I. Quản lý chi tiêu công và kinh tế chính trị Việt Nam
Luận văn thạc sĩ tập trung vào quản lý chi tiêu công trong bối cảnh kinh tế chính trị Việt Nam. Chi tiêu công là công cụ quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo. Nó gắn liền với chức năng quản lý của nhà nước, liên quan đến nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội. Việc quản lý hiệu quả chi tiêu công đặt ra trong bối cảnh nguồn lực hạn chế nhưng phải đáp ứng nhu cầu xã hội. Luận văn nhấn mạnh sự cần thiết của việc đổi mới chính sách chi tiêu công để phân bổ và sử dụng nguồn lực hiệu quả.
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau hơn 20 năm đổi mới, Việt Nam đang hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN. Quản lý chi tiêu công cần chuyển biến mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu phát triển. Chi tiêu công không chỉ là công cụ khắc phục thất bại thị trường mà còn thúc đẩy công bằng xã hội. Tuy nhiên, việc quản lý chi tiêu công ở Việt Nam còn nhiều yếu kém, như thất thoát, lãng phí, tham nhũng. Điều này đòi hỏi phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp cải thiện.
1.2. Tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về chi tiêu công và quản lý tài chính đã được thực hiện ở nhiều nước. Ở Việt Nam, các báo cáo của Ngân hàng Thế giới và các tổ chức quốc tế đã đánh giá chi tiêu công. Tuy nhiên, các nghiên cứu trong nước còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào số liệu thực tế mà thiếu tính hệ thống. Luận văn này kế thừa và phát triển các nghiên cứu trước, tập trung vào quản lý chi tiêu công dưới góc độ kinh tế chính trị.
II. Khái niệm và đặc điểm chi tiêu công
Chi tiêu công phản ánh hoạt động mua sắm hàng hóa và dịch vụ của Chính phủ để cung cấp cho xã hội. Nó gắn liền với chức năng quản lý toàn diện của nhà nước. Chi tiêu công có đặc điểm phục vụ lợi ích cộng đồng và gắn liền với bộ máy nhà nước. Các khoản chi tiêu công thường không hoàn trả trực tiếp, phản ánh chức năng tổng hợp về kinh tế - xã hội của nhà nước.
2.1. Vai trò của chi tiêu công
Chi tiêu công góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, điều chỉnh chu kỳ kinh tế, và thực hiện công bằng xã hội. Nó còn là công cụ sửa chữa thất bại thị trường, cung cấp hàng hóa và dịch vụ mà khu vực tư nhân không hiệu quả. Chi tiêu công đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ sở hạ tầng, hỗ trợ doanh nghiệp, và đảm bảo an sinh xã hội.
2.2. Phân loại chi tiêu công
Chi tiêu công được phân loại theo chức năng vĩ mô, quy trình lập ngân sách, và tính chất kinh tế. Các loại chi tiêu công bao gồm chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Chi thường xuyên đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, trong khi chi đầu tư phát triển tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng và hỗ trợ doanh nghiệp.
III. Quản lý chi tiêu công ở Việt Nam
Quản lý chi tiêu công là hoạt động tổ chức, điều khiển quá trình phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính công. Mục tiêu của quản lý chi tiêu công là phân bổ hiệu quả nguồn lực, nâng cao hiệu quả cung cấp hàng hóa và dịch vụ công, và thực hiện công bằng xã hội. Luận văn phân tích thực trạng quản lý chi tiêu công ở Việt Nam, chỉ ra những yếu kém và đề xuất giải pháp cải thiện.
3.1. Thực trạng quản lý chi tiêu công
Việt Nam đạt được một số thành tựu trong quản lý chi tiêu công, như duy trì mức thâm hụt ngân sách thấp và tỷ lệ nợ bền vững. Tuy nhiên, quy trình phân bổ nguồn lực còn thiếu liên kết chặt chẽ với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Tình trạng thất thoát, lãng phí, và tham nhũng vẫn còn phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng cơ bản.
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý chi tiêu công
Luận văn đề xuất các giải pháp như tăng cường minh bạch trong quy trình phân bổ ngân sách, cải thiện hệ thống thông tin quản lý, và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý. Các giải pháp này nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi tiêu công, đảm bảo sử dụng nguồn lực công một cách tối ưu.
