Dạy học chủ đề Hàm số theo hướng rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh lớp 9

• Tác giả: Vũ Thị Thu Trang
• Người hướng dẫn: PGS. Vũ Trọng Lưỡng
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Toán
• Đề tài: Dạy học chủ đề Hàm số theo hướng rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh lớp 9 trường trung học cơ sở
• Loại tài liệu: Luận văn Thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC HÌNH VẼ
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng, khách thể
• 0.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.4.2. Khách thể nghiên cứu
• 0.5. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.6. Giả thuyết khoa học
• 0.7. Phương pháp nghiên cứu
• 0.7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
• 0.7.2. Các phương pháp điều tra, nghiên cứu thực tiễn
• 0.7.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
• 0.7.4. Phương pháp thống kê toán học
• 0.8. Phạm vi nghiên cứu
• 0.9. Đóng góp mới của đề tài
• 0.10. Cấu trúc của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu về vấn đề vận dụng toán học vào giải các bài toán thực tiễn
• 1.2. Cơ sở lý luận của đề tài
• 1.3. Thực tiễn, bài toán có yếu tố thực tiễn
• 1.3.1. Bài toán thực tiễn
• 1.4. Vai trò và ý nghĩa của bài toán thực tiễn
• 2. CHƯƠNG 2: CÁC BIỆN PHÁP DẠY HỌC CHỦ ĐỀ HÀM SỐ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VẬN DỤNG TOÁN HỌC VÀO THỰC TIỄN
• 2.1. Tạo động cơ học tập nội dung Hàm số cho học sinh bằng các bài toán có yếu tố thực tiễn
• 2.1.1. Cơ sở và ý nghĩa biện pháp
• 2.1.2. Nội dung biện pháp
• 2.2. Rèn luyện tính thuần thục và linh hoạt khi giải bài toán có yếu tố thực tiễn
• 2.2.1. Cơ sở và ý nghĩa biện pháp
• 2.2.2. Nội dung biện pháp
• 2.3. Tăng cường bài toán thực tiễn trong quá trình dạy học
• 2.3.1. Cơ sở và ý nghĩa biện pháp
• 2.3.2. Nội dung biện pháp
• 2.4. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm
• 3.3. Nội dung thực nghiệm
• 3.4. Cách tiến hành thực nghiệm
• 3.5. Đánh giá và phân tích kết quả thực nghiệm
• 3.5.1. Đánh giá định tính
• 3.5.2. Đánh giá định lượng
• 3.6. Kết luận chung về thực nghiệm sư phạm
• 3.7. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• appendix.1. Tài liệu Tiếng Việt
• appendix.2. Tài liệu Tiếng Anh

I. Luận văn Thạc sĩ Tổng quan Dạy học Hàm số Lớp 9 55

Luận văn này tập trung nghiên cứu phương pháp dạy học chủ đề Hàm số lớp 9 theo hướng vận dụng Toán học vào thực tiễn. Mục tiêu là nâng cao hiệu quả dạy và học, giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn có khả năng ứng dụng Hàm số lớp 9 vào giải quyết các vấn đề thực tế. Toán học thực tế không chỉ là các bài toán khô khan, mà là công cụ hữu ích để hiểu và cải thiện cuộc sống. Luận văn xem xét cả cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề, đồng thời đề xuất các biện pháp cụ thể để giáo viên có thể áp dụng trong giảng dạy. Tác giả Vũ Thị Thu Trang dưới sự hướng dẫn của PGS. Vũ Trọng Lưỡng, đã thực hiện nghiên cứu này, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối Toán học với cuộc sống và phát triển năng lực vận dụng Toán học cho học sinh.

1.1. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu luận văn thạc sĩ

Nghiên cứu tập trung vào chủ đề Hàm số trong chương trình Toán lớp 9. Mục tiêu là tìm ra các biện pháp sư phạm hiệu quả để rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh. Phạm vi nghiên cứu bao gồm việc phân tích chương trình sách giáo khoa, khảo sát thực trạng dạy học, và thực nghiệm các giải pháp đề xuất. Đóng góp mới của luận văn là đề xuất các giải pháp cụ thể, dễ áp dụng và có tính thực tiễn cao. Các khảo sát được thực hiện trên đối tượng học sinh lớp 9A7 trường THCS Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội.

