Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, đặc biệt là hệ thống thông tin doanh nghiệp, việc khai thác và phân tích dữ liệu trở thành nhu cầu cấp thiết. Theo ước tính, hàng triệu giao dịch phát sinh mỗi ngày trong các hệ thống ERP, tạo ra lượng dữ liệu khổng lồ cần được xử lý hiệu quả để hỗ trợ ra quyết định. Tuy nhiên, các hệ thống tác nghiệp truyền thống thường thiếu các công cụ phân tích dữ liệu thông minh, dẫn đến khó khăn trong việc tổng hợp và trình bày báo cáo tài chính một cách linh hoạt và kịp thời. Mục tiêu của luận văn là nghiên cứu và phát triển giải pháp sinh báo cáo tài chính động sử dụng công nghệ Oracle BI Publisher, nhằm đáp ứng nhu cầu khai thác dữ liệu đa chiều, phân tích sâu sắc và hiển thị báo cáo tài chính theo yêu cầu của doanh nghiệp. Nghiên cứu tập trung vào việc xây dựng hệ thống thử nghiệm cho Công ty sản xuất gạch ốp lát Prime Group trong giai đoạn 2019, với phạm vi triển khai tại các đơn vị thành viên của tập đoàn. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc nâng cao hiệu quả quản trị tài chính, tăng tốc độ xử lý báo cáo và hỗ trợ ra quyết định chính xác, góp phần tối ưu hóa nguồn lực doanh nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý thuyết Business Intelligence (BI) – hệ thống khai thác dữ liệu thông minh, cho phép tạo, phân tích, lưu trữ và trình bày thông tin đa chiều nhằm hỗ trợ quyết định kinh doanh. Hai mô hình lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  • Mô hình kho dữ liệu (Data Warehouse): Là cơ sở dữ liệu được thiết kế đặc biệt để lưu trữ dữ liệu lâu dài, hỗ trợ truy vấn và phân tích hiệu quả. Kho dữ liệu tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, được xử lý qua quy trình Extract-Transform-Load (ETL) nhằm đảm bảo tính nhất quán và chất lượng dữ liệu.

  • Mô hình báo cáo tài chính động: Khác với báo cáo tĩnh truyền thống, báo cáo động cho phép người dùng tùy chỉnh các tiêu chí phân tích, xem nhiều thực thể và so sánh dữ liệu trên cùng một giao diện. Oracle BI Publisher được chọn làm công cụ chính do khả năng tích hợp đa nguồn dữ liệu, hỗ trợ tạo báo cáo linh hoạt và xuất ra nhiều định dạng khác nhau.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng bao gồm: báo cáo tài chính phân hệ AP (phải trả), AR (phải thu), GL (kế toán tổng hợp), Data Model trong BI, Dashboard quản trị, và các chiều phân tích dữ liệu như đơn vị, khu vực địa lý, nhà cung cấp, tài khoản, thời gian, sản phẩm.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thực nghiệm kết hợp phân tích định lượng và mô hình hóa hệ thống thông tin. Nguồn dữ liệu chính là các bảng dữ liệu phát sinh từ hệ thống ERP của Prime Group, bao gồm dữ liệu giao dịch tài chính, danh mục nhà cung cấp, tài khoản kế toán, và các bảng staging trung gian phục vụ cho kho dữ liệu.

Cỡ mẫu dữ liệu được lấy từ toàn bộ giao dịch phát sinh trong năm tài chính 2018-2019 của Prime Group, với hàng triệu bản ghi được xử lý. Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ dữ liệu giao dịch thực tế nhằm đảm bảo tính đại diện và độ chính xác của báo cáo.

Phân tích dữ liệu được thực hiện qua các bước: xây dựng Data Model bằng SQL trong Oracle BI Publisher, tạo template báo cáo theo định dạng RTF, thiết lập tham số lọc và dashboard quản trị. Timeline nghiên cứu kéo dài trong 12 tháng, từ khởi tạo mô hình, phát triển hệ thống thử nghiệm đến đánh giá kết quả thực tế tại Prime Group.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Khả năng tạo báo cáo tài chính động linh hoạt: Hệ thống Oracle BI Publisher cho phép người dùng kéo thả các trường dữ liệu để tạo nhóm phân tích theo nhiều chiều như đơn vị, nhà cung cấp, tài khoản, thời gian. Ví dụ, báo cáo phân hệ AP có thể phân tích công nợ phải trả theo nhà cung cấp với các tham số lọc đa dạng, giúp tăng tính tùy biến so với báo cáo tĩnh truyền thống.

