Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt của thị trường lao động, việc giữ chân nhân viên trở thành một trong những thách thức lớn đối với các tổ chức, đặc biệt là trong ngành ngân hàng. Tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Quảng Nam, với quy mô 178 nhân viên tính đến năm 2016, việc duy trì nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững và hoàn thành các mục tiêu kinh doanh. Lợi nhuận của chi nhánh năm 2016 đạt gần 26 tỷ đồng và đặt mục tiêu tăng lên hơn 54 tỷ đồng trong năm 2017, đòi hỏi sự đồng lòng và ổn định của đội ngũ nhân viên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ngân hàng đang đối mặt với tình trạng nhân viên có thâm niên rời đi, gây ra chi phí tuyển dụng, đào tạo tăng cao và ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất lao động.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc giữ chân nhân viên tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Quảng Nam, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giữ chân. Nghiên cứu tập trung vào 9 yếu tố chính gồm thù lao, phần thưởng và sự ghi nhận, cơ hội thăng tiến, tham gia quá trình ra quyết định, sự cân bằng cuộc sống và công việc, môi trường làm việc, đào tạo và phát triển, lãnh đạo, và an toàn lao động. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ nhân viên văn phòng của chi nhánh trong khoảng thời gian 8 tháng nghiên cứu thực hiện. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp ngân hàng xây dựng chính sách nhân sự phù hợp, giảm thiểu tỷ lệ nghỉ việc và nâng cao sự gắn bó của nhân viên với tổ chức.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình lý thuyết về giữ chân nhân viên, trong đó sự hài lòng công việc và các yếu tố quản lý nguồn nhân lực đóng vai trò trung tâm. Mô hình nghiên cứu chính thức được xây dựng dựa trên mô hình của Bidisha Lahkar Das và Mukulesh Baruah (2013), bao gồm 9 yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc giữ chân nhân viên: thù lao, phần thưởng và sự ghi nhận, cơ hội thăng tiến, tham gia quá trình ra quyết định, sự cân bằng cuộc sống và công việc, môi trường làm việc, đào tạo và phát triển, lãnh đạo, và an toàn lao động. Các khái niệm chính được định nghĩa rõ ràng:

  • Thù lao: Mức lương và các khoản phụ cấp phù hợp với công sức và nhu cầu cuộc sống.
  • Phần thưởng và sự ghi nhận: Sự công nhận kịp thời và chân thành từ cấp trên và đồng nghiệp.
  • Cơ hội thăng tiến: Cơ hội công bằng để phát triển nghề nghiệp và học hỏi kỹ năng mới.
  • Tham gia quá trình ra quyết định: Quyền được tham gia và thể hiện năng lực trong các quyết định công việc.
  • Sự cân bằng cuộc sống và công việc: Mức độ hài hòa giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
  • Môi trường làm việc: Điều kiện làm việc an toàn, thoải mái và tinh thần hợp tác trong nhóm.
  • Đào tạo và phát triển: Cơ hội được đào tạo, phát triển kỹ năng và nghề nghiệp.
  • Lãnh đạo: Sự quan tâm, công bằng và năng lực của người quản lý.
  • An toàn lao động: Mức độ ổn định công việc và an toàn trong môi trường làm việc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính bao gồm thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu 20 cán bộ, nhân viên để hoàn thiện thang đo các yếu tố nghiên cứu. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát toàn bộ 178 nhân viên của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Quảng Nam bằng bảng câu hỏi gồm 34 biến quan sát, đánh giá theo thang điểm Likert 7 mức độ.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các kỹ thuật: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), hồi quy đa biến và phân tích phương sai (ANOVA). Kích thước mẫu được chọn theo tỷ lệ 5 quan sát trên 1 biến đo lường, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả. Thời gian nghiên cứu kéo dài 8 tháng, từ khảo sát sơ bộ đến phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của thù lao đến giữ chân nhân viên: Kết quả hồi quy cho thấy thù lao có tác động tích cực và mạnh mẽ đến việc giữ chân nhân viên với hệ số beta đạt khoảng 0.35 (p < 0.01). Trung bình nhân viên đánh giá mức thù lao phù hợp với công sức đạt 5.8/7 điểm, trong khi các khoản phụ cấp được đánh giá 5.5/7 điểm.

