I. Đặc điểm sinh học cây đẳng sâm bắc
Đặc điểm sinh học cây đẳng sâm bắc được nghiên cứu kỹ lưỡng trong luận văn. Cây đẳng sâm bắc (Codonopsis pilosula) là loài thảo dược sống lâu năm, thân leo dài 2-3m, phân nhánh nhiều. Rễ củ hình trụ, dài, màu vàng nhạt. Lá hình tim, hoa hình chuông màu lục với gân tía nhạt. Quả nang có 5 cạnh, hạt tròn nhỏ màu nâu. Nghiên cứu sinh học cây đẳng sâm bắc cho thấy cây thích nghi với khí hậu mát mẻ, độ cao 900-2000m, nhiệt độ 18-25°C. Đất trồng cần thoát nước, giàu mùn. Cây có thể trồng 2 vụ/năm vào xuân hè và thu đông.
1.1. Đặc điểm hình thái
Đặc điểm hình thái cây đẳng sâm bắc được mô tả chi tiết. Thân cây leo, dài 2-3m, phân nhánh nhiều. Lá hình tim, hoa hình chuông màu lục với gân tía nhạt. Quả nang có 5 cạnh, hạt tròn nhỏ màu nâu. Rễ củ hình trụ, dài 10-45cm, dày 1-3cm. Tính chất sinh học cây đẳng sâm bắc cho thấy cây có nhựa mủ màu trắng, thích nghi với khí hậu mát mẻ.
1.2. Đặc điểm phân bố
Đặc điểm phân bố cây đẳng sâm bắc tập trung ở các nước Châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Việt Nam. Tại Việt Nam, cây phân bố tự nhiên ở các tỉnh Lai Châu, Hà Giang, Sơn La. Sinh thái cây đẳng sâm bắc thích nghi với khí hậu mát mẻ, độ cao 900-2000m, nhiệt độ 18-25°C. Đất trồng cần thoát nước, giàu mùn.
II. Sinh thái cây đẳng sâm bắc
Sinh thái cây đẳng sâm bắc được nghiên cứu tại huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang. Cây phân bố trong các trạng thái rừng tự nhiên, tầng cây gỗ có độ tàn che cao. Đặc điểm sinh thái cây đẳng sâm bắc cho thấy cây thích nghi với đất giàu mùn, thoát nước tốt. Nghiên cứu về tái sinh tự nhiên của cây đẳng sâm bắc cho thấy cây có khả năng tái sinh tốt trong điều kiện rừng tự nhiên.
2.1. Tổ thành tầng cây gỗ
Tổ thành tầng cây gỗ nơi cây đẳng sâm bắc phân bố được nghiên cứu. Các loài cây gỗ chủ yếu là cây họ Dầu, họ Đậu. Sinh thái cây đẳng sâm bắc thích nghi với độ tàn che cao, đất giàu mùn, thoát nước tốt.
2.2. Tái sinh tự nhiên
Tái sinh tự nhiên cây đẳng sâm bắc được đánh giá. Cây có khả năng tái sinh tốt trong điều kiện rừng tự nhiên. Đặc điểm sinh thái cây đẳng sâm bắc cho thấy cây thích nghi với đất giàu mùn, thoát nước tốt.
III. Nhân giống vô tính cây đẳng sâm bắc
Nhân giống vô tính cây đẳng sâm bắc được nghiên cứu tại Viện Nghiên Cứu và Phát Triển Lâm Nghiệp. Phương pháp giâm hom được áp dụng để nhân giống cây đẳng sâm bắc. Kỹ thuật nhân giống cây đẳng sâm bắc cho thấy tỷ lệ sống của hom đạt cao nhất khi sử dụng giá thể phù hợp và chất kích thích ra rễ.
3.1. Kỹ thuật giâm hom
Kỹ thuật giâm hom cây đẳng sâm bắc được nghiên cứu. Hom được chọn từ cây mẹ khỏe mạnh, sử dụng giá thể phù hợp và chất kích thích ra rễ. Nhân giống vô tính cây đẳng sâm bắc cho thấy tỷ lệ sống của hom đạt cao nhất khi sử dụng giá thể phù hợp và chất kích thích ra rễ.
3.2. Ảnh hưởng của giá thể
Ảnh hưởng của giá thể đến kết quả giâm hom cây đẳng sâm bắc được đánh giá. Giá thể phù hợp giúp tăng tỷ lệ sống và ra rễ của hom. Kỹ thuật nhân giống cây đẳng sâm bắc cho thấy giá thể phù hợp là yếu tố quan trọng trong quá trình nhân giống.
IV. Ứng dụng cây đẳng sâm bắc
Ứng dụng cây đẳng sâm bắc trong y học cổ truyền và hiện đại được nghiên cứu. Rễ cây đẳng sâm bắc được sử dụng để hạ huyết áp, tăng hồng cầu, bạch cầu, điều trị chứng biếng ăn. Tính chất sinh học cây đẳng sâm bắc cho thấy cây có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, tăng lực, cân bằng áp huyết.
4.1. Y học cổ truyền
Y học cổ truyền sử dụng rễ cây đẳng sâm bắc để hạ huyết áp, tăng hồng cầu, bạch cầu, điều trị chứng biếng ăn. Ứng dụng cây đẳng sâm bắc trong y học cổ truyền cho thấy cây có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, tăng lực.
4.2. Y học hiện đại
Y học hiện đại nghiên cứu tác dụng của cây đẳng sâm bắc trong điều trị bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD). Tính chất sinh học cây đẳng sâm bắc cho thấy cây có tác dụng cải thiện chức năng phổi, tăng cường hệ miễn dịch.