  2. Tốc độ xử lý và xuất báo cáo đa định dạng: Thực nghiệm cho thấy hệ thống có thể xử lý hàng triệu bản ghi và xuất báo cáo nhanh chóng dưới các định dạng PDF, Excel, Word, giúp người dùng dễ dàng chia sẻ và lưu trữ. Tỷ lệ thành công khi chạy báo cáo đạt trên 98%, giảm thiểu lỗi so với phương pháp thủ công.

  3. Tính bảo mật và phân quyền hiệu quả: Hệ thống phân quyền dựa trên user role, đảm bảo chỉ người dùng được cấp quyền mới truy cập và chỉnh sửa báo cáo. Điều này nâng cao tính an toàn dữ liệu trong môi trường doanh nghiệp đa đơn vị.

  4. Khả năng mở rộng và tích hợp: Giải pháp được thiết kế để mở rộng cho các phân hệ khác như INV, PO, Asset và tích hợp đồng bộ với hệ thống ERP hiện có, đáp ứng mô hình tập trung – phân tán của Prime Group.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính giúp hệ thống đạt hiệu quả cao là do việc ứng dụng mô hình kho dữ liệu và quy trình ETL chuẩn, đảm bảo dữ liệu đầu vào sạch và đồng bộ. So với các nghiên cứu trước đây về BI trong doanh nghiệp, giải pháp Oracle BI Publisher thể hiện ưu thế vượt trội về tính linh hoạt và khả năng tùy biến báo cáo theo yêu cầu nghiệp vụ phức tạp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ pivot, bảng tổng hợp và dashboard trực quan, giúp lãnh đạo doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và so sánh các chỉ số tài chính theo thời gian và các chiều phân tích khác nhau. Kết quả này góp phần nâng cao hiệu quả quản trị tài chính, giảm thời gian xử lý báo cáo từ ngày xuống còn vài phút.

Tuy nhiên, một số hạn chế như chưa triển khai đầy đủ các phân hệ khác và chưa áp dụng các thuật toán dự báo nâng cao vẫn cần được khắc phục trong nghiên cứu tiếp theo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Triển khai mở rộng hệ thống cho các phân hệ còn lại: Nên phát triển báo cáo động cho các phân hệ INV, PO, Asset trong vòng 12 tháng tới nhằm hoàn thiện hệ thống BI toàn diện cho doanh nghiệp.

  2. Tăng cường đào tạo người dùng cuối: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng sử dụng Oracle BI Publisher cho nhân viên tài chính và quản trị nhằm nâng cao hiệu quả khai thác báo cáo, dự kiến thực hiện trong 6 tháng.

  3. Phát triển tính năng dự báo và phân tích nâng cao: Nghiên cứu tích hợp các thuật toán khai phá dữ liệu (Data Mining) và mô hình dự báo vào hệ thống BI để hỗ trợ ra quyết định chiến lược, với lộ trình 18 tháng.

  4. Xây dựng nền tảng BI trên điện toán đám mây và di động: Đề xuất phát triển ứng dụng Oracle BI Publisher trên nền tảng đám mây và thiết bị di động để lãnh đạo có thể truy cập báo cáo mọi lúc mọi nơi, dự kiến hoàn thành trong 24 tháng.

  5. Cải thiện hệ thống phân quyền và bảo mật: Nâng cấp hệ thống phân quyền chi tiết hơn, kết hợp với các giải pháp bảo mật hiện đại nhằm bảo vệ dữ liệu doanh nghiệp trước các nguy cơ an ninh mạng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý tài chính doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ cách ứng dụng BI để nâng cao hiệu quả quản trị tài chính, tối ưu hóa quy trình báo cáo và ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác.

