Luận Văn Thạc Sĩ: Ứng Dụng Công Nghệ GIS Phân Vùng Thích Nghi Và Bảo Tồn Vọoc Thân Đen Má Trắng Ở Khu Bảo Tồn Thần Sa Võ Nhai, Thái Nguyên

• Tác giả: Trương Thị Ngọc Ánh
• Người hướng dẫn: ThS. Ngô Thị Hồng Gấm
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Địa chính môi trường
• Đề tài: Nghiên cứu công nghệ GIS để phân vùng thích nghi và bảo tồn loài Vọoc thân đen má trắng ở khu bảo tồn Thần Sa - Võ Nhai - Thái Nguyên
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu của đề tài
• 1.2. Ý nghĩa của đề tài
• 1.2.1. Ý nghĩa học tập
• 1.2.2. Ý nghĩa trong bảo vệ đa dạng sinh học
• 1.2.3. Ý nghĩa thực tiễn
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 2.2. Voọc thân đen má trắng và những thông tin liên quan đến chúng
• 2.2.1. Đặc điểm nhận dạng
• 2.2.2. Sinh học - Sinh thái
• 2.2.3. Phân bố
• 2.2.4. Giá trị
• 2.2.5. Tình trạng
• 2.2.6. Phân Hạng
• 2.2.7. Biện pháp bảo vệ
• 2.3. Khái niệm về đa dạng sinh học và bảo tồn loài có sự tham gia của cộng đồng
• 2.3.1. Khái niệm về đa dạng sinh học
• 2.3.2. Khái niệm bảo tồn
• 2.3.2.1. Bảo tồn nguyên vị (in-situ conservation)
• 2.3.2.2. Bảo tồn chuyển vị (ex-situ conservation)
• 2.3.3. Khái niệm về cộng đồng
• 2.3.4. Cộng đồng trong công tác bảo tồn ĐDSH
• 2.3.5. Bảo tồn loài (bảo tồn đa dạng sinh học)
• 2.3.6. Bảo tồn có sự tham gia của cộng đồng trên Thế giới
• 2.3.7. Bảo tồn có sự tham gia của cộng đồng ở Việt Nam
• 2.4. Khái niệm về bản đồ phân vùng
• 2.5. Hệ thống thông tin địa lý (GIS)
• 2.5.1. GIS trong thành lập bản đồ
• 2.5.2. Giới thiệu phần mềm MapInfo
• 2.6. Cơ sở thực tiễn
• 2.6.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 2.6.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.6.3. Tổng quan về khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa – Phượng Hoàng
• 2.6.4. Lịch sử hình thành và phát triển
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp điền tra thu thập thông tin
• 3.3.2. Phương pháp kế thừa
• 3.3.3. Phương pháp tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu
• 3.3.4. Phương pháp số hóa bản đồ
• 3.4. Phương tiện nghiên cứu
• 3.5. Quy trình thành lập bản đồ phân vùng thích nghi cho loài Voọc thân đen má trắng tại khu bảo tồn Thần Sa – Võ Nhai
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thu thập số liệu dữ liệu phục vụ nghiên cứu
• 4.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 4.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội
• 4.1.3. Giao thông, thủy lợi
• 4.1.4. Văn hóa, giáo dục, y tế
• 4.1.5. Đặc điểm hình thái
• 4.1.6. Số lượng hiện trạng của loài
• 4.1.7. Sinh cảnh và tập tính sống của loài Voọc thân đen má trắng
• 4.1.8. Loại thức ăn mà loài yêu thích nhất phân theo xã
• 4.1.9. Theo dõi sự di chuyển của các cá thể Voọc
• 4.1.10. Hướng phát triển của loài
• 4.1.11. Các yếu tố ảnh hưởng
• 4.1.12. Xây dựng cơ sở dữ liệu cho việc phân bố của loài Vọoc thân đen má trắng
• 4.1.13. Xây dựng bảng thuộc tính cho số lượng hiện trạng loài Voọc
• 4.1.14. Xây dựng bảng thuộc tính cho số lượng loài thay đổi theo năm
• 4.1.15. Xây dựng bảng thuộc tính cho loại thức ăn Voọc yêu thích nhất phân theo xã
• 4.1.16. Xây dựng bảng thuộc tính thể hiện sự di chuyển của loài
• 4.1.17. Xây dựng cơ sở thuộc tính cho sự tác động của ngoại cảnh đến suy giảm số lượng loài
• 4.1.18. Xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ (bản đồ nền)
• 4.1.19. Xây dựng cơ sở dữ liệu không gian
• 4.2. Sự quan tâm của cộng đồng đến loài Voọc thân đen má trắng và vai trò của khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa – Võ Nhai – Thái nguyên
• 4.2.1. Sự quan tâm của cộng đồng đối với loài Voọc thân đen má trắng
• 4.2.2. Đề xuất một số giải pháp nâng cao vai trò của cộng đồng trong công tác bảo tồn loài VĐMT
• 4.3. Các biện pháp nhằm phục hồi sinh cảnh phù hợp với Voọc thân đen má trắng
• 5. PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Nghiên cứu GIS

Nghiên cứu GIS là công cụ chính trong việc phân tích và quản lý dữ liệu không gian tại Khu Bảo Tồn Thần Sa - Võ Nhai, Thái Nguyên. Nghiên cứu này sử dụng GIS để xác định các khu vực thích nghi cho loài vọoc thân đen má trắng, đồng thời hỗ trợ công tác bảo tồn động vật và quản lý tài nguyên thiên nhiên. GIS giúp tích hợp dữ liệu địa lý, môi trường và sinh thái, tạo cơ sở cho việc đưa ra các chiến lược bảo tồn hiệu quả.