1.2. Lý do chọn đề tài Vận dụng Toán học vào thực tiễn

Đề tài được lựa chọn do sự cấp thiết của việc đổi mới phương pháp dạy học Toán, đặc biệt là dạy học gắn liền thực tiễn. Chương trình giáo dục phổ thông mới yêu cầu phát triển năng lực giải quyết vấn đề và ứng dụng kiến thức vào thực tế cho học sinh. Thực tế cho thấy, học sinh thường gặp khó khăn trong việc ứng dụng Hàm số lớp 9 vào các tình huống cụ thể. Vì vậy, việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp dạy học hiệu quả là vô cùng quan trọng. Tác giả nhấn mạnh: “Trong nội dung chương trình Giáo dục phổ thông mới môn Toán có đề cập đến vai trò của Toán học trong cuộc sống”.

II. Thách thức Dạy Hàm số lớp 9 và Giải pháp Vận dụng 58

Một trong những thách thức lớn nhất trong dạy học Hàm số lớp 9 là làm thế nào để học sinh hiểu được tính ứng dụng của nó. Nhiều học sinh cảm thấy môn Toán khô khan và khó hiểu, đặc biệt là khi các bài tập chỉ tập trung vào tính toán mà không liên hệ với thực tế. Để giải quyết vấn đề này, luận văn đề xuất các phương pháp đổi mới phương pháp dạy học Toán, tập trung vào việc nâng cao hứng thú học Toán và phát triển năng lực vận dụng Toán học. Điều này đòi hỏi giáo viên phải sáng tạo trong việc thiết kế bài giảng, lựa chọn ví dụ và bài tập, cũng như tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình khám phá kiến thức.

2.1. Khó khăn trong việc kết nối Toán học với cuộc sống

Thực trạng hiện nay cho thấy, nhiều giáo viên vẫn còn dạy theo phương pháp truyền thống, ít chú trọng đến việc kết nối Toán học với cuộc sống. Học sinh thường chỉ học thuộc công thức và áp dụng một cách máy móc mà không hiểu rõ bản chất. Do đó, khi gặp các bài toán thực tế, các em thường lúng túng và không biết bắt đầu từ đâu. Việc thiếu các ví dụ thực tế Hàm số trong sách giáo khoa cũng là một nguyên nhân. Theo tác giả, “Học sinh có thể giải thành thạo các bài tập có tính toán nhưng khi áp dụng vào các bài toán trong thực tế học sinh thường rất lúng túng”.

2.2. Đề xuất giải pháp Bài tập Hàm số thực tế

Luận văn đề xuất tăng cường sử dụng các bài tập Hàm số thực tế trong quá trình dạy học. Các bài tập này nên được thiết kế sao cho gần gũi với cuộc sống hàng ngày, giúp học sinh thấy được sự liên quan giữa Toán học và các hoạt động xung quanh. Ví dụ, có thể sử dụng các bài toán về tính toán chi phí sinh hoạt, đo lường khoảng cách, hoặc phân tích dữ liệu thống kê. Điều quan trọng là giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách phân tích bài toán, xác định các yếu tố liên quan, và lựa chọn phương pháp giải phù hợp.

III. Phương pháp Dạy học chủ đề Hàm số qua Mô hình hóa 60

Luận văn đi sâu vào phương pháp mô hình hóa bằng hàm số để giải quyết vấn đề thực tế bằng hàm số. Bằng cách này, học sinh có thể chuyển đổi các bài toán từ ngôn ngữ thực tế sang ngôn ngữ toán học, từ đó áp dụng các kiến thức đã học để tìm ra lời giải. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về Hàm số và ứng dụng mà còn phát triển khả năng tư duy logic, sáng tạo và giải quyết vấn đề. Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong quá trình mô hình hóa, giúp các em vượt qua những khó khăn và thử thách.

3.1. Ứng dụng Toán học vào giải quyết bài toán thực tiễn

Phương pháp mô hình hóa cho phép học sinh ứng dụng Toán học để giải quyết các vấn đề thực tế một cách hiệu quả. Ví dụ, học sinh có thể sử dụng Hàm số lớp 9 để mô hình hóa sự thay đổi của nhiệt độ theo thời gian, dự đoán doanh thu của một cửa hàng, hoặc tính toán quỹ đạo của một vật thể. Điều quan trọng là học sinh cần hiểu rõ các giả định và hạn chế của mô hình, cũng như cách kiểm tra tính chính xác của kết quả.

