I. Tổng Quan Về Năng Lực Cạnh Tranh Ngân Hàng Tại Campuchia
Hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế tất yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng cũng đặt ra áp lực cạnh tranh khốc liệt. Cạnh tranh trong lĩnh vực tài chính ngân hàng ngày càng gay gắt, đòi hỏi các ngân hàng thương mại (NHTM) phải không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc này bao gồm tăng cường chất lượng dịch vụ, đổi mới sản phẩm và dịch vụ, và nâng cao hiệu quả hoạt động. Theo tài liệu nghiên cứu, cạnh tranh vừa là áp lực, vừa là động lực để các ngân hàng nỗ lực không ngừng. Thị trường ngân hàng Campuchia đang chứng kiến sự gia tăng cạnh tranh do sự tham gia của nhiều ngân hàng nước ngoài, đòi hỏi các ngân hàng địa phương và chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải thích ứng và phát triển.
1.1. Sự Cần Thiết Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Ngân Hàng
Thị trường tài chính ngân hàng Campuchia có tiềm năng phát triển lớn, thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Chính phủ Campuchia có chính sách mở cửa, tạo điều kiện cho các ngân hàng nước ngoài mở rộng hoạt động. Điều này dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Do đó, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM tại Campuchia là vấn đề cấp bách và mang tính tất yếu. Các ngân hàng cần phải cải thiện hiệu quả hoạt động, nâng cao chất lượng dịch vụ và đổi mới sản phẩm để có thể cạnh tranh thành công.
1.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Năng Lực Cạnh Tranh Của NHTM
Năng lực cạnh tranh của NHTM chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài. Yếu tố bên trong bao gồm nguồn nhân lực, nguồn lực tài chính, nguồn lực vật chất kỹ thuật, trình độ tổ chức quản lý và hoạt động marketing. Yếu tố bên ngoài bao gồm môi trường pháp lý, xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế, mức độ cạnh tranh và hợp tác giữa các ngân hàng, sự phát triển của các ngành liên quan và đặc điểm văn hóa, xã hội. Các ngân hàng cần phải đánh giá và quản lý các yếu tố này để nâng cao năng lực cạnh tranh.
II. Phân Tích Thực Trạng Năng Lực Cạnh Tranh Của BIDV Campuchia
BIDV Campuchia (BIDC) được thành lập từ năm 2009, là kết quả của hoạt động mở rộng đầu tư ra nước ngoài của BIDV. BIDC nhận thức rõ tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cạnh tranh để đứng vững trên thị trường Campuchia. Tuy nhiên, với một ngân hàng mới thành lập, việc nâng cao năng lực cạnh tranh đòi hỏi một hệ thống giải pháp đồng bộ, phù hợp. Luận văn Thạc sỹ của Nguyễn Thị Phương Hạnh đã tập trung nghiên cứu các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDC. BIDC cần tận dụng cơ hội, đẩy lùi thách thức, phát huy điểm mạnh và hạn chế điểm yếu để phát triển bền vững.
2.1. Đánh Giá Năng Lực Tài Chính Của BIDV Campuchia
Năng lực tài chính là yếu tố quyết định đến khả năng cạnh tranh của BIDC. Sau hơn hai năm hoạt động, hầu hết các chỉ tiêu tài chính của ngân hàng đều tăng trưởng tích cực, như quy mô tổng tài sản, vốn chủ sở hữu và lợi nhuận. Tuy nhiên, theo luận văn, nhiều chỉ tiêu tài chính vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của ngân hàng và còn cách xa so với các đối thủ cạnh tranh và chuẩn mực quốc tế. BIDC cần tiếp tục tăng cường năng lực tài chính để đáp ứng yêu cầu phát triển.
2.2. Hiệu Quả Hoạt Động Và Mạng Lưới Chi Nhánh Của BIDC
Các chỉ tiêu huy động vốn và dư nợ tín dụng của BIDC đều tăng qua các năm, tập trung chủ yếu vào nhóm khách hàng là các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào Campuchia. Năm 2011, BIDC đầu tư vào Công ty Chứng khoán Việt Nam Campuchia và nắm giữ 75% cổ phần. BIDC cũng chú trọng phát triển mạng lưới với 5 chi nhánh ở Campuchia và 2 chi nhánh ở Việt Nam. Tuy nhiên, BIDC cần mở rộng đối tượng khách hàng và đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động.
