Nghiên cứu đặc điểm lâm học và nhân giống Bách Vàng Xanthocyparis Vietnamensis tại Nguyên Bình, Cao Bằng

LỜI CAM ĐOAN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu của đề tài

1.2.1. Mục tiêu chung

1.2.2. Mục tiêu cụ thể

1.3. Ý nghĩa của đề tài

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn

2. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu

2.2. Cơ sở pháp lý của vấn đề nghiên cứu

2.3. Tổng quan kết quả nghiên cứu trên thế giới

2.3.1. Nghiên cứu về đặc điểm sinh thái

2.3.1.1. Về ngành Thông (Pinophyta)

2.3.1.2. Về họ Hoàng đàn (Cupressaceae)

2.3.2. Nghiên cứu về cấu trúc

3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng nghiên cứu

3.2. Phạm vi nghiên cứu

3.3. Nội dung nghiên cứu

3.4. Phương pháp nghiên cứu

3.4.1. Phương pháp luận

3.4.2. Phương pháp kế thừa tài liệu

3.4.3. Phương pháp điều tra thực địa

3.4.3.1. Xác định địa điểm và tuyến điều tra

3.4.4. Phương pháp nghiên cứu đặc điển của loài cây Bách vàng

3.4.5. Phương pháp nghiên cứu phân bố của loài

3.4.6. Phương pháp điều tra cây tái sinh

3.4.7. Phương pháp nghiên cứu một số yếu tố ảnh hưởng đến tái sinh của loài Bách vàng

3.4.8. Nghiên cứu xác định khả năng nhân giống bằng hôm của loài Bách vàng

3.4.9. Phương pháp chuyên gia

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Một số đặc điểm của loài cây Bách vàng

4.1.1. Đặc điểm hình thái

4.1.2. Một số đặc điểm sinh thái của loài cây Bách Vàng

4.1.3. Đặc điểm về phân bố và nguyên nhân gây nên biến động

4.1.3.1. Đặc điểm về phân bố của loài

4.1.3.2. Nguyên nhân gây nên biến động loài Bách vàng

4.1.4. Một số đặc điểm về tái sinh của loài cây Bách vàng

4.1.4.1. Hình thức tái sinh và chất lượng cây tái sinh

4.1.4.2. Mật độ cây tái sinh

4.1.4.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tái sinh loài cây Bách vàng

4.2. Cấu trúc tổ thành rừng

4.3. Trị số độ tàn che

4.4. Kết quả thí nghiệm nhân giống bằng hom loài cây Bách vàng tại Vườn ươm Vườn quốc gia Phia Oắc - Phia Đén, huyện Nguyên Bình

4.4.1. Kết quả giâm hom lần 1: Tại vườn ươn tại Thành phố Cao Bằng

4.4.2. Kết quả giâm hom lần 2: Tại Vườn ươm Vườn quốc gia Phia Oắc - Phia Đén, huyện nguyên bình

4.5. Đề xuất một số giải pháp bảo tồn loài cây Bách vàng

4.5.1. Giải pháp bản tồn tại chỗ (In-situ)

4.5.2. Giải pháp bản tồn chuyển chỗ (Ex-situ)

4.5.3. Giải pháp áp dụng một số biện pháp kỹ thuật lâm sinh nhằm bảo tồn nguồn gen loài Bách vàng

5. KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặc điểm lâm học của Bách Vàng

Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm lâm học của Bách Vàng (Xanthocyparis Vietnamensis), một loài thực vật quý hiếm tại Nguyên Bình, Cao Bằng. Loài này có đặc điểm hình thái đặc trưng với thân gỗ lớn, tán hình tháp khi non và dẹt khi trưởng thành. Bách Vàng phân bố chủ yếu ở độ cao từ 1.330m so với mặt biển, nơi có điều kiện sinh thái phù hợp. Tuy nhiên, số lượng cá thể còn lại rất ít do khai thác quá mức và tình trạng tái sinh tự nhiên kém. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng Bách Vàng có giá trị kinh tế cao nhờ gỗ bền, không bị mối mọt, nhưng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

