Luận văn thạc sĩ về quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng BIDV Phú Thọ

• Tác giả: Đỗ Thị Ngọc Hoa
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Ngọc Sơn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản lý Rủi Ro Tín Dụng Tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam - Chi Nhánh Tỉnh Phú Thọ
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
• 1.2. Tín dụng và rủi ro tín dụng ở các ngân hàng thương mại
• 1.3. Quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
• 1.4. Nội dung quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại
• 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại
• 1.6. Cơ sở thực tiễn về quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
• 1.7. Kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên thế giới
• 1.8. Kinh nghiệm của một số chi nhánh BIDV trong nước
• 1.9. Bài học kinh nghiệm đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.4. Phương pháp tổng hợp thông tin
• 2.5. Phương pháp phân tích thông tin
• 2.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.7. Các chỉ tiêu hoạt động tín dụng
• 2.8. Chỉ tiêu đánh giá quản lý rủi ro tín dụng
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH PHÚ THỌ
• 3.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 3.2. Lịch sử hình thành và phát triển
• 3.3. Cơ cấu tổ chức
• 3.4. Tình hình hoạt động kinh doanh
• 3.5. Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại BIDV chi nhánh Phú Thọ
• 3.6. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 3.7. Thực trạng công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 3.8. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý rủi ro tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 3.9. Nhận xét, đánh giá từ phía các nhà quản lý, cán bộ ngân hàng
• 3.10. Đánh giá rủi ro tín dụng qua điều tra khách hàng
• 3.11. Đánh giá chung về công tác quản lý rủi ro tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 3.12. Kết quả đạt được
• 3.13. Hạn chế, nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG, MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI BIDV CHI NHÁNH PHÚ THỌ
• 4.1. Định hướng và mục tiêu quản lý rủi ro tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh tỉnh Phú Thọ
• 4.2. Định hướng quản lý rủi ro tín dụng của BIDV chi nhánh tỉnh Phú Thọ
• 4.3. Mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 4.4. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển tỉnh Phú Thọ
• 4.5. Xây dựng và hoàn thiện mục tiêu, chiến lược, chính sách quản lý rủi ro tín dụng
• 4.6. Giải pháp nhận biết và xác định rủi ro tín dụng
• 4.7. Tiếp tục xây dựng và áp dụng các công cụ đo lường rủi ro tín dụng theo thông lệ quốc tế và quy định của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
• 4.8. Giải pháp quản trị và kiểm soát rủi ro tín dụng
• 4.9. Giải pháp xử lý rủi ro tín dụng
• 4.10. Đối với Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam/ NHNN Việt Nam chi nhánh tỉnh Phú Thọ
• 4.11. Đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại BIDV Phú Thọ

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, hệ thống ngân hàng đóng vai trò trụ cột của nền tài chính. Các ngân hàng Việt Nam, trong đó có BIDV Phú Thọ, đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức, đặc biệt là cạnh tranh với các ngân hàng nước ngoài. Một trong những thách thức lớn nhất là duy trì sự ổn định trước nguy cơ nợ xấu. Rủi ro tín dụng là yếu tố cố hữu của kinh tế thị trường, đi kèm với khả năng sinh lời. Quản trị rủi ro là ưu tiên hàng đầu trong mọi mô hình kinh doanh.

Hoạt động của các NHTM tại Phú Thọ đã có nhiều đổi mới, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều yếu kém, hiệu quả kinh doanh chưa cao, và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nâng cao năng lực quản trị kinh doanh, đặc biệt là quản lý rủi ro tín dụng, là yêu cầu cấp thiết. Luận văn này tập trung nghiên cứu và đề xuất giải pháp cho vấn đề này tại BIDV Phú Thọ.

1.1. Tầm quan trọng của quản lý rủi ro tín dụng ngân hàng

Quản lý rủi ro tín dụng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Việc nhận diện, đo lường, và kiểm soát rủi ro giúp ngân hàng giảm thiểu tổn thất do nợ xấu và các khoản vay không có khả năng thu hồi. Theo Ủy ban Basel, rủi ro tín dụng là khả năng khách hàng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Quản lý hiệu quả rủi ro tín dụng giúp ngân hàng duy trì uy tín, tăng cường khả năng cạnh tranh và đóng góp vào sự ổn định của hệ thống tài chính.

1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu về rủi ro tín dụng BIDV Phú Thọ

Nghiên cứu này tập trung vào công tác quản lý rủi ro tín dụng tại BIDV Phú Thọ, với mục tiêu đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Phạm vi nghiên cứu bao gồm việc thu thập và phân tích số liệu tại trụ sở chính và các chi nhánh giao dịch của ngân hàng trong giai đoạn 2014-2016. Nội dung nghiên cứu tập trung vào thực trạng rủi ro tín dụng, cách thức tổ chức và thực hiện các quy trình cấp tín dụng nhằm đảm bảo an toàn và hạn chế rủi ro. Nghiên cứu này có ý nghĩa thiết thực về mặt lý luận và thực tiễn, cung cấp cơ sở khoa học cho nhà quản lý ngân hàng.

