I. Giới thiệu về luận văn
Luận văn thạc sĩ 'Chiến lược giao tiếp của bề tôi với vua trong Đông Chu Liệt Quốc' của Lê Thị Hồng Đào nghiên cứu các chiến lược giao tiếp trong bối cảnh phong kiến Trung Hoa. Tác phẩm không chỉ là một nghiên cứu ngôn ngữ học mà còn mở rộng ra các khía cạnh văn hóa và xã hội. Luận văn được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thế Truyền tại Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu chính của luận văn là phân tích các chiến lược giao tiếp giữa bề tôi và vua, từ đó làm rõ những đặc điểm ngôn ngữ và văn hóa trong tác phẩm Đông Chu Liệt Quốc.
1.1. Mục đích và ý nghĩa nghiên cứu
Mục đích của luận văn là khảo sát và phân tích các chiến lược giao tiếp giữa bề tôi và vua trong tác phẩm Đông Chu Liệt Quốc. Luận văn không chỉ giúp hiểu rõ hơn về ngôn ngữ và văn hóa của thời kỳ phong kiến Trung Hoa mà còn cung cấp những kiến thức bổ ích cho việc giảng dạy và nghiên cứu văn học cổ điển. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu này nằm ở việc làm phong phú thêm kho tàng tri thức về ngôn ngữ học và văn hóa, đồng thời tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực này.
II. Lý thuyết ngữ dụng học
Chương này trình bày các lý thuyết cơ bản về ngữ dụng học, đặc biệt là hành động ngôn từ. Hành động ngôn từ được định nghĩa là những hành động mà người nói thực hiện thông qua lời nói. Các khái niệm như hành động ngôn (locutionary act), hành động ngôn trung (illocutionary act) và hành động ngôn hiệu quả (perlocutionary act) được phân tích chi tiết. Luận văn nhấn mạnh rằng mỗi phát ngôn không chỉ mang ý nghĩa ngữ nghĩa mà còn có chức năng xã hội và văn hóa. Điều này giúp người đọc hiểu rõ hơn về cách thức giao tiếp trong bối cảnh văn hóa phong kiến, nơi mà ngôn ngữ không chỉ là công cụ truyền đạt thông tin mà còn là phương tiện thể hiện quyền lực và mối quan hệ xã hội.
2.1. Khái niệm hành động ngôn từ
Hành động ngôn từ là một khái niệm quan trọng trong ngữ dụng học, được phát triển bởi các nhà nghiên cứu như Austin và Searle. Hành động ngôn từ không chỉ đơn thuần là việc phát ngôn mà còn bao gồm các mục đích và hiệu quả mà người nói muốn đạt được. Trong bối cảnh của Đông Chu Liệt Quốc, hành động ngôn từ giữa bề tôi và vua thể hiện rõ ràng các chiến lược giao tiếp nhằm đạt được mục tiêu chính trị và xã hội. Các ví dụ cụ thể từ tác phẩm sẽ được phân tích để làm rõ hơn về cách thức mà ngôn ngữ được sử dụng để thể hiện quyền lực và sự phục tùng.
III. Các chiến lược giao tiếp
Chương này tập trung vào việc phân tích các chiến lược giao tiếp giữa bề tôi và vua trong Đông Chu Liệt Quốc. Các chiến lược này được chia thành hai loại chính: chiến lược tiếp cận trực tiếp và chiến lược tiếp cận gián tiếp. Mỗi chiến lược đều có những cách thức thực hiện riêng, phù hợp với từng hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. Việc phân tích các chiến lược này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về ngôn ngữ mà còn phản ánh những giá trị văn hóa và xã hội của thời kỳ phong kiến. Luận văn chỉ ra rằng, trong nhiều trường hợp, bề tôi phải sử dụng các chiến lược khéo léo để duy trì mối quan hệ với vua, đồng thời bảo vệ lợi ích cá nhân và tập thể.
3.1. Chiến lược tiếp cận trực tiếp
Chiến lược tiếp cận trực tiếp thường được sử dụng trong các tình huống mà bề tôi cần thể hiện sự tôn trọng và phục tùng đối với vua. Các ví dụ từ Đông Chu Liệt Quốc cho thấy bề tôi thường sử dụng ngôn ngữ trang trọng, thể hiện sự kính trọng và lòng trung thành. Những câu nói mang tính chất cầu xin, khẩn cầu được phân tích để làm rõ cách thức mà bề tôi thể hiện ý chí và mong muốn của mình. Chiến lược này không chỉ giúp bề tôi đạt được mục tiêu giao tiếp mà còn củng cố vị thế của vua trong xã hội phong kiến.
IV. Đánh giá và kết luận
Luận văn đã chỉ ra rằng việc nghiên cứu các chiến lược giao tiếp giữa bề tôi và vua trong Đông Chu Liệt Quốc không chỉ có giá trị về mặt ngôn ngữ học mà còn mang lại những hiểu biết sâu sắc về văn hóa và xã hội phong kiến Trung Hoa. Các chiến lược giao tiếp được phân tích không chỉ phản ánh mối quan hệ quyền lực mà còn thể hiện những giá trị văn hóa đặc trưng của thời kỳ này. Luận văn góp phần làm phong phú thêm kho tàng tri thức về ngôn ngữ và văn hóa, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu mới cho các nhà nghiên cứu trong tương lai.
4.1. Giá trị thực tiễn của nghiên cứu
Giá trị thực tiễn của luận văn nằm ở việc cung cấp một cái nhìn sâu sắc về cách thức giao tiếp trong bối cảnh văn hóa phong kiến. Những chiến lược giao tiếp được phân tích có thể được áp dụng trong việc giảng dạy ngôn ngữ và văn hóa, giúp sinh viên hiểu rõ hơn về ngữ cảnh lịch sử và văn hóa của tác phẩm. Hơn nữa, nghiên cứu này cũng có thể là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về ngôn ngữ học và văn hóa học, đặc biệt là trong việc phân tích các tác phẩm văn học cổ điển.
