Luận án tiến sĩ về di truyền và sinh trưởng của keo tai tượng Acacia mangium trong khảo nghiệm thế hệ 2

• Tác giả: La Ánh Dương
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Hoàng Nghĩa
• Trường học: Viện Khoa Học Lâm Nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Di Truyền Và Chọn Giống Cây Lâm Nghiệp
• Đề tài: Nghiên Cứu Di Truyền Và Sinh Trưởng Của Keo Tai Tượng Acacia Mangium Trong Khảo Nghiệm Thế Hệ 2
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu trên thế giới
• 1.2. Phân bố tự nhiên Keo tai tượng
• 1.3. Tình hình gây trồng và sử dụng gỗ Keo tai tượng
• 1.4. Nghiên cứu cải thiện năng suất, chất lượng thân và gỗ Keo tai tượng
• 1.5. Nghiên cứu về bệnh hại và bệnh mục ruột các loài keo
• 1.6. Nghiên cứu chọn giống kháng bệnh
• 1.7. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.8. Tình hình gây trồng và sử dụng gỗ Keo tai tượng
• 1.9. Nghiên cứu cải thiện năng suất, chất lượng thân và gỗ Keo tai tượng
• 1.10. Nghiên cứu về bệnh hại và bệnh mục ruột các loài keo
• 1.11. Nghiên cứu chọn giống kháng bệnh
• 1.12. Nhận xét chung
• 2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nội dung nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Vật liệu nghiên cứu
• 2.4. Địa điểm, thời gian khảo nghiệm và biện pháp tác động
• 2.5. Đặc điểm tự nhiên khu vực nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp thu thập số liệu sinh trưởng, chất lượng thân cây
• 2.8. Phương pháp đánh giá bệnh mục ruột
• 2.9. Phương pháp xác định các tính chất cơ lý gỗ
• 2.10. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Biến dị về sinh trưởng, chất lượng thân cây Keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2
• 3.1.1. Biến dị về sinh trưởng, chất lượng thân trong khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2 tại Quỳ Hợp
• 3.1.2. Biến dị về sinh trưởng, chất lượng thân trong khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2 tại Bàu Bàng
• 3.2. Đánh giá bệnh mục ruột Keo tai tượng bằng thiết bị ArborSonic 3D và biến dị bệnh mục ruột Keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2
• 3.2.1. Tỷ lệ, mức độ mục ruột 30 cây trung bình Keo tai tượng tại Cầu Hai-Phú Thọ
• 3.2.2. Tương quan mức độ mục ruột Keo tai tượng theo thiết bị ArborSonic 3D và theo phương pháp của Caroline (2006) trong khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2 tại Bàu Bàng
• 3.2.3. Biến dị về mức độ mục ruột và tỷ lệ cây bị bệnh giữa các gia đình Keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2
• 3.3. Khả năng di truyền, tương quan giữa các tính trạng và tương tác kiểu gen – hoàn cảnh của một số tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân và bệnh mục ruột ở Keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2
• 3.3.1. Hệ số di truyền, hệ số biến động di truyền lũy tích các tính trạng sinh trưởng và chất lượng thân cây Keo tai tượng
• 3.3.2. Khả năng di truyền bệnh mục ruột Keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2
• 3.3.3. Tương quan giữa các tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây, tính chất gỗ, bệnh mục ruột và ảnh hưởng của kiểu gen – hoàn cảnh trong cải thiện giống tại 3 khảo nghiệm hậu thế Keo tai tượng
• 3.4. Tăng thu di truyền lý thuyết và thực tế của các tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây và mức độ mục ruột ở các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2 Keo tai tượng
• 3.4.1. Tăng thu di truyền các tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây và mức độ mục ruột
• 3.4.2. Chất lượng các nguồn hạt giống Keo tai tượng từ vườn giống thế hệ 1 và 1,5 ở Việt Nam
• 3.4.3. Chọn lọc các gia đình ưu việt có năng suất cao và chống chịu bệnh mục ruột trong các khảo nghiệm hậu thế Keo tai tượng
• 4. KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ
• NHỮNG CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Tài liệu Tiếng Việt
• Tài liệu Tiếng Anh

I. Tính cấp thiết của đề tài

Nghiên cứu về di truyền và sinh trưởng của keo tai tượng (Acacia mangium) là rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Diện tích rừng trồng keo tai tượng tại Việt Nam đã tăng đáng kể, từ 496.000 ha năm 2010 lên 732.972 ha năm 2015. Điều này cho thấy Acacia mangium đã trở thành một trong những loài cây trồng rừng chủ lực. Tuy nhiên, việc trồng thuần loài với quy mô lớn đã tạo điều kiện cho dịch bệnh phát triển, đặc biệt là bệnh mục ruột. Bệnh này do nấm gây ra, làm giảm năng suất và chất lượng gỗ. Do đó, việc nghiên cứu khảo nghiệm và cải thiện giống cây là cần thiết để nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc chọn giống và quản lý rừng hiệu quả.

II. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

Luận án này không chỉ bổ sung kiến thức về biến dị và khả năng di truyền của keo tai tượng mà còn có ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Kết quả nghiên cứu đã xác định được phương pháp đánh giá bệnh mục ruột bằng thiết bị ArborSonic 3D, giúp nâng cao độ chính xác trong việc đánh giá tình trạng cây. Ngoài ra, một số gia đình keo tai tượng có sinh trưởng nhanh và chất lượng thân cây tốt đã được chọn lọc, góp phần vào việc cải thiện giống cây. Những phát hiện này sẽ hỗ trợ cho các chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững tại Việt Nam.

III. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các đặc điểm biến dị, khả năng di truyền của một số tính trạng quan trọng của keo tai tượng. Cụ thể, nghiên cứu sẽ tập trung vào việc xác định đặc điểm biến dị của các tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây và bệnh mục ruột. Đồng thời, nghiên cứu cũng sẽ xác định phương pháp đánh giá bệnh mục ruột và khả năng di truyền trong chọn giống. Những mục tiêu này sẽ tạo cơ sở khoa học cho việc cải thiện giống cây, nhằm nâng cao năng suất và khả năng chống chịu bệnh.

IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là các gia đình từ các lô hạt cây trội keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2. Nghiên cứu được thực hiện tại ba địa điểm đại diện cho ba vùng địa lý sinh thái của Việt Nam: Ba Vì (Hà Nội), Quỳ Hợp (Nghệ An) và Bàu Bàng (Bình Dương). Phạm vi nghiên cứu bao gồm việc đánh giá mức độ biến dị và khả năng di truyền về các tính trạng sinh trưởng, chất lượng thân cây và bệnh mục ruột ở các tuổi khác nhau. Nghiên cứu cũng sẽ so sánh các phương pháp đánh giá bệnh mục ruột để xác định phương pháp hiệu quả nhất.

V. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự biến dị rõ rệt về sinh trưởng và chất lượng thân cây keo tai tượng trong các khảo nghiệm hậu thế thế hệ 2. Hệ số di truyền cho các tính trạng sinh trưởng biến động từ thấp đến trung bình, cho thấy khả năng cải thiện giống cây thông qua chọn lọc. Đặc biệt, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bệnh mục ruột có thể được đánh giá chính xác hơn bằng thiết bị ArborSonic 3D, mở ra hướng đi mới trong việc quản lý và cải thiện giống cây. Những phát hiện này không chỉ có giá trị khoa học mà còn có ứng dụng thực tiễn cao trong ngành lâm nghiệp.