1.1. Phân bố địa lý

Bách Vàng là loài đặc hữu hẹp, chỉ được tìm thấy tại Khu bảo tồn Bát Đại Sơn, Hà Giang và Nguyên Bình, Cao Bằng. Nghiên cứu xác định rằng loài này phân bố chủ yếu trên các đỉnh núi cao, nơi có điều kiện khí hậu mát mẻ và độ ẩm cao. Sự phân bố hẹp và số lượng cá thể ít khiến Bách Vàng trở thành loài cần được bảo tồn khẩn cấp.

1.2. Đặc điểm sinh thái

Bách Vàng là loài cây thường xanh, không có mùa rụng lá rõ rệt. Nón đực và nón cái xuất hiện từ tháng 11 đến tháng 3, nhưng tỷ lệ nảy mầm của hạt rất thấp do điều kiện môi trường không thuận lợi. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng loài này có khả năng tái sinh kém, với mật độ cây con dưới tán rừng rất thấp.

II. Kỹ thuật nhân giống Bách Vàng

Nghiên cứu đã thử nghiệm kỹ thuật nhân giống bằng hom để bảo tồn và phát triển Bách Vàng. Kết quả cho thấy tỷ lệ hom sống và ra rễ đạt hiệu quả cao khi sử dụng các phương pháp giâm hom tại Vườn ươm Phia Oắc - Phia Đén. Đây là bước tiến quan trọng trong việc nhân giống loài cây quý hiếm này, giúp tăng số lượng cá thể và giảm áp lực khai thác từ tự nhiên.

2.1. Thí nghiệm giâm hom

Thí nghiệm giâm hom được thực hiện tại hai địa điểm: Thành phố Cao Bằng và Vườn quốc gia Phia Oắc - Phia Đén. Kết quả cho thấy tỷ lệ hom sống tại Phia Oắc - Phia Đén cao hơn, nhờ điều kiện khí hậu và đất đai phù hợp. Phương pháp này mở ra triển vọng lớn trong việc nhân giống Bách Vàng trên quy mô rộng.

2.2. Đề xuất kỹ thuật

Nghiên cứu đề xuất sử dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh như chọn lọc hom chất lượng, điều chỉnh độ ẩm và nhiệt độ phù hợp để tăng hiệu quả nhân giống. Đồng thời, cần kết hợp giữa bảo tồn tại chỗ (in-situ) và bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ) để đảm bảo sự phát triển bền vững của loài.

III. Giải pháp bảo tồn Bách Vàng

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển Bách Vàng tại Nguyên Bình, Cao Bằng. Các giải pháp bao gồm bảo tồn tại chỗ thông qua quản lý chặt chẽ các khu vực phân bố tự nhiên, và bảo tồn chuyển chỗ bằng cách nhân giống và trồng rừng. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh cũng được nhấn mạnh để nâng cao hiệu quả bảo tồn.

3.1. Bảo tồn tại chỗ

Giải pháp bảo tồn tại chỗ tập trung vào việc quản lý và bảo vệ các khu vực phân bố tự nhiên của Bách Vàng. Cần hạn chế khai thác và tăng cường giám sát để ngăn chặn các hoạt động gây hại đến môi trường sống của loài.

3.2. Bảo tồn chuyển chỗ

Bảo tồn chuyển chỗ thông qua nhân giống và trồng rừng là giải pháp quan trọng để tăng số lượng cá thể Bách Vàng. Nghiên cứu khuyến nghị mở rộng các vườn ươm và áp dụng kỹ thuật nhân giống tiên tiến để đảm bảo sự phát triển bền vững của loài.

Luận Văn Thạc Sĩ: Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Học Và Nhân Giống Bách Vàng Xanthocyparis Vietnamensis Tại Huyện Nguyên Bình, Tỉnh Cao Bằng