II. Rủi Ro Tín Dụng Khái Niệm Đặc Điểm và Phân Loại

Rủi ro tín dụng là khả năng xảy ra tổn thất do khách hàng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán theo cam kết. Theo Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN, đây là rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động ngân hàng. Rủi ro này mang tính gián tiếp, vì ngân hàng chuyển giao quyền sử dụng vốn cho khách hàng. Do đó, thiệt hại xảy ra trước hết trong quá trình sử dụng vốn của khách hàng.

Rủi ro tín dụng có tính đa dạng và phức tạp, do ngân hàng là trung gian tài chính kinh doanh tiền tệ. Rủi ro luôn gắn liền với hoạt động tín dụng, vì người sản xuất kinh doanh không thể biết trước thị trường sẽ tiêu thụ sản phẩm của họ như thế nào. Ngân hàng cần chủ động đối phó với rủi ro bằng các biện pháp tích hợp.

2.1. Đặc điểm chính của rủi ro tín dụng trong ngân hàng

Rủi ro tín dụng mang tính gián tiếp, đòi hỏi ngân hàng phải thu thập thông tin đầy đủ về khách hàng và thiết lập hệ thống theo dõi dấu hiệu rủi ro. Tính đa dạng và phức tạp của rủi ro tín dụng yêu cầu áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp phòng ngừa. Rủi ro luôn gắn liền với hoạt động tín dụng, đòi hỏi ngân hàng phải chủ động đối phó với vấn đề thông tin không cân xứng. Các đặc điểm này cần được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình quản lý rủi ro.

2.2. Phân loại rủi ro tín dụng theo nguyên nhân phát sinh

Rủi ro tín dụng có thể được phân loại dựa trên nguyên nhân phát sinh, bao gồm rủi ro danh mục, rủi ro nội tại, và rủi ro tập trung. Rủi ro danh mục xuất phát từ hạn chế trong quản lý danh mục cho vay của ngân hàng. Rủi ro nội tại xuất phát từ các yếu tố riêng có của khách hàng hoặc ngành kinh tế. Rủi ro tập trung xảy ra khi ngân hàng tập trung vốn cho vay quá nhiều vào một số khách hàng hoặc ngành nghề nhất định. Việc phân loại rủi ro giúp ngân hàng xác định các biện pháp kiểm soát phù hợp.

III. Thực Trạng Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng Tại BIDV Phú Thọ

Hoạt động tín dụng chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động kinh doanh của BIDV Phú Thọ, mang lại nhiều lợi nhuận nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc tập trung quá nhiều vào tín dụng trong khi khả năng quản lý rủi ro tín dụng chưa cao là một thách thức. Chính sách tín dụng chưa khoa học, chưa có mô hình lượng hóa rủi ro, và chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế.

Nợ quá hạn và nợ xấu liên tục gia tăng trong thời gian qua. Môi trường kinh doanh đầy biến động khiến rủi ro tín dụng trở nên đa dạng và phức tạp. Chi nhánh khó có thể đảm bảo an toàn và hiệu quả nếu không thường xuyên quan tâm đến công tác quản lý rủi ro tín dụng.

3.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Phú Thọ

BIDV Phú Thọ trải qua quá trình hình thành và phát triển, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Cơ cấu tổ chức của ngân hàng được xây dựng để đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh. Tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng phản ánh sự tăng trưởng và những thách thức trong môi trường cạnh tranh. Việc hiểu rõ về BIDV Phú Thọ là cơ sở để đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng.

3.2. Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại BIDV Phú Thọ

Thực trạng rủi ro tín dụng tại BIDV Phú Thọ được đánh giá thông qua các chỉ số như tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu, và các khoản dự phòng rủi ro. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý rủi ro bao gồm môi trường kinh tế, chính sách tín dụng, và năng lực quản lý của ngân hàng. Đánh giá từ phía các nhà quản lý và cán bộ ngân hàng cung cấp thông tin chi tiết về những khó khăn và thách thức trong công tác quản lý rủi ro.

IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng BIDV Phú Thọ

Để hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng tại BIDV Phú Thọ, cần xây dựng và hoàn thiện mục tiêu, chiến lược, và chính sách quản lý rủi ro tín dụng. Cần có giải pháp nhận biết và xác định rủi ro tín dụng một cách chính xác. Tiếp tục xây dựng và áp dụng các công cụ đo lường rủi ro tín dụng theo thông lệ quốc tế và quy định của BIDV.

