Luận án tiến sĩ về cân bằng tài nguyên nước lưu vực sông Nhuệ và sông Đáy

• Tác giả: Tống Thanh Tùng
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy
• Trường học: Trường Đại học Mỏ - Địa chất
• Chuyên ngành: Kỹ thuật địa chất
• Đề tài: Nghiên Cứu Cân Bằng Tài Nguyên Nước Lưu Vực Sông Nhuệ - Sông Đáy
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU CÂN BẰNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG
• 1.1. Khái quát về cân bằng nước
• 1.2. Tổng quan nghiên cứu phân vùng cân bằng nước
• 1.2.1. Các nghiên cứu ngoài nước
• 1.2.2. Các nghiên cứu ở trong nước
• 1.3. Tổng quan nghiên cứu tính toán cân bằng nước lưu vực sông
• 1.3.1. Các nghiên cứu ngoài nước
• 1.3.2. Các nghiên cứu ở trong nước
• 1.4. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM VÙNG NGHIÊN CỨU, PHÂN VÙNG CÂN BẰNG NƯỚC VÀ XÁC ĐỊNH CÁC THÀNH PHẦN THAM GIA CÂN BẰNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG NHUỆ - ĐÁY
• 2.1. Đặc điểm vùng nghiên cứu
• 2.2. Vị trí địa lý
• 2.3. Đặc điểm khí hậu
• 2.4. Đặc điểm tài nguyên nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy
• 2.5. Nguyên tắc, cơ sở phân vùng tính toán cân bằng nước
• 2.6. Phân vùng cân bằng nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy
• 2.7. Phân chia các tiểu lưu vực
• 2.8. Đặc điểm cấu trúc địa chất thủy văn, sơ đồ thủy động lực, hướng vận động nước dưới đất, vùng cấp và thoát của nước dưới đất
• 2.9. Hiện trạng các công trình khai thác sử dụng nước, công trình tiêu thoát nước; vùng tưới, vùng tiêu thoát nước, vùng cấp nước và phạm vi chịu tác động của các công trình khai thác sử dụng nước
• 2.10. Đặc điểm hiện trạng chất lượng môi trường các nguồn nước
• 2.11. Kết quả phân vùng cân bằng nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy
• 2.12. Xác định các thành phần tham gia cân bằng nước
• 2.13. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ CÂN BẰNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG NHUỆ - ĐÁY
• 3.1. Cơ sở lý thuyết mô hình tính toán cân bằng nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy
• 3.2. Mô hình thủy văn nước mặt SWAT
• 3.3. Mô hình dòng chảy nước dưới đất (Modflow)
• 3.4. Mô hình SWAT - MODFLOW
• 3.5. Xây dựng mô hình xác định các thành phần cân bằng nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy
• 3.5.1. Xây dựng mô hình thủy văn SWAT
• 3.5.2. Xây dựng mô hình dòng chảy nước dưới đất
• 3.6. Kết quả đánh giá cân bằng nước lưu vực sông Nhuệ - Đáy
• 3.6.1. Cân bằng nước trong vùng 1
• 3.6.2. Cân bằng nước trong vùng 2
• 3.6.3. Cân bằng nước trong vùng 3
• 3.6.4. Cân bằng nước trong vùng 4
• 3.6.5. Cân bằng nước trong vùng 5
• 3.6.6. Cân bằng nước lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy
• 3.7. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: ĐỀ XUẤT PHƯƠNG ÁN KHAI THÁC SỬ DỤNG HỢP LÝ TÀI NGUYÊN NƯỚC LƯU VỰC SÔNG NHUỆ - ĐÁY
• 4.1. Xác định các đặc trưng thành phần cân bằng nước LVS Nhuệ - Đáy
• 4.2. Các phương án khai thác sử dụng hợp lý tài nguyên nước
• 4.2.1. Điều chỉnh vận hành, bổ sung các công trình điều tiết, khai thác nước mặt
• 4.2.2. Điều chỉnh vận hành, bổ sung các công trình khai thác nước dưới đất
• 4.3. Mô hình điều tiết, phân bổ tài nguyên nước
• 4.4. Định hướng khai thác sử dụng hợp lý tài nguyên nước
• 4.4.1. Định hướng khai thác sử dụng, vùng cân bằng nước 1
• 4.4.2. Định hướng khai thác sử dụng, vùng cân bằng nước 2
• 4.4.3. Định hướng khai thác sử dụng, vùng cân bằng nước 3
• 4.4.4. Định hướng khai thác sử dụng, vùng cân bằng nước 4
• 4.4.5. Định hướng khai thác sử dụng, vùng cân bằng nước 5
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Giới thiệu