3.2. Phát triển tư duy Toán học ứng dụng cho học sinh

Việc vận dụng Toán học vào thực tiễn không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn phát triển tư duy logic, sáng tạo và giải quyết vấn đề. Khi đối mặt với một bài toán thực tế, học sinh cần phải phân tích tình huống, xác định các yếu tố liên quan, lựa chọn phương pháp giải phù hợp, và kiểm tra tính chính xác của kết quả. Quá trình này đòi hỏi học sinh phải sử dụng nhiều kỹ năng khác nhau, từ kỹ năng tính toán đến kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.

IV. Biện pháp Rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học lớp 9 57

Luận văn đề xuất một số biện pháp cụ thể để rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học cho học sinh lớp 9. Các biện pháp này bao gồm việc tạo động cơ học tập thông qua các bài toán có yếu tố thực tiễn, rèn luyện tính thuần thục và linh hoạt khi giải bài toán, tăng cường sử dụng các bài tập Hàm số thực tế, và khuyến khích học sinh tham gia vào các dự án học tập trải nghiệm. Mục tiêu là tạo ra một môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh khám phá, sáng tạo, và kết nối Toán học với cuộc sống.

4.1. Tạo động cơ học tập bằng yếu tố thực tiễn môn Toán

Để tạo động cơ học tập, giáo viên cần sử dụng các bài toán có yếu tố thực tiễn, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của học sinh. Ví dụ, có thể sử dụng các bài toán về tính toán chi phí sinh hoạt, đo lường khoảng cách, hoặc phân tích dữ liệu thống kê. Điều quan trọng là giáo viên cần giúp học sinh thấy được sự liên quan giữa Toán học và các hoạt động xung quanh, từ đó khơi dậy hứng thú học tập.

4.2. Tăng cường bài tập Toán học thực tế trong giảng dạy

Việc tăng cường sử dụng các bài tập Hàm số thực tế trong quá trình dạy học là một biện pháp quan trọng để rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh. Các bài tập này nên được thiết kế sao cho đa dạng, phong phú, và phù hợp với trình độ của học sinh. Giáo viên cũng cần khuyến khích học sinh tự tìm kiếm các ví dụ thực tế về ứng dụng của Hàm số trong cuộc sống.

V. Thực nghiệm sư phạm và Đánh giá hiệu quả dạy Hàm số 58

Luận văn tiến hành thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả của các biện pháp đề xuất. Kết quả thực nghiệm cho thấy, việc dạy học chủ đề Hàm số theo hướng vận dụng Toán học vào thực tiễn giúp học sinh nắm vững kiến thức hơn, phát triển tư duy logic, sáng tạo và giải quyết vấn đề tốt hơn, và có thái độ tích cực hơn đối với môn Toán. Tuy nhiên, thực nghiệm cũng chỉ ra một số hạn chế cần khắc phục, như sự chuẩn bị của giáo viên, thời gian thực hiện, và sự khác biệt về trình độ giữa các học sinh.

5.1. So sánh kết quả học tập giữa lớp đối chứng và lớp thực nghiệm

Thực nghiệm sư phạm được tiến hành bằng cách so sánh kết quả học tập giữa lớp đối chứng (dạy theo phương pháp truyền thống) và lớp thực nghiệm (dạy theo phương pháp đề xuất). Kết quả cho thấy, lớp thực nghiệm có điểm số cao hơn đáng kể so với lớp đối chứng. Điều này chứng tỏ, việc vận dụng Toán học vào thực tiễn giúp nâng cao hiệu quả học tập của học sinh.

5.2. Đánh giá định tính về sự thay đổi thái độ học tập

Ngoài việc đánh giá kết quả học tập, luận văn cũng tiến hành đánh giá định tính về sự thay đổi thái độ học tập của học sinh. Kết quả cho thấy, học sinh ở lớp thực nghiệm có thái độ tích cực hơn đối với môn Toán, cảm thấy hứng thú hơn với việc học, và tự tin hơn khi giải quyết các bài toán thực tế. Điều này cho thấy, việc dạy học gắn liền thực tiễn giúp nâng cao hứng thú học Toán cho học sinh.

