Luận án tiến sĩ về tuyển chọn giống và biện pháp kỹ thuật nâng cao hiệu quả sản xuất lúa tại Thanh Hóa

Cây lúa (Oryza sativa L.) đóng vai trò quan trọng trong an ninh lương thực toàn cầu. Tại Việt Nam, sản xuất lúa gạo là ngành chủ lực của nông nghiệp, với sản lượng xuất khẩu đạt 6,15 triệu tấn trong năm 2020. Tỉnh Thanh Hóa, nằm trong khu vực đồng bằng Bắc Trung Bộ, là một trong những vùng sản xuất lúa lớn nhất cả nước. Tuy nhiên, năng suất lúa tại đây vẫn thấp hơn so với các tỉnh khác. Việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và thay đổi cơ cấu giống lúa là cần thiết để nâng cao hiệu quả sản xuất lúa. Tỉnh Thanh Hóa đã ban hành quyết định xây dựng vùng chuyên canh sản xuất lúa chất lượng cao, nhằm khai thác tiềm năng sản xuất lúa gạo. Nghiên cứu này nhằm tuyển chọn giống lúa thuần chất lượng và xác định biện pháp kỹ thuật canh tác phù hợp, góp phần phát triển bền vững ngành nông nghiệp tại địa phương.

Mục tiêu chung của nghiên cứu là xác định giống và biện pháp kỹ thuật canh tác nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất lúa thuần chất lượng tại Thanh Hóa. Cụ thể, nghiên cứu sẽ đánh giá điều kiện khí hậu, đất đai và tình hình sản xuất lúa tại vùng đồng bằng tỉnh Thanh Hóa. Đồng thời, nghiên cứu sẽ tuyển chọn giống lúa thuần có năng suất cao và chất lượng tốt, xác định các biện pháp kỹ thuật canh tác như mật độ cấy, liều lượng bón đạm và phân hữu cơ vi sinh. Cuối cùng, xây dựng mô hình sản xuất cho giống lúa thuần chất lượng được tuyển chọn, nhằm nâng cao năng suất và chất lượng lúa gạo, tăng thu nhập cho người dân.

Nghiên cứu này không chỉ bổ sung dữ liệu khoa học về giống lúa thuần chất lượng cao mà còn khẳng định vai trò của phân hữu cơ vi sinh trong việc nâng cao năng suất và chất lượng lúa. Việc tuyển chọn giống lúa thuần chất lượng cao Japonica VAAS16 sẽ giúp tăng thu nhập cho người dân và phát triển nông nghiệp bền vững tại Thanh Hóa. Đề tài cũng góp phần vào việc thực hiện các chính sách của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc tái cơ cấu ngành lúa gạo Việt Nam. Những biện pháp kỹ thuật được xác định trong nghiên cứu sẽ có giá trị thực tiễn cao, giúp nông dân áp dụng hiệu quả trong sản xuất.

Quy trình sản xuất lúa thuần chất lượng tại Thanh Hóa bao gồm các bước từ chọn giống, chuẩn bị đất, gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch. Việc lựa chọn giống lúa phù hợp với điều kiện khí hậu và đất đai là rất quan trọng. Các biện pháp kỹ thuật như mật độ cấy, liều lượng phân bón và chăm sóc cây trồng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng lúa. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh sẽ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất lúa, từ đó tăng thu nhập cho nông dân. Quy trình này cần được thực hiện đồng bộ và liên tục để đạt được kết quả tốt nhất.

Kết quả nghiên cứu cho thấy giống lúa thuần chất lượng VAAS16 có khả năng thích ứng tốt với điều kiện sản xuất tại Thanh Hóa. Năng suất lúa đạt được từ 60-65 tạ/ha, cao hơn so với các giống lúa khác. Các biện pháp kỹ thuật như tăng mật độ cấy và sử dụng phân hữu cơ vi sinh đã góp phần nâng cao năng suất và chất lượng lúa. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc áp dụng mô hình sản xuất tổng hợp sẽ giúp nông dân tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế. Những kết quả này có thể được áp dụng rộng rãi trong sản xuất lúa tại các vùng khác của tỉnh Thanh Hóa.