2.3. Quản Trị Điều Hành Và Ứng Dụng Công Nghệ Ngân Hàng
BIDC có mô hình tổ chức gọn nhẹ, hiệu quả, phân biệt giữa chức năng quản trị điều hành và chức năng kinh doanh. BIDC luôn chú trọng nâng cao số lượng và chất lượng nguồn nhân lực. BIDC là một trong số ít ngân hàng ở Campuchia triển khai hệ thống phần mềm Corebanking tiên tiến. Đây là nền tảng vững chắc để BIDC mở rộng hoạt động kinh doanh và phát triển các sản phẩm dịch vụ ngân hàng gắn với ứng dụng công nghệ ngân hàng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
III. Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Cho BIDV Campuchia
Để tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh, BIDC cần thực hiện các giải pháp đồng bộ trên nhiều lĩnh vực. Các giải pháp này bao gồm nâng cao năng lực tài chính, đổi mới cơ cấu tổ chức, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường quản trị rủi ro, phát triển công nghệ thông tin và mở rộng mạng lưới hoạt động. BIDC cần xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp với điều kiện thị trường Campuchia và tận dụng lợi thế từ sự hỗ trợ của BIDV Việt Nam. Theo luận văn, việc thực hiện các giải pháp này sẽ giúp BIDC củng cố vị thế và phát triển bền vững.
3.1. Tăng Cường Năng Lực Tài Chính Và Xử Lý Nợ Xấu
Nâng cao năng lực tài chính là giải pháp quan trọng hàng đầu, có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDC. Để nâng cao năng lực tài chính, BIDC có thể thực hiện các giải pháp như tăng quy mô vốn tự có, xử lý dứt điểm nợ xấu và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Việc tăng vốn tự có sẽ giúp BIDC tăng cường khả năng cho vay và đầu tư, đồng thời đáp ứng các yêu cầu về an toàn vốn.
3.2. Đổi Mới Quản Trị Điều Hành Và Phát Triển Nguồn Nhân Lực
Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ cấu tổ chức theo hướng hiện đại, phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua việc xây dựng chính sách thu hút và đãi ngộ nhân tài, tăng cường công tác đào tạo và đào tạo lại cán bộ. BIDC cần xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao, am hiểu thị trường Campuchia và có khả năng đáp ứng yêu cầu công việc.
3.3. Phát Triển Công Nghệ Ngân Hàng Hiện Đại Và An Toàn
Xây dựng hệ thống công nghệ thông tin trở thành công cụ then chốt, tạo ra sự phát hiện đổi mới và đột phá trong hoạt động, tiến tới ngang tầm các ngân hàng có trình độ khá trong khu vực Đông Nam Á, tạo ra thế và lực giúp BIDC sẵn sàng hội nhập. BIDC cần đầu tư vào các giải pháp công nghệ ngân hàng hiện đại, an toàn và hiệu quả để nâng cao năng suất lao động và chất lượng dịch vụ.
IV. Mở Rộng Thị Phần Và Đa Dạng Hóa Sản Phẩm Dịch Vụ BIDC
Để nâng cao năng lực cạnh tranh, BIDC cần mở rộng thị phần và đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ. Bên cạnh việc tập trung vào nhóm khách hàng là các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Campuchia, BIDC cần hướng tới nhóm khách hàng là các doanh nghiệp Campuchia và khách hàng cá nhân. BIDC cần tiếp tục hiện đại hóa, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, phát triển những sản phẩm dịch vụ mang tính đột phá, riêng biệt. Mở rộng mạng lưới các chi nhánh, các phòng giao dịch nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong việc giao dịch với ngân hàng.
4.1. Xây Dựng Chính Sách Khách Hàng Phù Hợp
BIDC cần xây dựng chính sách khách hàng phù hợp, trong đó bên cạnh việc tập trung vào nhóm đối tượng khách hàng là các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Campuchia thì ngân hàng cũng cần hướng tới nhóm đối tượng khách hàng là các doanh nghiệp của Campuchia và khách hàng cá nhân. Điều này đòi hỏi BIDC phải nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường và nhu cầu của khách hàng để đưa ra các sản phẩm và dịch vụ phù hợp.
4.2. Hiện Đại Hóa Và Đa Dạng Hóa Sản Phẩm Dịch Vụ
BIDC cần tiếp tục hiện đại hóa, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, phát triển những sản phẩm dịch vụ mang tính đột phá, riêng biệt. Điều này có thể bao gồm các sản phẩm và dịch vụ tài chính số, các sản phẩm và dịch vụ dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, và các sản phẩm và dịch vụ dành cho khách hàng cá nhân. BIDC cần tận dụng Fintech Campuchia để phát triển các sản phẩm dịch vụ mới.