VI. Kết luận và Kiến nghị Dạy học Hàm số Lớp 9 55

Luận văn kết luận rằng, việc dạy học chủ đề Hàm số lớp 9 theo hướng vận dụng Toán học vào thực tiễn là một hướng đi đúng đắn và cần được khuyến khích. Tuy nhiên, để triển khai thành công phương pháp này, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía giáo viên, sự hỗ trợ từ nhà trường và gia đình, và sự nỗ lực từ phía học sinh. Luận văn cũng đưa ra một số kiến nghị cụ thể để cải thiện chất lượng dạy học Hàm số lớp 9 trong thời gian tới, như tăng cường bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, cập nhật chương trình sách giáo khoa, và tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các hoạt động thực tiễn.

6.1. Đề xuất giải pháp để cải thiện chất lượng dạy học

Luận văn đề xuất một số giải pháp để cải thiện chất lượng dạy học Hàm số lớp 9, như tăng cường bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, cập nhật chương trình sách giáo khoa, tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các hoạt động thực tiễn, và khuyến khích sự phối hợp giữa giáo viên, nhà trường và gia đình. Điều quan trọng là cần tạo ra một môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển toàn diện của học sinh.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo cho chủ đề hàm số lớp 9

Luận văn gợi ý một số hướng nghiên cứu tiếp theo cho chủ đề dạy học Hàm số lớp 9, như nghiên cứu về ứng dụng của công nghệ thông tin trong dạy học, nghiên cứu về các phương pháp đánh giá năng lực vận dụng Toán học của học sinh, và nghiên cứu về ảnh hưởng của phương pháp dạy học đến thái độ và hứng thú học tập của học sinh. Những nghiên cứu này sẽ giúp tiếp tục cải thiện chất lượng dạy học Toán và phát triển năng lực vận dụng Toán học cho học sinh.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ, việc hình thành và phát triển năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn trở thành mục tiêu trọng tâm của giáo dục phổ thông. Theo chương trình giáo dục phổ thông mới, môn Toán không chỉ cung cấp kiến thức mà còn chú trọng phát triển năng lực vận dụng Toán học vào các tình huống thực tế. Tuy nhiên, thực trạng dạy học Toán ở nhiều trường trung học cơ sở hiện nay vẫn còn nặng về lý thuyết, thiếu các hoạt động gắn kết với thực tiễn, dẫn đến học sinh gặp khó khăn trong việc vận dụng kiến thức vào giải quyết các bài toán thực tế.

Luận văn tập trung nghiên cứu việc dạy học chủ đề hàm số theo hướng rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh lớp 9 tại trường Trung học cơ sở Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đề xuất các biện pháp sư phạm giúp nâng cao hiệu quả dạy học, phát triển kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn thông qua chủ đề hàm số. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào nội dung chương trình Đại số lớp 9, khảo sát thực trạng và thử nghiệm các giải pháp tại một trường trung học cơ sở cụ thể trong năm học 2022-2023.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần đổi mới phương pháp dạy học Toán, nâng cao năng lực vận dụng kiến thức của học sinh, đồng thời hỗ trợ giáo viên trong việc thiết kế bài giảng gắn với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết giáo dục toán học hiện đại, trong đó nổi bật là lý thuyết Giáo dục Toán học gắn với thực tiễn (Realistic Mathematics Education - RME) của Hans Freudenthal. RME nhấn mạnh việc đưa các tình huống thực tế vào quá trình dạy học, giúp học sinh không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn phát triển kỹ năng vận dụng toán học trong đời sống. Theo Freudenthal, toán học là sản phẩm hoạt động của con người, do đó việc học toán cần được tổ chức như một quá trình khám phá và tái khám phá kiến thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên.

Ngoài ra, luận văn áp dụng mô hình phát triển năng lực ASK (Knowledge - Skills - Attitude) của Benjamin Bloom, trong đó năng lực vận dụng Toán học vào thực tiễn được xem là sự kết hợp giữa kiến thức toán học, kỹ năng giải quyết vấn đề và thái độ tích cực đối với việc học và vận dụng Toán học. Các khái niệm chính bao gồm: bài toán thực tiễn, kỹ năng vận dụng Toán học, năng lực toán học, và các bước giải bài toán thực tiễn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực nghiệm sư phạm. Nguồn dữ liệu chính bao gồm chương trình sách giáo khoa Toán lớp 9, tài liệu tham khảo về chủ đề hàm số, kết quả khảo sát thực trạng dạy học tại trường Trung học cơ sở Giảng Võ, và dữ liệu thu thập từ thực nghiệm sư phạm.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 20 giáo viên Toán và 200 học sinh lớp 9 tại trường Trung học cơ sở Giảng Võ. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo tính khả thi và phù hợp với điều kiện nghiên cứu. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phân tích định tính và định lượng, kết hợp với phương pháp so sánh kết quả trước và sau thực nghiệm.

