I. Giới thiệu chung
Chương này cung cấp tổng quan về ngành xây dựng, lý do hình thành đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa thực tiễn và bố cục của luận văn. Ngành xây dựng đối mặt với nhiều thách thức như biến động giá và lãi suất cao, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Năm 2010, ngành ghi nhận mức đỉnh về thu hút vốn FDI, đạt 1.7 tỷ USD. Lý do hình thành đề tài xuất phát từ thực trạng thất thoát lớn trong giai đoạn lập dự án, khảo sát và thiết kế, chiếm trên 70% tổng thất thoát. Mục tiêu nghiên cứu là phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc thiết kế lại và đề xuất giải pháp giảm thiểu vấn đề này.
1.1 Tổng quan ngành xây dựng
Ngành xây dựng Việt Nam năm 2010 đạt tổng giá trị sản xuất kinh doanh 144,701 tỷ đồng, triển khai 593 dự án với tổng vốn đầu tư 41,004 tỷ đồng. Vốn FDI đăng ký vào ngành đạt 1.7 tỷ USD, tăng 44 lần so với năm 2009. Những khó khăn như biến động giá và lãi suất cao đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của các doanh nghiệp.
1.2 Lý do hình thành đề tài
Theo Nguyễn Cảnh Chất, 70-80% sai sót trong dự án xây dựng xuất phát từ khâu chuẩn bị dự án, khảo sát và thiết kế. Các nghiên cứu quốc tế cũng chỉ ra rằng lỗi thiết kế là nguyên nhân chính gây chậm trễ và tăng chi phí dự án. Đề tài được hình thành nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của việc thiết kế lại, nâng cao chất lượng công trình.
II. Cơ sở lý thuyết
Chương này trình bày các khái niệm liên quan đến dự án, dự án xây dựng, các giai đoạn của dự án, thuật ngữ thiết kế, thiết kế lại, nội dung thiết kế xây dựng, đặc điểm sản phẩm thiết kế, và định nghĩa chất lượng thiết kế. Dự án được định nghĩa là một quá trình bao gồm các công việc liên quan nhằm đạt mục tiêu trong điều kiện ràng buộc về thời gian, nguồn lực và ngân sách. Thiết kế lại là quá trình sửa đổi thiết kế ban đầu do sai sót hoặc thay đổi yêu cầu.
2.1 Khái niệm dự án và dự án xây dựng
Theo Cao Hào Thị, dự án là một quá trình bao gồm các công việc liên quan nhằm đạt mục tiêu trong điều kiện ràng buộc về thời gian, nguồn lực và ngân sách. Dự án xây dựng bao gồm các giai đoạn từ lập dự án, khảo sát, thiết kế đến thi công và nghiệm thu.
2.2 Khái niệm thiết kế lại
Thiết kế lại là quá trình sửa đổi thiết kế ban đầu do sai sót hoặc thay đổi yêu cầu từ chủ đầu tư. Các nghiên cứu chỉ ra rằng thiết kế lại chiếm 25% giá trị hợp đồng và 10% tổng chi phí dự án, gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ và chất lượng công trình.
III. Phương pháp nghiên cứu
Chương này trình bày phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng, quy trình thiết kế bảng câu hỏi, phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá và hồi quy đa biến để đánh giá mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng và việc thiết kế lại.
3.1 Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp nghiên cứu định tính và định lượng. Bảng câu hỏi được thiết kế để thu thập dữ liệu từ các kỹ sư, chủ trì và nhà quản lý thiết kế tại các công ty tư vấn xây dựng ở TP. Hồ Chí Minh.
3.2 Phân tích dữ liệu
Dữ liệu được phân tích bằng phương pháp phân tích nhân tố khám phá và hồi quy đa biến. Kết quả cho thấy ba yếu tố chính ảnh hưởng đến việc thiết kế lại: năng lực bộ phận thiết kế, sự hỗ trợ của tổ chức và thay đổi từ chủ đầu tư.
IV. Kết quả nghiên cứu
Chương này trình bày kết quả phân tích dữ liệu từ 170 bảng câu hỏi. Ba yếu tố chính ảnh hưởng đến việc thiết kế lại được xác định: năng lực bộ phận thiết kế, sự hỗ trợ của tổ chức và thay đổi từ chủ đầu tư. Các yếu tố này giải thích 54.1% tổng thể việc thiết kế lại.
4.1 Mô tả mẫu
Mẫu nghiên cứu bao gồm 170 kỹ sư, chủ trì và nhà quản lý thiết kế tại các công ty tư vấn xây dựng ở TP. Hồ Chí Minh. Đối tượng khảo sát có kinh nghiệm từ 5 năm trở lên trong lĩnh vực thiết kế xây dựng.
4.2 Kết quả phân tích
Kết quả phân tích nhân tố khám phá và hồi quy đa biến cho thấy ba yếu tố chính ảnh hưởng đến việc thiết kế lại: năng lực bộ phận thiết kế, sự hỗ trợ của tổ chức và thay đổi từ chủ đầu tư. Các yếu tố này có ý nghĩa thống kê ở mức 1%.
V. Kết luận và kiến nghị
Chương này tổng hợp kết quả nghiên cứu và đề xuất các kiến nghị nhằm giảm thiểu việc thiết kế lại trong các dự án xây dựng. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc nâng cao năng lực bộ phận thiết kế, tăng cường sự hỗ trợ của tổ chức và quản lý chặt chẽ thay đổi từ chủ đầu tư là các giải pháp hiệu quả.
5.1 Kết luận
Nghiên cứu xác định ba yếu tố chính ảnh hưởng đến việc thiết kế lại: năng lực bộ phận thiết kế, sự hỗ trợ của tổ chức và thay đổi từ chủ đầu tư. Các yếu tố này giải thích 54.1% tổng thể việc thiết kế lại.
5.2 Kiến nghị
Đề xuất các giải pháp như nâng cao năng lực bộ phận thiết kế, tăng cường sự hỗ trợ của tổ chức và quản lý chặt chẽ thay đổi từ chủ đầu tư. Các công ty tư vấn xây dựng cần cải tiến quy trình thiết kế để giảm thiểu việc thiết kế lại.