Nghiên cứu cân bằng tài nguyên nước lưu vực sông Nhuệ - Sông Đáy là một công trình quan trọng nhằm đánh giá và quản lý tài nguyên nước trong khu vực này. Lưu vực sông Nhuệ - Sông Đáy có vai trò thiết yếu trong việc cung cấp nước cho sinh hoạt và phát triển kinh tế - xã hội của nhiều tỉnh thành. Tuy nhiên, sự gia tăng khai thác nước mặt và nước dưới đất đã dẫn đến nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng như sụt lún đất và ô nhiễm nguồn nước. Do đó, việc nghiên cứu cân bằng nước là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững. "Việc nghiên cứu cân bằng tổng hợp lượng nước chảy đến và chảy đi là rất quan trọng".

1.1. Tính cấp thiết

Lưu vực sông Nhuệ - Sông Đáy là một trong những lưu vực lớn của Việt Nam, có ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất của người dân. Hoạt động khai thác nước không hợp lý đã dẫn đến tình trạng suy giảm tài nguyên nước, gây ra nhiều vấn đề môi trường. "Khai thác sử dụng nước phải phù hợp với lượng nước chảy đến của mỗi vùng theo thời gian". Nghiên cứu này nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài nguyên nước và đề xuất các giải pháp khai thác hợp lý.

II. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện nghiên cứu, tác giả đã áp dụng nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm thu thập tài liệu, khoan nghiên cứu địa chất thủy văn, và mô hình hóa. Phương pháp SWAT-MODFLOW được sử dụng để xây dựng mô hình cân bằng tài nguyên nước, giúp xác định các thành phần tham gia vào cân bằng nước. "Mô hình hóa là công cụ quan trọng trong việc đánh giá tài nguyên nước". Các phương pháp này không chỉ giúp thu thập dữ liệu mà còn phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố khí hậu và tài nguyên nước.

2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu

Tác giả đã thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm số liệu khí tượng, thủy văn và địa tầng địa chất. Việc tổng hợp dữ liệu từ 12 trạm khí tượng và 41 trạm đo mưa đã cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình khí hậu trong khu vực. "Dữ liệu thu thập là cơ sở để phân tích và đánh giá tài nguyên nước". Số liệu này rất quan trọng trong việc xây dựng mô hình và đưa ra các giải pháp quản lý tài nguyên nước.

III. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy tổng lượng nước đến trong lưu vực sông Nhuệ - Sông Đáy là 17,034 tỷ m3/năm, trong khi tổng lượng nước đi là 17,031 tỷ m3/năm. Điều này cho thấy sự cân bằng gần như hoàn hảo giữa lượng nước đến và đi. "Lượng tương tác giữa nước dưới đất và nước mặt là 331,38 triệu m3/năm". Kết quả này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về tình hình tài nguyên nước mà còn cung cấp cơ sở cho việc quản lý và khai thác hợp lý.

3.1. Đánh giá cân bằng nước

Đánh giá cân bằng nước cho thấy sự tương tác giữa nước mặt và nước dưới đất là rất quan trọng. Việc xác định các thành phần tham gia vào cân bằng nước giúp hiểu rõ hơn về tình hình tài nguyên nước trong khu vực. "Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin quý giá cho công tác quản lý tài nguyên nước". Điều này có ý nghĩa lớn trong việc xây dựng các chính sách khai thác và bảo vệ tài nguyên nước.

IV. Đề xuất giải pháp

Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên nước trong lưu vực sông Nhuệ - Sông Đáy. Các giải pháp này bao gồm điều chỉnh vận hành các công trình khai thác nước, bổ sung các công trình điều tiết và xây dựng mô hình phân bổ tài nguyên nước. "Định hướng khai thác sử dụng hợp lý tài nguyên nước là rất cần thiết". Những giải pháp này không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên nước mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững cho khu vực.

4.1. Giải pháp khai thác hợp lý

Giải pháp khai thác hợp lý tài nguyên nước bao gồm việc điều chỉnh các công trình khai thác nước mặt và nước dưới đất. Tác giả nhấn mạnh rằng việc điều chỉnh này cần phải dựa trên các nghiên cứu khoa học và thực tiễn. "Việc áp dụng các giải pháp này sẽ giúp cân bằng tài nguyên nước trong khu vực". Điều này không chỉ có lợi cho môi trường mà còn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh thành liên quan.