Timeline nghiên cứu kéo dài trong năm học 2022-2023, bao gồm các giai đoạn: khảo sát thực trạng, xây dựng và triển khai các biện pháp dạy học, thực nghiệm sư phạm, thu thập và phân tích dữ liệu, tổng hợp kết quả và đề xuất khuyến nghị.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn: Khoảng 85% giáo viên khảo sát cho rằng việc phát triển kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn là cần thiết hoặc rất cần thiết trong dạy học chủ đề hàm số. Tuy nhiên, chỉ khoảng 50% giáo viên thường xuyên tổ chức các hoạt động nhóm nhằm phát triển kỹ năng này cho học sinh.

2. Thực trạng tổ chức dạy học và sử dụng bài toán thực tiễn: 90% giáo viên thừa nhận việc đưa bài toán có yếu tố thực tiễn vào giảng dạy còn hạn chế, chủ yếu sử dụng các bài tập truyền thống. Hơn 65% giáo viên cho biết học sinh gặp khó khăn trong việc giải các bài toán thực tế liên quan đến hàm số bậc nhất và bậc hai.

3. Phản hồi của học sinh về việc vận dụng Toán học vào thực tiễn: 74% học sinh nhận thức Toán học rất cần thiết trong cuộc sống, nhưng 65,5% học sinh cho biết họ ít hoặc không được thực hành vận dụng kiến thức hàm số vào các bài toán thực tiễn. Khoảng 90% học sinh cho rằng giáo viên ít khi liên hệ kiến thức với thực tiễn trong bài giảng.

4. Kết quả thực nghiệm sư phạm: Sau khi áp dụng các biện pháp dạy học theo hướng rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn, kết quả bài kiểm tra của lớp thực nghiệm tăng trung bình 15% so với lớp đối chứng. Biểu đồ so sánh kết quả bài kiểm tra cho thấy sự cải thiện rõ rệt về khả năng giải quyết bài toán thực tế của học sinh.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của thực trạng hạn chế trong việc vận dụng Toán học vào thực tiễn là do giáo viên còn thiếu kinh nghiệm và tài liệu hỗ trợ trong việc xây dựng bài toán thực tiễn phù hợp với nội dung hàm số. Việc tổ chức hoạt động học tập chủ yếu theo phương pháp truyền thống, ít sử dụng phương pháp dạy học tích cực và các tình huống thực tế gần gũi với học sinh.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả nghiên cứu phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại, nhấn mạnh vai trò của việc gắn kết kiến thức toán học với thực tiễn để phát triển năng lực vận dụng. Việc áp dụng lý thuyết RME và mô hình ASK đã giúp nâng cao hiệu quả dạy học, tạo điều kiện cho học sinh phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ đường và biểu đồ cột so sánh kết quả bài kiểm tra giữa lớp thực nghiệm và lớp đối chứng, minh họa sự tiến bộ về điểm số và tỷ lệ học sinh đạt yêu cầu trong kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng và áp dụng hệ thống bài toán thực tiễn phong phú: Giáo viên cần thiết kế các bài toán gắn liền với các tình huống thực tế gần gũi với học sinh, như bài toán về chi phí, chuyển động, thiết kế kỹ thuật đơn giản. Mục tiêu tăng tỷ lệ bài toán thực tiễn trong bài giảng lên ít nhất 30% trong năm học tiếp theo. Chủ thể thực hiện: giáo viên Toán và tổ chuyên môn.

2. Tăng cường phương pháp dạy học tích cực: Khuyến khích tổ chức hoạt động nhóm, thảo luận, dự án học tập liên môn để phát triển kỹ năng vận dụng Toán học. Mục tiêu đạt 70% giờ học sử dụng phương pháp tích cực trong chủ đề hàm số. Chủ thể thực hiện: giáo viên, nhà trường.

3. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn về xây dựng bài toán thực tiễn và phương pháp dạy học phát triển năng lực. Mục tiêu 100% giáo viên Toán được đào tạo trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: phòng giáo dục, trường học.

4. Tăng cường hoạt động ngoại khóa và trải nghiệm thực tế: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm, thi giải toán thực tế, tham quan các mô hình ứng dụng Toán học trong đời sống. Mục tiêu mỗi học sinh tham gia ít nhất 2 hoạt động trong năm học. Chủ thể thực hiện: nhà trường, giáo viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên Toán trung học cơ sở: Nhận được các giải pháp cụ thể để đổi mới phương pháp dạy học, xây dựng bài toán thực tiễn phù hợp với chủ đề hàm số, nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển năng lực học sinh.

2. Nhà quản lý giáo dục và tổ chuyên môn: Có cơ sở khoa học để xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, tổ chức các hoạt động phát triển năng lực học sinh theo hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.

3. Học viên cao học, nghiên cứu sinh ngành Sư phạm Toán: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp thực nghiệm sư phạm và kết quả nghiên cứu để phát triển đề tài nghiên cứu liên quan đến dạy học phát triển năng lực.

4. Phụ huynh học sinh: Hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc vận dụng Toán học vào thực tiễn, từ đó phối hợp với nhà trường và giáo viên trong việc hỗ trợ con em học tập hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao cần rèn luyện kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh lớp 9?
   Kỹ năng này giúp học sinh hiểu rõ hơn về vai trò của Toán học trong cuộc sống, phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề thực tế, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và chuẩn bị cho các cấp học cao hơn.

2. Làm thế nào để xây dựng bài toán thực tiễn phù hợp với chủ đề hàm số?
   Giáo viên cần lựa chọn các tình huống gần gũi, liên quan đến đời sống hoặc các môn học khác, sau đó chuyển đổi thành bài toán toán học bằng cách xác định các đại lượng, mối quan hệ và biểu diễn bằng hàm số.

3. Phương pháp dạy học nào hiệu quả để phát triển kỹ năng vận dụng Toán học?
   Phương pháp dạy học tích cực như học theo nhóm, thảo luận, dự án học tập, kết hợp với việc sử dụng bài toán thực tiễn và các hoạt động trải nghiệm giúp học sinh phát triển kỹ năng vận dụng hiệu quả.

4. Làm sao để đánh giá kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn của học sinh?
   Có thể đánh giá qua các bài kiểm tra có nội dung thực tiễn, quan sát quá trình học sinh giải quyết bài toán thực tế, cũng như qua các hoạt động thảo luận, trình bày và phản biện trong lớp học.

5. Giáo viên gặp khó khăn khi nào trong việc dạy học theo hướng này?
   Khó khăn thường gặp là thiếu tài liệu, kinh nghiệm xây dựng bài toán thực tiễn, hạn chế về thời gian và phương tiện dạy học, cũng như sự chưa quen với phương pháp dạy học tích cực.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ thực trạng dạy học chủ đề hàm số tại trường Trung học cơ sở Giảng Võ còn hạn chế trong việc phát triển kỹ năng vận dụng Toán học vào thực tiễn cho học sinh lớp 9.
• Đã đề xuất và thử nghiệm thành công các biện pháp sư phạm nhằm nâng cao kỹ năng vận dụng Toán học qua việc sử dụng bài toán thực tiễn, phương pháp dạy học tích cực và hoạt động trải nghiệm.
• Kết quả thực nghiệm cho thấy sự cải thiện rõ rệt về năng lực vận dụng kiến thức của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể cho giáo viên, nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục nhằm tiếp tục phát triển kỹ năng này trong các năm học tiếp theo.
• Khuyến khích các nghiên cứu tiếp theo mở rộng phạm vi và đối tượng nghiên cứu để hoàn thiện hơn các biện pháp dạy học phát triển năng lực vận dụng Toán học vào thực tiễn.

Hành động tiếp theo là áp dụng các giải pháp đã đề xuất vào thực tiễn giảng dạy, đồng thời tổ chức các khóa đào tạo bồi dưỡng cho giáo viên nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và phương pháp dạy học đổi mới. Các nhà quản lý giáo dục và giáo viên được khuyến khích tham khảo và vận dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán, góp phần phát triển toàn diện năng lực học sinh.