I. Đặc điểm lâm học của Bách Vàng
Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm lâm học của Bách Vàng (Xanthocyparis Vietnamensis), một loài thực vật quý hiếm tại Nguyên Bình, Cao Bằng. Loài này có đặc điểm hình thái đặc trưng với thân gỗ lớn, tán hình tháp khi non và dẹt khi trưởng thành. Bách Vàng phân bố chủ yếu ở độ cao từ 1.330m so với mặt biển, nơi có điều kiện sinh thái phù hợp. Tuy nhiên, số lượng cá thể còn lại rất ít do khai thác quá mức và tình trạng tái sinh tự nhiên kém. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng Bách Vàng có giá trị kinh tế cao nhờ gỗ bền, không bị mối mọt, nhưng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.
1.1. Phân bố địa lý
Bách Vàng là loài đặc hữu hẹp, chỉ được tìm thấy tại Khu bảo tồn Bát Đại Sơn, Hà Giang và Nguyên Bình, Cao Bằng. Nghiên cứu xác định rằng loài này phân bố chủ yếu trên các đỉnh núi cao, nơi có điều kiện khí hậu mát mẻ và độ ẩm cao. Sự phân bố hẹp và số lượng cá thể ít khiến Bách Vàng trở thành loài cần được bảo tồn khẩn cấp.
1.2. Đặc điểm sinh thái
Bách Vàng là loài cây thường xanh, không có mùa rụng lá rõ rệt. Nón đực và nón cái xuất hiện từ tháng 11 đến tháng 3, nhưng tỷ lệ nảy mầm của hạt rất thấp do điều kiện môi trường không thuận lợi. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng loài này có khả năng tái sinh kém, với mật độ cây con dưới tán rừng rất thấp.
II. Kỹ thuật nhân giống Bách Vàng
Nghiên cứu đã thử nghiệm kỹ thuật nhân giống bằng hom để bảo tồn và phát triển Bách Vàng. Kết quả cho thấy tỷ lệ hom sống và ra rễ đạt hiệu quả cao khi sử dụng các phương pháp giâm hom tại Vườn ươm Phia Oắc - Phia Đén. Đây là bước tiến quan trọng trong việc nhân giống loài cây quý hiếm này, giúp tăng số lượng cá thể và giảm áp lực khai thác từ tự nhiên.
2.1. Thí nghiệm giâm hom
Thí nghiệm giâm hom được thực hiện tại hai địa điểm: Thành phố Cao Bằng và Vườn quốc gia Phia Oắc - Phia Đén. Kết quả cho thấy tỷ lệ hom sống tại Phia Oắc - Phia Đén cao hơn, nhờ điều kiện khí hậu và đất đai phù hợp. Phương pháp này mở ra triển vọng lớn trong việc nhân giống Bách Vàng trên quy mô rộng.
2.2. Đề xuất kỹ thuật
Nghiên cứu đề xuất sử dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh như chọn lọc hom chất lượng, điều chỉnh độ ẩm và nhiệt độ phù hợp để tăng hiệu quả nhân giống. Đồng thời, cần kết hợp giữa bảo tồn tại chỗ (in-situ) và bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ) để đảm bảo sự phát triển bền vững của loài.
III. Giải pháp bảo tồn Bách Vàng
Nghiên cứu đề xuất các giải pháp bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển Bách Vàng tại Nguyên Bình, Cao Bằng. Các giải pháp bao gồm bảo tồn tại chỗ thông qua quản lý chặt chẽ các khu vực phân bố tự nhiên, và bảo tồn chuyển chỗ bằng cách nhân giống và trồng rừng. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh cũng được nhấn mạnh để nâng cao hiệu quả bảo tồn.
3.1. Bảo tồn tại chỗ
Giải pháp bảo tồn tại chỗ tập trung vào việc quản lý và bảo vệ các khu vực phân bố tự nhiên của Bách Vàng. Cần hạn chế khai thác và tăng cường giám sát để ngăn chặn các hoạt động gây hại đến môi trường sống của loài.
3.2. Bảo tồn chuyển chỗ
Bảo tồn chuyển chỗ thông qua nhân giống và trồng rừng là giải pháp quan trọng để tăng số lượng cá thể Bách Vàng. Nghiên cứu khuyến nghị mở rộng các vườn ươm và áp dụng kỹ thuật nhân giống tiên tiến để đảm bảo sự phát triển bền vững của loài.