  2. Phần thưởng và sự ghi nhận: Yếu tố này cũng có ảnh hưởng tích cực đáng kể với hệ số beta khoảng 0.28 (p < 0.05). Các nhân viên đồng thuận rằng sự công nhận kịp thời từ cấp trên và đồng nghiệp giúp tăng sự gắn bó, với điểm trung bình 5.6/7.

  3. Cơ hội thăng tiến: Được đánh giá cao với điểm trung bình 5.7/7, cơ hội thăng tiến có tác động tích cực đến giữ chân nhân viên (beta = 0.22, p < 0.05). Nhân viên nhấn mạnh sự công bằng trong thăng tiến là yếu tố quan trọng.

  4. Lãnh đạo và môi trường làm việc: Lãnh đạo có ảnh hưởng tích cực (beta = 0.20, p < 0.05), trong khi môi trường làm việc cũng đóng vai trò quan trọng với điểm trung bình 5.4/7. Sự công bằng và hỗ trợ từ lãnh đạo giúp nâng cao sự hài lòng và cam kết của nhân viên.

  5. Các yếu tố khác như tham gia quá trình ra quyết định, sự cân bằng cuộc sống và công việc, đào tạo phát triển, an toàn lao động có tác động tích cực nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn, với hệ số beta dao động từ 0.10 đến 0.15.

Phân tích ANOVA cho thấy không có sự khác biệt đáng kể về giữ chân nhân viên theo giới tính, độ tuổi, trình độ và vị trí công tác, tuy nhiên thời gian công tác có ảnh hưởng đến mức độ gắn bó (p < 0.05).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây, khẳng định vai trò quan trọng của thù lao, phần thưởng và cơ hội thăng tiến trong việc giữ chân nhân viên. Mức độ hài lòng về thù lao và sự công nhận tạo động lực mạnh mẽ giúp giảm tỷ lệ nghỉ việc. Lãnh đạo công bằng và môi trường làm việc tích cực cũng góp phần nâng cao sự gắn bó, đồng thời giảm thiểu chi phí tuyển dụng và đào tạo lại.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện điểm trung bình đánh giá các yếu tố và bảng hồi quy đa biến minh họa mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế cho thấy sự nhất quán trong các yếu tố ảnh hưởng, tuy nhiên mức độ tác động có thể khác nhau tùy theo đặc thù ngành và văn hóa tổ chức.

Việc không phát hiện sự khác biệt theo giới tính và trình độ cho thấy chính sách giữ chân cần tập trung vào các yếu tố quản lý chung hơn là phân nhóm nhân viên. Thời gian công tác ảnh hưởng đến sự gắn bó, phản ánh tầm quan trọng của việc xây dựng lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng cho nhân viên mới và lâu năm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường chính sách thù lao cạnh tranh: Ngân hàng cần rà soát và điều chỉnh mức lương, phụ cấp phù hợp với năng lực và đóng góp của nhân viên, nhằm nâng cao mức độ hài lòng và giảm tỷ lệ nghỉ việc. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do Ban nhân sự chủ trì phối hợp với Ban giám đốc.

  2. Xây dựng hệ thống phần thưởng và ghi nhận hiệu quả: Thiết lập các chương trình khen thưởng kịp thời, minh bạch và công bằng, đồng thời tăng cường văn hóa ghi nhận đóng góp của nhân viên trong các cuộc họp và sự kiện nội bộ. Thời gian triển khai 3 tháng, phòng Tổ chức hành chính chịu trách nhiệm.

  3. Mở rộng cơ hội thăng tiến và đào tạo phát triển: Tạo điều kiện cho nhân viên được luân chuyển công việc, tham gia các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng và xây dựng lộ trình thăng tiến rõ ràng, công bằng. Kế hoạch thực hiện trong 12 tháng, phòng Đào tạo phối hợp với các phòng ban.

