Nghiên Cứu Ẩn Dụ Ý Niệm Về Thị Trường Chứng Khoán Trong Tiếng Anh Và Tiếng Việt

Ẩn dụ ý niệm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và truyền tải các khái niệm kinh tế trừu tượng. Theo Henderson, ẩn dụ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các hiện tượng phức tạp của thị trường chứng khoán. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc nghiên cứu ẩn dụ ý niệm trong các diễn ngôn kinh tế trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các nhà nghiên cứu ngôn ngữ học tri nhận đã chứng minh tầm quan trọng của ẩn dụ trong việc định hình tư duy và hành vi kinh tế.

Hiện nay, có rất ít công trình nghiên cứu chuyên sâu về ẩn dụ ý niệm trong diễn ngôn thị trường chứng khoán. Trong khi đó, ngôn ngữ sử dụng để tường thuật, phân tích, bình luận thị trường chứng khoán lại vô cùng sinh động và phong phú, chứa đựng rất nhiều biểu thức ẩn dụ ý niệm về thị trường chứng khoán. Nghiên cứu này lấp đầy khoảng trống lý luận, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thị trường chứng khoán được nhận thức và diễn đạt thông qua ẩn dụ.

Cơ chế tri nhận ngoài tính phổ quát vẫn mang đặc điểm văn hoá cụ thể và các yếu tố văn hoá có thể gây ra các dị biệt trong việc sử dụng các biểu thức ẩn dụ ý niệm và gây khó dễ cho người sử dụng ngôn ngữ. Do đó việc đối chiếu ngôn ngữ Anh và ngôn ngữ Việt sẽ giúp tìm ra sự tương đồng và dị biệt của các biểu thức ẩn dụ ý niệm ở hai ngôn ngữ, từ đó rõ hơn về mối liên hệ giữa văn hoá, tư duy, và ngôn ngữ.

Thực tế cho thấy khả năng ngôn ngữ TTCK trong tiếng Việt chịu ảnh hưởng của tiếng Anh vì TTCK Việt Nam ra đời rất lâu sau TTCK thế giới trên cơ sở kế thừa. Trên thế giới, TTCK đã hoạt động hàng trăm năm với sự ra đời và phát triển mạnh mẽ đầu tiên với TTCK Anh và TTCK Mỹ từ thế kỷ 18 nên tương ứng với nó là sự phát triển lâu đời của ngôn ngữ thị trường chứng khoán trong tiếng Anh.

Việc khảo sát ngữ liệu và nhận diện các biểu thức ẩn dụ ý niệm được thực hiện theo Quy trình nhận dạng ẩn dụ ý niệm (Metaphor Identification Procedure) của nhóm Pragglejaz. Các từ điển sau được dùng để giúp xác định nghĩa của từ: Online etymology dictionary (từ điển từ nguyên tiếng Anh), Oxford English Dictionary, Đại từ điển tiếng Việt của Nguyễn Như Ý.

Phương pháp nghiên cứu liên ngành văn hoá-ngôn ngữ được áp dụng vì chúng tôi sử dụng các đặc trưng văn hoá, và các yếu tố bối cảnh văn hoá xã hội để giải thích các tương đồng và dị biệt của các biểu thức ADYN trong tiếng Anh và tiếng Việt. Thủ pháp thống kê, phân loại: dùng để thống kê các dụ dẫn và nhóm theo lĩnh vực nguồn, theo tần xuất xuất hiện của chúng, theo mức độ phổ biến và theo các đặc điểm ngôn ngữ-văn hoá trên cơ sở dữ liệu các bản tin tiếng Anh và tiếng Việt thu thập được.

Ở Việt Nam TTCK hoạt động chuyên nghiệp chỉ mới 10 năm nay nên có nhiều khái niệm trừu tượng còn khó hiểu với nhiều người, và không phải ai cũng hiểu được các thuật ngữ cũng như nghĩa ngầm ẩn của các biểu thức ADYN trong các diễn ngôn về TTCK. Vì vậy việc nghiên cứu các biểu thức ẩn dụ ý niệm là cần thiết vì nó sẽ giúp hiểu biết đầy đủ và toàn diện về lĩnh vực thị trường chứng khoán thông qua các ẩn dụ ý niệm.

Việc đối chiếu ngôn ngữ Anh và ngôn ngữ Việt sẽ giúp tìm ra sự tương đồng và dị biệt của các biểu thức ẩn dụ ý niệm ở hai ngôn ngữ, từ đó rõ hơn về mối liên hệ giữa văn hoá, tư duy, và ngôn ngữ giúp cho độc giả và người sử dụng ngôn ngữ tự tin hơn, đồng thời cũng giúp ích cho việc nghiên cứu liên văn hoá cũng như ứng dụng giảng dạy và dịch thuật ngôn ngữ thị trường chứng khoán.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán toàn cầu hóa và sự phát triển của công nghệ, các nghiên cứu có thể tập trung vào việc phân tích các ẩn dụ mới xuất hiện. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách các nhà đầu tư và chuyên gia tài chính sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt và hiểu về thị trường.

Việc nghiên cứu so sánh ẩn dụ trong các ngôn ngữ khác nhau cũng sẽ mang lại những hiểu biết sâu sắc về tư duy và văn hóa kinh tế của các quốc gia. Điều này giúp chúng ta nhận ra những điểm tương đồng và khác biệt trong cách các nền văn hóa khác nhau nhìn nhận và tương tác với thị trường chứng khoán.