  2. Chuyên gia công nghệ thông tin và phát triển hệ thống ERP: Cung cấp kiến thức về tích hợp BI với hệ thống ERP, xây dựng kho dữ liệu và thiết kế báo cáo động phù hợp với nghiệp vụ doanh nghiệp.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành hệ thống thông tin và quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng thực tiễn của BI trong doanh nghiệp, phương pháp nghiên cứu và triển khai hệ thống BI.

  4. Các nhà tư vấn và triển khai giải pháp phần mềm doanh nghiệp: Hỗ trợ trong việc thiết kế, phát triển và đánh giá các dự án BI, đặc biệt là sử dụng Oracle BI Publisher trong môi trường doanh nghiệp đa đơn vị.

Câu hỏi thường gặp

  1. Oracle BI Publisher là gì và có ưu điểm gì so với các công cụ BI khác?
    Oracle BI Publisher là công cụ tạo báo cáo động, hỗ trợ lấy dữ liệu từ nhiều nguồn, cho phép tùy biến báo cáo linh hoạt và xuất ra nhiều định dạng. Ưu điểm nổi bật là dễ sử dụng, tích hợp sâu với hệ thống Oracle ERP và khả năng xử lý dữ liệu lớn hiệu quả.

  2. Báo cáo tài chính động khác gì so với báo cáo tĩnh truyền thống?
    Báo cáo động cho phép người dùng tùy chỉnh tiêu chí phân tích, xem nhiều thực thể và so sánh dữ liệu trên cùng một giao diện, trong khi báo cáo tĩnh chỉ hiển thị dữ liệu cố định theo mẫu sẵn có, hạn chế khả năng phân tích sâu.

  3. Phương pháp lấy dữ liệu cho báo cáo trong Oracle BI Publisher như thế nào?
    Dữ liệu được lấy thông qua Data Model, sử dụng câu lệnh SQL truy vấn từ kho dữ liệu (Data Warehouse) đã được chuẩn hóa và xử lý qua quy trình ETL, đảm bảo tính chính xác và đồng bộ.

  4. Hệ thống có hỗ trợ xuất báo cáo ra những định dạng nào?
    Oracle BI Publisher hỗ trợ xuất báo cáo ra các định dạng phổ biến như PDF, Excel (phiên bản 2003 trở lên), Word, PowerPoint và định dạng trang web (.mht), giúp người dùng dễ dàng chia sẻ và lưu trữ.

  5. Làm thế nào để đảm bảo tính bảo mật và phân quyền trong hệ thống báo cáo?
    Hệ thống sử dụng cơ chế phân quyền dựa trên vai trò người dùng (user role), chỉ cho phép truy cập và chỉnh sửa báo cáo theo quyền được cấp, kết hợp với các biện pháp bảo mật mạng và dữ liệu để bảo vệ thông tin doanh nghiệp.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng thành công giải pháp sinh báo cáo tài chính động sử dụng Oracle BI Publisher, đáp ứng nhu cầu phân tích đa chiều và tùy biến báo cáo trong doanh nghiệp.
  • Hệ thống được triển khai thực tế tại Prime Group, xử lý hiệu quả hàng triệu giao dịch, nâng cao tốc độ và chất lượng báo cáo tài chính.
  • Giải pháp hỗ trợ xuất báo cáo đa dạng định dạng, giao diện web thân thiện, không yêu cầu phân quyền phức tạp cho người dùng cuối.
  • Các hạn chế về phạm vi phân hệ và tính năng dự báo sẽ được tiếp tục nghiên cứu và phát triển trong tương lai.
  • Đề xuất mở rộng ứng dụng BI trên nền tảng đám mây và di động nhằm tăng cường khả năng truy cập và chia sẻ dữ liệu mọi lúc mọi nơi.

Tiếp theo, nghiên cứu sẽ tập trung vào phát triển các thuật toán dự báo và tích hợp công nghệ điện toán đám mây để nâng cao hiệu quả quản trị tài chính doanh nghiệp. Độc giả và doanh nghiệp quan tâm có thể liên hệ để trao đổi và ứng dụng giải pháp trong thực tế.