  4. Nâng cao năng lực lãnh đạo và cải thiện môi trường làm việc: Tổ chức các khóa huấn luyện kỹ năng lãnh đạo cho quản lý cấp trung, xây dựng môi trường làm việc thân thiện, an toàn và hỗ trợ sự hợp tác nhóm. Thời gian thực hiện 9 tháng, Ban giám đốc và phòng Tổ chức hành chính phối hợp.

  5. Khuyến khích sự tham gia của nhân viên trong quyết định công việc: Tăng cường trao quyền và khuyến khích nhân viên đóng góp ý kiến trong các quyết định liên quan đến công việc nhằm nâng cao sự gắn bó và trách nhiệm. Thời gian triển khai 6 tháng, các trưởng phòng chịu trách nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý nhân sự ngân hàng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến giữ chân nhân viên, từ đó xây dựng chính sách nhân sự hiệu quả, giảm chi phí tuyển dụng và đào tạo.

  2. Các chuyên gia tư vấn quản trị nguồn nhân lực: Cung cấp cơ sở lý thuyết và dữ liệu thực tiễn để tư vấn cho các tổ chức trong ngành tài chính ngân hàng về chiến lược giữ chân nhân viên.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị kinh doanh, Quản trị nhân sự: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, mô hình lý thuyết và ứng dụng thực tiễn trong lĩnh vực giữ chân nhân viên.

  4. Ban lãnh đạo các tổ chức tài chính khác: Học hỏi kinh nghiệm và áp dụng các giải pháp giữ chân nhân viên phù hợp với đặc thù tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao thù lao lại là yếu tố quan trọng nhất trong giữ chân nhân viên?
    Thù lao phản ánh giá trị công việc và đáp ứng nhu cầu sống của nhân viên. Khi thù lao phù hợp, nhân viên cảm thấy được trân trọng và có động lực gắn bó lâu dài với tổ chức.

  2. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của các chương trình phần thưởng và ghi nhận?
    Có thể sử dụng khảo sát ý kiến nhân viên định kỳ, theo dõi tỷ lệ nghỉ việc và mức độ hài lòng công việc để đánh giá tác động của các chương trình này.

  3. Cơ hội thăng tiến ảnh hưởng thế nào đến sự gắn bó của nhân viên?
    Cơ hội thăng tiến tạo động lực phát triển nghề nghiệp, giúp nhân viên cảm thấy có tương lai rõ ràng trong tổ chức, từ đó tăng cam kết và giảm ý định nghỉ việc.

  4. Môi trường làm việc tích cực gồm những yếu tố nào?
    Bao gồm điều kiện làm việc an toàn, trang thiết bị đầy đủ, thời gian làm việc hợp lý, và tinh thần hợp tác, hỗ trợ giữa các thành viên trong nhóm.

  5. Làm sao để lãnh đạo nâng cao hiệu quả giữ chân nhân viên?
    Lãnh đạo cần thể hiện sự quan tâm, công bằng, hỗ trợ nhân viên trong công việc và phát triển cá nhân, đồng thời xây dựng văn hóa tổ chức tích cực và minh bạch.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định 9 yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến việc giữ chân nhân viên tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Quảng Nam, trong đó thù lao, phần thưởng và cơ hội thăng tiến là những nhân tố quan trọng nhất.
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với mẫu khảo sát toàn bộ 178 nhân viên đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện của kết quả.
  • Kết quả phân tích cho thấy không có sự khác biệt đáng kể về giữ chân nhân viên theo giới tính, độ tuổi, trình độ và vị trí công tác, nhưng thời gian công tác ảnh hưởng đến mức độ gắn bó.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao thù lao, xây dựng hệ thống phần thưởng, mở rộng cơ hội thăng tiến, cải thiện môi trường làm việc và nâng cao năng lực lãnh đạo.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các chi nhánh khác để so sánh và hoàn thiện chính sách nhân sự.

Quý độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả giữ chân nhân viên, góp phần phát triển bền vững tổ chức.