I. Khái niệm và đặc điểm của cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng là hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng thương mại (NHTM) cho cá nhân, hộ gia đình vay vốn để phục vụ nhu cầu tiêu dùng cá nhân, không nhằm mục đích sản xuất kinh doanh. Luận văn Thạc sĩ này nhấn mạnh cho vay tiêu dùng đáp ứng nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như mua sắm trang thiết bị gia đình, điện thoại, máy tính, ô tô... giúp khách hàng chủ động về mặt tài chính, nhanh chóng sở hữu tài sản mong muốn mà không cần tích lũy lâu dài. Đặc điểm pháp lý của cho vay tiêu dùng được thể hiện qua hợp đồng tín dụng với các điều khoản, điều kiện ràng buộc giữa ngân hàng và người vay, bao gồm lãi suất, thời hạn vay, phương thức trả nợ, biện pháp bảo đảm tiền vay. Luận văn cũng đề cập đến sự cần thiết của hành lang pháp lý riêng cho cho vay tiêu dùng để bảo vệ quyền lợi của cả hai bên, đặc biệt là người vay, vốn thường yếu thế hơn trong quan hệ tín dụng do thiếu thông tin và kiến thức pháp luật.
II. Thực trạng pháp luật và thực tiễn cho vay tiêu dùng
Luận văn phân tích thực trạng pháp luật về cho vay tiêu dùng tại Việt Nam, bao gồm các quy định về chủ thể tham gia, hợp đồng tín dụng, biện pháp bảo đảm, lãi suất, lãi suất nợ quá hạn và phạt vi phạm. Tác giả chỉ ra những bất cập, hạn chế của pháp luật hiện hành, ví dụ như việc thiếu một hành lang pháp lý riêng cho cho vay tiêu dùng, dẫn đến khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của các bên. Bên cạnh đó, luận văn cũng đề cập đến thực trạng “tín dụng đen” và những kẽ hở trong pháp luật về cho vay hiện nay. Phần thực tiễn thực hiện tại Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) được tác giả nghiên cứu thông qua quy trình cho vay, tình hình hoạt động cho vay tiêu dùng, và những vướng mắc pháp lý phát sinh trong quá trình thực hiện. Việc phân tích thực tiễn này giúp làm rõ hơn những điểm mạnh, điểm yếu của pháp luật hiện hành và đề xuất những giải pháp phù hợp.
III. Giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả cho vay tiêu dùng
Luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về cho vay tiêu dùng, bao gồm việc xây dựng một bộ luật riêng hoặc bổ sung, sửa đổi các quy định hiện hành để tạo ra một hành lang pháp lý đầy đủ và đồng bộ. Các giải pháp này tập trung vào việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, tăng cường tính minh bạch trong hoạt động cho vay, và kiểm soát rủi ro cho các TCTD. Ngoài ra, luận văn cũng đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng, chẳng hạn như nâng cao nhận thức pháp luật cho người vay, tăng cường công tác giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, và phát triển các sản phẩm cho vay tiêu dùng phù hợp với nhu cầu của thị trường. Mục tiêu của các giải pháp này là tạo ra một thị trường cho vay tiêu dùng lành mạnh, bền vững, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống người dân.
