Luận văn thạc sĩ về biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi ở khu vực nông thôn Việt Nam

• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế
• Đề tài: Nghiên Cứu Biến Đổi Cơ Cấu Dân Số Theo Tuổi Ở Nông Thôn Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ DÂN SỐ VÀ CƠ CẤU DÂN SỐ THEO TUỔI
• 1.1. Quy mô và phân bố dân số
• 1.2. Cơ cấu dân số
• 1.3. Tăng trưởng dân số và lý thuyết quá độ dân số
• 2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỐNG KÊ XU HƯỚNG THAY ĐỔI CƠ CẤU DÂN SỐ THEO TUỔI Ở KHU VỰC NÔNG THÔN VIỆT NAM THỜI KỲ 1999-2014 DỰA TRÊN KẾT QUẢ TỔNG ĐIỀU TRA DÂN SỐ VÀ NHÀ Ở 1999, 2009 VÀ KẾT QUẢ CUỘC ĐIỀU TRA DÂN SỐ VÀ NHÀ Ở GIỮA KỲ 2014
• 2.1. Khát quát về ba cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở và cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ 1/4/1999; 1/4/2009 và 1/4/2014
• 2.2. Đánh giá mức độ chính xác trong khai báo tuổi của số liệu các cuộc Tổng điều tra dân số
• 2.2.1. Đánh giá mức độ chính xác dựa vào chỉ số Whipple
• 2.2.2. Đánh giá mức độ chính xác dựa vào chỉ số UNI
• 2.3. Phân tích thống kê xu hướng thay đổi của cơ cấu dân số theo tuổi của khu vực nông thôn Việt Nam thời kỳ 1999-2014
• 2.4. Các chính sách dân số của Nhà nước Việt Nam giai đoạn 1999-2014
• 2.5. Đặc điểm cơ bản của dân số Việt Nam hiện nay
• 2.6. Xu hướng thay đổi cơ cấu dân số theo tuổi ở khu vực nông thôn của Việt Nam
• 2.7. Sự thay đổi của các yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi khu vực nông thôn của Việt Nam
• 2.7.1. Thay đổi mức sinh
• 2.7.2. Thay đổi mức chết
• 2.7.3. Thay đổi tình trạng di cư
• 3. CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH ẢNH HƯỞNG CỦA SỰ THAY ĐỔI CƠ CẤU DÂN SỐ THEO TUỔI, CÁC GIẢI PHÁP NHẰM TẬN DỤNG CƠ HỘI, VƯỢT QUA THÁCH THỨC Ở KHU VỰC NÔNG THÔN ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM THỜI KỲ 1999-2014
• 3.1. Sự thay đổi cơ cấu dân số theo tuổi ảnh hưởng đến phát triển kinh tế
• 3.1.1. Cơ cấu dân số theo tuổi ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế vùng nông thôn giai đoạn 1989-2014
• 3.1.2. Cơ cấu dân số theo tuổi ảnh hưởng đến thị trường lao động tại khu vực nông thôn
• 3.2. Phân tích ảnh hưởng của sự thay đổi cơ cấu dân số theo tuổi đến một số vấn đề xã hội chủ yếu của vùng nông thôn ở Việt Nam thời kỳ 1999-2014
• 3.2.1. Ảnh hưởng đến mức sinh
• 3.2.2. Ảnh hưởng đến hệ thống giáo dục và y tế
• 3.3. Cơ hội và thách thức do biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi ở khu vực nông thôn đến một số vấn đề kinh tế - xã hội chủ yếu
• 3.3.1. Mức sinh thấp tạo điều kiện cho phụ nữ tham gia hoạt động kinh tế
• 3.3.2. Mức sinh nông thôn và thành thị có xu hướng nhích lại gần nhau, góp phần nâng cao tỷ lệ dân thành thị, chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng hiện đại
• 3.3.3. Quy mô gia đình nhỏ góp phần nâng cao thu nhập gia đình khu vực nông thôn
• 3.3.4. Sự gia tăng dân số đã được kiềm chế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
• 3.3.5. Cơ cấu dân số vàng: Lợi thế tăng trưởng kinh tế trong tầm trung hạn và thách thức trong tầm dài hạn của khu vực nông thôn
• 3.3.6. Mức sinh thấp, cơ cấu dân số vàng: Cơ hội lớn phòng chống suy dinh dưỡng, phát triển giáo dục, đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khu vực nông thôn
• 3.3.7. Bảo đảm an sinh xã hội cho số lượng lớn lao động chuyển đổi nghề nghiệp khu vực nông thôn
• 3.3.8. Mức sinh thấp, tuổi thọ tăng đẩy nhanh quá trình già hóa trong thời kỳ “cơ cấu dân số vàng” ở khu vực nông thôn Việt Nam
• 3.4. Các giải pháp để tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức do biến đổi cơ cấu dân số đến phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng quan về biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi ở nông thôn Việt Nam

Biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi là một trong những vấn đề quan trọng trong nghiên cứu dân số ở nông thôn Việt Nam. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến cấu trúc xã hội mà còn tác động đến phát triển kinh tế - xã hội. Nghiên cứu này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình dân số, đặc biệt là sự phân bố theo độ tuổi trong các khu vực nông thôn.

