I. Đồng phạm trong tội gây rối trật tự công cộng
Đồng phạm là một chế định pháp lý quan trọng trong Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017, đặc biệt trong các tội phạm có tính chất tập thể như gây rối trật tự công cộng. Đồng phạm thể hiện sự liên kết giữa các cá nhân cùng thực hiện một tội phạm, làm tăng tính nguy hiểm và phức tạp của vụ án. Trong tội gây rối trật tự công cộng, việc xác định đồng phạm dựa trên các quy định của Bộ luật Hình sự, bao gồm các dấu hiệu pháp lý như sự cố ý, vai trò, và mức độ tham gia của từng người. Thực tiễn tại Hải Dương cho thấy, việc áp dụng các quy định này còn nhiều hạn chế, dẫn đến việc xử lý không thống nhất giữa các cơ quan tiến hành tố tụng.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của đồng phạm
Đồng phạm được định nghĩa là hình thức phạm tội do hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Trong tội gây rối trật tự công cộng, đồng phạm thường có tính chất phối hợp chặt chẽ, với sự liên kết về ý thức và hành vi giữa các cá nhân. Đặc điểm này làm tăng tính nguy hiểm của tội phạm, đòi hỏi sự phân định rõ ràng về vai trò và mức độ tham gia của từng người. Bộ luật Hình sự 2015 đã quy định cụ thể về các hình thức đồng phạm, nhưng thực tiễn áp dụng tại Hải Dương vẫn còn nhiều vướng mắc, đặc biệt trong việc xác định trách nhiệm hình sự của từng người đồng phạm.
1.2. Trách nhiệm hình sự đối với đồng phạm
Trách nhiệm hình sự đối với đồng phạm trong tội gây rối trật tự công cộng được xác định dựa trên vai trò và mức độ tham gia của từng người. Bộ luật Hình sự 2015 quy định rõ các căn cứ để xác định trách nhiệm, bao gồm hành vi, hậu quả, và tình tiết tăng nặng. Tuy nhiên, thực tiễn tại Hải Dương cho thấy, việc áp dụng các quy định này còn thiếu chính xác, dẫn đến việc định tội danh và quyết định hình phạt không phù hợp với vai trò của từng người. Điều này làm giảm hiệu quả của công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm.
II. Thực tiễn áp dụng tại Hải Dương
Thực tiễn tại Hải Dương trong việc xử lý các vụ án gây rối trật tự công cộng có đồng phạm cho thấy nhiều hạn chế và vướng mắc. Các cơ quan tiến hành tố tụng thường gặp khó khăn trong việc xác định vai trò và mức độ tham gia của từng người đồng phạm, dẫn đến việc xử lý không thống nhất. Nguyên nhân chính là do quy định pháp luật về đồng phạm chưa được hoàn thiện, cùng với nhận thức hạn chế của các cơ quan tiến hành tố tụng. Điều này làm giảm hiệu quả của công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm, đặc biệt là các tội phạm có tính chất tập thể như gây rối trật tự công cộng.
2.1. Tình hình đồng phạm tại Hải Dương
Trong giai đoạn 2019-2023, Hải Dương ghi nhận nhiều vụ án gây rối trật tự công cộng có đồng phạm, với số lượng người tham gia đông và tính chất phức tạp. Các vụ án thường diễn ra tại nơi công cộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xã hội. Tuy nhiên, việc xác định và xử lý các vụ án này còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc phân định vai trò và mức độ tham gia của từng người đồng phạm. Điều này làm giảm hiệu quả của công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm.
2.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật
Để nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định về đồng phạm trong tội gây rối trật tự công cộng, cần hoàn thiện các quy định của Bộ luật Hình sự. Cụ thể, cần bổ sung các quy định chi tiết về việc xác định vai trò và mức độ tham gia của từng người đồng phạm, cũng như các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Bên cạnh đó, cần nâng cao nhận thức và năng lực của các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc áp dụng các quy định này, đảm bảo việc xử lý các vụ án được thống nhất và chính xác.