Cần có giải pháp quản trị và kiểm soát rủi ro tín dụng hiệu quả. Cần có giải pháp xử lý rủi ro tín dụng kịp thời và triệt để. Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Phú Thọ và BIDV cần có những chính sách hỗ trợ để nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng.

4.1. Xây dựng chiến lược và chính sách quản lý rủi ro tín dụng

Việc xây dựng chiến lược và chính sách quản lý rủi ro tín dụng là nền tảng để đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn và hiệu quả. Chiến lược cần xác định rõ mục tiêu, phạm vi, và phương pháp quản lý rủi ro. Chính sách cần quy định cụ thể các quy trình, thủ tục, và trách nhiệm liên quan đến quản lý rủi ro. Cần đảm bảo rằng chiến lược và chính sách phù hợp với đặc điểm và điều kiện kinh doanh của BIDV Phú Thọ.

4.2. Nâng cao năng lực nhận diện và đo lường rủi ro tín dụng

Năng lực nhận diện và đo lường rủi ro tín dụng là yếu tố then chốt để phòng ngừa và giảm thiểu tổn thất. Cần áp dụng các công cụ và phương pháp hiện đại để đánh giá rủi ro một cách chính xác. Cần đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ tín dụng để họ có thể nhận diện và đánh giá rủi ro một cách hiệu quả. Cần xây dựng hệ thống thông tin rủi ro đầy đủ và kịp thời để hỗ trợ quá trình ra quyết định.

V. Kiểm Soát và Xử Lý Rủi Ro Tín Dụng Hiệu Quả Tại BIDV

Quản trị và kiểm soát rủi ro tín dụng là quá trình liên tục theo dõi, đánh giá, và điều chỉnh các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro. Cần xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ để đảm bảo tuân thủ các quy định và chính sách. Cần có quy trình xử lý rủi ro tín dụng rõ ràng và hiệu quả để giảm thiểu tổn thất khi rủi ro xảy ra.

Việc xử lý rủi ro tín dụng bao gồm các biện pháp như cơ cấu lại nợ, bán tài sản đảm bảo, và khởi kiện khách hàng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan để đảm bảo quá trình xử lý rủi ro diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.

5.1. Tăng cường kiểm soát nội bộ trong hoạt động tín dụng

Kiểm soát nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và phát hiện các sai sót và gian lận trong hoạt động tín dụng. Cần xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ độc lập và hiệu quả. Cần thực hiện kiểm tra và giám sát thường xuyên để đảm bảo tuân thủ các quy định và chính sách. Cần có cơ chế báo cáo và xử lý các vi phạm một cách nghiêm minh.

5.2. Xây dựng quy trình xử lý nợ xấu và rủi ro tín dụng

Quy trình xử lý nợ xấu và rủi ro tín dụng cần được xây dựng một cách chi tiết và rõ ràng. Quy trình cần xác định rõ các bước thực hiện, trách nhiệm của từng bộ phận, và các biện pháp xử lý phù hợp. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan để đảm bảo quá trình xử lý diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Cần thường xuyên đánh giá và điều chỉnh quy trình để phù hợp với tình hình thực tế.

VI. Định Hướng và Mục Tiêu Quản Lý Rủi Ro Tín Dụng BIDV Phú Thọ

Định hướng quản lý rủi ro tín dụng của BIDV Phú Thọ cần phù hợp với chiến lược phát triển của ngân hàng và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng cần cụ thể, đo lường được, và có thể đạt được trong một khoảng thời gian nhất định.

Cần xác định rõ các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng, như tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ dự phòng rủi ro, và chi phí rủi ro tín dụng. Cần thường xuyên theo dõi và đánh giá kết quả thực hiện để có những điều chỉnh kịp thời.

6.1. Xác định mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng cụ thể và đo lường được

Mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng cần được xác định một cách cụ thể và đo lường được. Ví dụ, mục tiêu có thể là giảm tỷ lệ nợ xấu xuống mức dưới 3% trong vòng 3 năm. Mục tiêu cần phù hợp với chiến lược phát triển của ngân hàng và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Cần có các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả thực hiện mục tiêu một cách rõ ràng.

6.2. Đề xuất kiến nghị với NHNN và BIDV về quản lý rủi ro

Cần có những kiến nghị cụ thể với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và BIDV để hỗ trợ BIDV Phú Thọ trong công tác quản lý rủi ro tín dụng. Ví dụ, kiến nghị NHNN ban hành các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa để giảm thiểu rủi ro tín dụng. Kiến nghị BIDV tăng cường đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ tín dụng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên để thực hiện các kiến nghị một cách hiệu quả.