1.1. Đặc điểm cơ cấu dân số theo tuổi ở nông thôn

Cơ cấu dân số theo tuổi ở nông thôn Việt Nam có sự phân bố không đồng đều. Các nhóm tuổi khác nhau có tỷ lệ sinh và tử khác nhau, ảnh hưởng đến tổng thể dân số. Việc phân tích cơ cấu này giúp hiểu rõ hơn về tình trạng dân số hiện tại.

1.2. Tình trạng biến đổi dân số theo độ tuổi

Tình trạng biến đổi dân số theo độ tuổi ở nông thôn Việt Nam đang diễn ra mạnh mẽ. Sự gia tăng dân số ở nhóm tuổi lao động và sự giảm sút ở nhóm tuổi cao niên là những xu hướng đáng chú ý. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho phát triển kinh tế - xã hội.

II. Vấn đề và thách thức từ biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi

Biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi mang lại nhiều thách thức cho nông thôn Việt Nam. Sự gia tăng dân số trẻ trong khi dân số già ngày càng tăng cao tạo ra áp lực lên các dịch vụ xã hội và kinh tế. Các vấn đề như việc làm, giáo dục và y tế cần được giải quyết kịp thời.

2.1. Thách thức về việc làm cho thanh niên

Sự gia tăng dân số trẻ dẫn đến áp lực lớn lên thị trường lao động. Việc tạo ra việc làm cho thanh niên trở thành một thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế nông thôn còn nhiều khó khăn.

2.2. Áp lực lên hệ thống giáo dục và y tế

Sự biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi cũng tạo ra áp lực lên hệ thống giáo dục và y tế. Cần có các chính sách phù hợp để đảm bảo chất lượng dịch vụ cho các nhóm tuổi khác nhau.

III. Phương pháp nghiên cứu biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi

Để nghiên cứu biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi, các phương pháp thống kê và phân tích dữ liệu được áp dụng. Việc sử dụng các chỉ số như chỉ số Whipple và UNI giúp đánh giá chính xác hơn về tình trạng dân số.

3.1. Phương pháp thống kê sử dụng trong nghiên cứu

Các phương pháp thống kê như phân tổ và phân tích hồi quy được sử dụng để phân tích dữ liệu dân số. Điều này giúp xác định xu hướng và mô hình biến đổi dân số theo tuổi.

3.2. Chỉ số Whipple và UNI trong phân tích dân số

Chỉ số Whipple và UNI là những công cụ quan trọng trong việc đánh giá độ chính xác của dữ liệu dân số. Việc áp dụng các chỉ số này giúp cải thiện chất lượng nghiên cứu.

IV. Ứng dụng thực tiễn từ nghiên cứu biến đổi dân số

Nghiên cứu biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi có thể được ứng dụng trong việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Các kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách.

4.1. Chính sách phát triển kinh tế xã hội

Các chính sách phát triển kinh tế xã hội cần được điều chỉnh dựa trên kết quả nghiên cứu về biến đổi dân số. Điều này giúp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao chất lượng cuộc sống.

4.2. Đề xuất giải pháp cho các vấn đề xã hội

Nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề xã hội phát sinh từ biến đổi cơ cấu dân số. Các giải pháp này cần được thực hiện đồng bộ và hiệu quả.

V. Kết luận và tương lai của nghiên cứu dân số

Kết luận từ nghiên cứu cho thấy biến đổi cơ cấu dân số theo tuổi là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm. Tương lai của nghiên cứu này sẽ tiếp tục mở rộng để đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững cho nông thôn Việt Nam.

5.1. Tương lai của nghiên cứu dân số ở nông thôn

Nghiên cứu về biến đổi cơ cấu dân số sẽ tiếp tục được mở rộng trong tương lai. Các xu hướng mới sẽ được theo dõi để đảm bảo sự phát triển bền vững cho nông thôn.

5.2. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo

Các hướng nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc đánh giá tác động của biến đổi dân số đến các lĩnh vực khác nhau như giáo dục, y tế và phát triển kinh tế.