1.1. Ứng dụng GIS trong phân vùng thích nghi

GIS được sử dụng để phân tích các yếu tố môi trường như địa hình, thảm thực vật và nguồn thức ăn, từ đó xác định các khu vực thích hợp cho vọoc thân đen má trắng. Công nghệ này cho phép tạo bản đồ phân vùng thích nghi, giúp nhà quản lý đưa ra quyết định chính xác về việc bảo vệ và phục hồi sinh cảnh cho loài này.

1.2. GIS trong quản lý tài nguyên thiên nhiên

GIS không chỉ hỗ trợ bảo tồn loài mà còn giúp quản lý tài nguyên thiên nhiên tại Khu Bảo Tồn Thần Sa. Bằng cách tích hợp dữ liệu về đa dạng sinh học và các yếu tố môi trường, GIS giúp theo dõi và đánh giá hiệu quả của các biện pháp bảo tồn, đảm bảo sự phát triển bền vững của hệ sinh thái.

II. Phân vùng thích nghi

Phân vùng thích nghi là quá trình xác định các khu vực có điều kiện môi trường phù hợp cho sự sinh tồn và phát triển của vọoc thân đen má trắng. Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu về địa hình, thảm thực vật và nguồn thức ăn để phân tích và đánh giá các khu vực thích hợp. Kết quả phân vùng giúp đề xuất các biện pháp bảo tồn cụ thể, nhằm duy trì và phục hồi quần thể loài này.

2.1. Xác định sinh cảnh sống

Nghiên cứu xác định các sinh cảnh sống chính của vọoc thân đen má trắng, bao gồm rừng núi đá vôi và các khu vực có thảm thực vật phong phú. Các yếu tố như nguồn thức ăn, nơi trú ẩn và điều kiện khí hậu được phân tích kỹ lưỡng để đảm bảo sự thích nghi của loài.

2.2. Đánh giá mối đe dọa

Nghiên cứu cũng đánh giá các mối đe dọa đến sự tồn tại của vọoc thân đen má trắng, bao gồm sự thu hẹp sinh cảnh và áp lực săn bắt. Kết quả phân vùng thích nghi giúp đề xuất các biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực, đảm bảo sự phát triển bền vững của loài.

III. Bảo tồn vọoc thân đen má trắng

Bảo tồn vọoc thân đen má trắng là mục tiêu chính của nghiên cứu, nhằm duy trì và phục hồi quần thể loài này tại Khu Bảo Tồn Thần Sa - Võ Nhai. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp bảo tồn dựa trên kết quả phân tích GIS và phân vùng thích nghi, bao gồm việc bảo vệ sinh cảnh, giảm thiểu tác động của con người và tăng cường sự tham gia của cộng đồng.

3.1. Bảo vệ sinh cảnh

Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ sinh cảnh sống cho vọoc thân đen má trắng, bao gồm rừng núi đá vôi và các khu vực có thảm thực vật phong phú. Các biện pháp như khoanh vùng bảo vệ và phục hồi rừng được đề xuất để đảm bảo sự tồn tại của loài.

3.2. Sự tham gia của cộng đồng

Nghiên cứu khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương trong công tác bảo tồn. Bằng cách nâng cao nhận thức và tạo cơ hội sinh kế, cộng đồng sẽ trở thành đối tác quan trọng trong việc bảo vệ vọoc thân đen má trắng và hệ sinh thái tại Khu Bảo Tồn Thần Sa.

IV. Khu Bảo Tồn Thần Sa Võ Nhai Thái Nguyên

Khu Bảo Tồn Thần Sa - Võ Nhai, Thái Nguyên là khu vực nghiên cứu chính, nơi sinh sống của loài vọoc thân đen má trắng. Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá hiện trạng và đề xuất các biện pháp bảo tồn tại khu vực này. Khu Bảo Tồn Thần Sa có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đa dạng sinh học và quản lý tài nguyên thiên nhiên tại khu vực Đông Bắc Việt Nam.

4.1. Hiện trạng đa dạng sinh học

Nghiên cứu đánh giá hiện trạng đa dạng sinh học tại Khu Bảo Tồn Thần Sa, bao gồm các loài động thực vật quý hiếm và hệ sinh thái đặc thù. Kết quả cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường bảo tồn và quản lý hiệu quả khu vực này.

4.2. Quản lý tài nguyên thiên nhiên

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý tài nguyên thiên nhiên tại Khu Bảo Tồn Thần Sa, bao gồm việc sử dụng bền vững tài nguyên và bảo vệ các hệ sinh thái quan trọng. Các giải pháp này nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của khu vực.