4.3. Mở Rộng Mạng Lưới Chi Nhánh Và Phòng Giao Dịch
BIDC cần mở rộng mạng lưới các chi nhánh, các phòng giao dịch nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong việc giao dịch với ngân hàng. Điều này có thể bao gồm việc mở thêm các chi nhánh và phòng giao dịch ở các khu vực trọng điểm, cũng như việc phát triển các kênh phân phối trực tuyến. BIDC cần đảm bảo rằng mạng lưới của mình đáp ứng được nhu cầu của khách hàng và có thể cạnh tranh với các ngân hàng khác.
V. Quản Trị Rủi Ro Ngân Hàng Và Tuân Thủ Pháp Luật Tại BIDC
BIDC cần nâng cao năng lực quản trị rủi ro nhằm rút ngắn khoảng cách và dần tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Kiểm soát hàng ngày các chỉ số an toàn hoạt động liên quan đến rủi ro tín dụng, thị trường và hoạt động. Chú trọng công tác dự báo rủi ro từ sớm để có giải pháp chủ động đối phó. Bên cạnh đó, BIDC cũng cần xây dựng, hoàn thiện chiến lược kinh doanh; tăng cường công tác quảng cáo tiếp thị; xây dựng thương hiệu BIDC; xây dựng văn hóa kinh doanh ngân hàng tạo nên bản sắc văn hóa BIDC.
5.1. Nâng Cao Năng Lực Quản Trị Rủi Ro Toàn Diện
BIDC cần nâng cao năng lực quản trị rủi ro nhằm rút ngắn khoảng cách và dần tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Điều này đòi hỏi BIDC phải xây dựng hệ thống quản trị rủi ro toàn diện, bao gồm các quy trình, chính sách và công cụ để xác định, đo lường, giám sát và kiểm soát các loại rủi ro khác nhau.
5.2. Kiểm Soát Các Chỉ Số An Toàn Hoạt Động
BIDC cần kiểm soát hàng ngày các chỉ số an toàn hoạt động liên quan đến rủi ro tín dụng, thị trường và hoạt động. Điều này giúp BIDC đảm bảo rằng các hoạt động của mình được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả, đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật.
5.3. Xây Dựng Văn Hóa Kinh Doanh Ngân Hàng
BIDC cần xây dựng văn hóa kinh doanh ngân hàng tạo nên bản sắc văn hóa BIDC. Điều này bao gồm việc xây dựng các giá trị cốt lõi, các chuẩn mực đạo đức và các quy tắc ứng xử phù hợp với đặc thù của ngành ngân hàng. BIDC cần tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch và trách nhiệm.
VI. Kiến Nghị Để Phát Triển Năng Lực Cạnh Tranh BIDV Campuchia
Để hỗ trợ BIDC nâng cao năng lực cạnh tranh, cần có sự phối hợp từ các bên liên quan. Chính phủ hai nước Việt Nam - Campuchia cần thúc đẩy hợp tác kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Campuchia. Ngân hàng Quốc gia Campuchia cần hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho các ngân hàng 100% vốn nước ngoài hoạt động. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần phối hợp với Chính phủ Campuchia để hỗ trợ các ngân hàng Việt Nam kinh doanh tại Campuchia. BIDV Việt Nam cần gia tăng nguồn vốn góp, hỗ trợ BIDC trong quá trình mở rộng hoạt động.
6.1. Kiến Nghị Với Chính Phủ Hai Nước Việt Nam Campuchia
Thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai quốc gia, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Campuchia; tăng cường cơ chế đối thoại giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Chính phủ Việt Nam - Campuchia thông qua các Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam - Campuchia, các hội thảo, ... để các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, BIDC nói riêng có cơ hội trình bày những khó khăn vướng mắc về cơ chế và luật pháp khi đầu tư vào Campuchia cũng như đưa ra những kiến nghị đối với Chính phủ hai nước.
6.2. Kiến Nghị Với Ngân Hàng Quốc Gia Campuchia
Hoàn thiện hành lang pháp lý tuân theo các chuẩn mực quốc tế để tạo điều kiện cho các ngân hàng 100% vốn nước ngoài hoạt động thuận lợi; thành lập Trung tâm thông tin tín dụng trực thuộc Ngân hàng quốc gia Campuchia; tăng cường an ninh cho hệ thống tài chính ngân hàng; xúc tiến thành lập thị trường trái phiếu ở Campuchia.
6.3. Kiến Nghị Với Ngân Hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam
Gia tăng hơn nữa nguồn vốn góp của mình nhằm tăng cường tiềm lực tài chính cho BIDC; tích cực hơn trong vai trò là Chủ tịch của Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam sang Campuchia giúp các doanh nghiệp nói chung và BIDC nói riêng tháo gỡ những khó khăn gặp phải trong quá trình mở rộng hoạt động kinh doanh trên thị trường Campuchia.
