I. Tính cấp thiết của đề tài
Di tích khảo cổ học Cồn Cổ Ngựa là một trong những di tích quan trọng trong nghiên cứu văn hóa Đa Bút tại khu vực đồng bằng Thanh Hóa và phía Nam đồng bằng châu thổ sông Hồng. Sau 34 năm phát hiện và nghiên cứu, các nhà khảo cổ học đã có những bước tiến đáng kể trong việc hiểu rõ hơn về tính chất và quá trình phát triển của văn hóa này. Tuy nhiên, nhiều vấn đề vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng. Việc nghiên cứu di tích Cồn Cổ Ngựa một cách chi tiết và hệ thống hóa tư liệu là cần thiết để làm sáng tỏ những vấn đề còn tồn tại. Di tích này đã trải qua nhiều lần khai quật, với khối lượng tư liệu phong phú về đồ đá, đồ gốm và di tích mộ táng. Những ý kiến khoa học về di tích này chưa thống nhất, do đó, luận văn không chỉ tổng hợp mà còn hệ thống lại các quan điểm khoa học đã được nêu ra. Từ đó, tác giả sẽ đưa ra những ý kiến riêng nhằm làm rõ hơn các vấn đề đang đặt ra tại di tích này.
II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chính của luận văn là các di tích và di vật khảo cổ học tại di tích Cồn Cổ Ngựa. Nguồn tư liệu được sử dụng bao gồm các báo cáo điều tra, thám sát và khai quật khảo cổ học, cùng với các công trình nghiên cứu đã được công bố. Phạm vi nghiên cứu sẽ tập trung vào việc phân tích các di tích, di vật, đặc biệt là di tích mộ táng, nhằm tìm hiểu về phương thức sống, táng tục và chủng tộc của cư dân tại đây. Luận văn sẽ cung cấp những thông tin đầy đủ và khách quan về di tích, từ đó xác định những đặc trưng cơ bản của di tích Cồn Cổ Ngựa trong bối cảnh văn hóa Đa Bút.
III. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu trong luận văn bao gồm việc thu thập và phân tích tư liệu từ các cuộc khai quật trước đó, cùng với việc áp dụng các phương pháp khảo cổ học hiện đại. Các dữ liệu sẽ được phân tích theo từng giai đoạn phát triển của di tích, từ đó xác định các mối quan hệ văn hóa giữa Cồn Cổ Ngựa và các khu vực khác. Phương pháp khảo sát địa tầng cũng sẽ được áp dụng để làm rõ hơn về cấu trúc và tính chất của di tích. Luận văn sẽ sử dụng các công cụ phân tích thống kê để đánh giá các mẫu di vật, từ đó đưa ra những nhận định khoa học về sự phát triển của văn hóa tại di tích này.
IV. Kết quả và đóng góp của luận văn
Luận văn sẽ trình bày kết quả nghiên cứu về di tích Cồn Cổ Ngựa, đặc biệt là các di vật và di tích mộ táng. Những kết quả này không chỉ góp phần làm sáng tỏ bức tranh toàn cảnh về quá khứ của cư dân tại đây mà còn giúp xác định vị trí của di tích trong văn hóa Đa Bút. Các tư liệu mới từ khai quật năm 2013 sẽ được đưa ra để hỗ trợ cho các nhận định khoa học. Luận văn cũng sẽ chỉ ra những đóng góp của nghiên cứu này đối với ngành khảo cổ học, đặc biệt là trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Thanh Hóa.
