. Kết luận Chương 4
• 5. CHƯƠNG 5: MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Một số khuyến nghị nâng cao hiệu quả sử dụng mô hình dự báo
• 5.2. Nâng cao chất lượng dữ liệu đầu vào của mô hình
• 5.3. Cải tiến mô hình lượng hóa đo lường khả năng trả nợ
• 5.4. Xây dựng hệ thống dữ liệu dự báo vỡ nợ doanh nghiệp
• 5.5. Phổ biến kiến thức về mô hình đo lường vỡ nợ doanh nghiệp
• 5.6. Hoàn thiện các ứng dụng từ các mô hình dự báo vỡ nợ doanh nghiệp
• 5.7. Tăng cường nhận thức sử dụng mô hình dự báo vỡ nợ doanh nghiệp
• 5.8. Đối với Chính Phủ
• 5.9. Đối với Ngân hàng nhà nước
• 5.10. Đối với Ủy Ban Chứng Khoán Quốc Gia
• PHẦN MỞ ĐẦU
• PHẦN KẾT LUẬN
• PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH GỬI Ý KIẾN CÁC CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 2: BẢNG KẾT QUẢ THEO CHỈ SỐ Z-SCORE, KMV VÀ THỰC TẾ
• PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH CHỈ SỐ Z-SCORE VÀ KMV THEO PHƯƠNG PHÁP ROC
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Nghiên cứu dự báo vỡ nợ doanh nghiệp theo cách tiếp cận kế toán

Nghiên cứu dự báo vỡ nợ doanh nghiệp theo cách tiếp cận kế toán tập trung vào việc sử dụng các chỉ số tài chính từ báo cáo tài chính để xác định khả năng vỡ nợ. Các mô hình như Z-Score và Logit đã được áp dụng rộng rãi. Mô hình Z-Score, phát triển bởi Altman, sử dụng năm chỉ số tài chính để tính toán điểm số vỡ nợ. Kết quả cho thấy rằng mô hình này có khả năng phân loại doanh nghiệp thành ba nhóm: không vỡ nợ, có nguy cơ vỡ nợ và vỡ nợ. Việc áp dụng mô hình này tại Việt Nam cho thấy tính khả thi trong việc dự báo vỡ nợ doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh thị trường tài chính đang phát triển.

1.1. Nghiên cứu theo cách tiếp cận kế toán trên thế giới

Trên thế giới, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cách tiếp cận kế toán là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để dự báo vỡ nợ doanh nghiệp. Các mô hình như Beaver (1966) và Altman (1968) đã đặt nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo. Mô hình Z-Score, với khả năng phân loại chính xác, đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình này tại Việt Nam cần được điều chỉnh để phù hợp với đặc điểm kinh tế và tài chính của doanh nghiệp Việt Nam. Các nghiên cứu so sánh giữa các mô hình kế toán và thị trường cũng cho thấy sự cần thiết phải kết hợp cả hai phương pháp để nâng cao độ chính xác trong dự báo.

II. Nghiên cứu dự báo vỡ nợ doanh nghiệp theo cách tiếp cận thị trường

Cách tiếp cận thị trường trong dự báo vỡ nợ doanh nghiệp dựa trên các yếu tố như giá cổ phiếu và biến động thị trường. Mô hình KMV, một trong những mô hình phổ biến, sử dụng thông tin từ thị trường để ước lượng xác suất vỡ nợ. Mô hình này cho phép các nhà đầu tư đánh giá rủi ro tín dụng của doanh nghiệp một cách chính xác hơn. Tại Việt Nam, việc áp dụng mô hình KMV còn mới mẻ, nhưng có tiềm năng lớn trong việc cải thiện khả năng dự báo vỡ nợ. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc kết hợp giữa cách tiếp cận kế toán và thị trường có thể mang lại kết quả tốt hơn trong việc dự báo vỡ nợ doanh nghiệp.

2.1. Nghiên cứu theo cách tiếp cận thị trường trên thế giới

Nghiên cứu theo cách tiếp cận thị trường đã được thực hiện rộng rãi tại nhiều quốc gia. Mô hình KMV, phát triển bởi Merton, đã chứng minh được tính hiệu quả trong việc dự báo vỡ nợ doanh nghiệp. Mô hình này sử dụng thông tin từ thị trường chứng khoán để ước lượng khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Các nghiên cứu cho thấy rằng mô hình KMV có thể dự đoán chính xác hơn so với các mô hình kế toán trong một số trường hợp. Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình này tại Việt Nam cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính chính xác và phù hợp với điều kiện thực tế của thị trường.

III. So sánh giữa hai phương pháp dự báo

Việc so sánh giữa hai phương pháp dự báo vỡ nợ doanh nghiệp là cần thiết để xác định phương pháp nào hiệu quả hơn trong bối cảnh Việt Nam. Các nghiên cứu cho thấy rằng mô hình kế toán thường dựa vào dữ liệu lịch sử, trong khi mô hình thị trường phản ánh tình hình hiện tại và kỳ vọng tương lai. Sự kết hợp giữa hai phương pháp này có thể tạo ra một mô hình dự báo toàn diện hơn. Các nhà quản lý doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng có thể sử dụng thông tin từ cả hai phương pháp để đưa ra quyết định chính xác hơn về rủi ro tín dụng.

3.1. Đánh giá hiệu quả của từng mô hình

Đánh giá hiệu quả của từng mô hình dự báo vỡ nợ là một phần quan trọng trong nghiên cứu. Các mô hình kế toán như Z-Score có thể cung cấp thông tin hữu ích về tình hình tài chính của doanh nghiệp, trong khi các mô hình thị trường như KMV có thể phản ánh chính xác hơn về rủi ro hiện tại. Việc sử dụng cả hai mô hình có thể giúp các nhà đầu tư và nhà quản lý có cái nhìn toàn diện hơn về khả năng vỡ nợ của doanh nghiệp. Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng sự kết hợp này có thể cải thiện độ chính xác trong dự báo vỡ nợ doanh nghiệp tại Việt Nam.