I. Giới thiệu
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc phân tích và đề xuất chính sách công nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh Đắk Nông. Đắk Nông, một tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên, đã trải qua nhiều thách thức trong phát triển kinh tế, đặc biệt là sự suy giảm năng lực cạnh tranh trong những năm gần đây. Luận văn sử dụng khung phân tích của Michael Porter để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh địa phương, bao gồm các yếu tố sẵn có, năng lực cạnh tranh cấp địa phương, và năng lực cạnh tranh cấp doanh nghiệp.
1.1 Bối cảnh nghiên cứu
Đắk Nông được tách ra từ tỉnh Đắk Lắk vào năm 2004. Mặc dù đã đạt được một số thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội, nhưng từ năm 2011, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đã giảm sút đáng kể. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Đắk Nông cũng liên tục giảm, đặt tỉnh vào nhóm có năng lực cạnh tranh thấp nhất cả nước. Điều này đòi hỏi các chính sách phát triển mới để cải thiện tình hình.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của luận văn là đánh giá các nhân tố quyết định đến năng lực cạnh tranh của Đắk Nông, nhận diện các lợi thế so sánh và điểm yếu cản trở sự phát triển. Đồng thời, luận văn cũng đánh giá năng lực cạnh tranh của ba cụm ngành mũi nhọn mà tỉnh đã đề ra: công nghiệp bôxit, du lịch sinh thái, và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
II. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh
Luận văn sử dụng khung phân tích của Michael Porter để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Đắk Nông. Các yếu tố này bao gồm các yếu tố sẵn có của địa phương, năng lực cạnh tranh cấp địa phương, và năng lực cạnh tranh cấp doanh nghiệp. Kết quả phân tích cho thấy, tài nguyên thiên nhiên là lợi thế lớn nhất của Đắk Nông, trong khi cơ sở hạ tầng kỹ thuật và chất lượng môi trường kinh doanh là những điểm yếu cần cải thiện.
2.1 Các yếu tố sẵn có
Đắk Nông có lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là tài nguyên đất và khoáng sản. Tuy nhiên, vị trí địa lý của tỉnh không thuận lợi so với các tỉnh khác trong khu vực Tây Nguyên. Quy mô địa phương cũng là một yếu tố cần được xem xét, vì Đắk Nông có dân số và diện tích nhỏ hơn so với các tỉnh lân cận.
2.2 Năng lực cạnh tranh cấp địa phương
Cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Đắk Nông, bao gồm hệ thống giao thông, cấp điện, và viễn thông, còn nhiều hạn chế. Chính sách kinh tế địa phương cũng chưa thực sự hiệu quả trong việc thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến năng lực cạnh tranh của tỉnh.
III. Đánh giá năng lực cạnh tranh của các cụm ngành
Luận văn đánh giá năng lực cạnh tranh của ba cụm ngành mũi nhọn mà Đắk Nông đã đề ra: công nghiệp bôxit, du lịch sinh thái, và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Kết quả cho thấy, cụm ngành cây công nghiệp lâu năm có tiềm năng lớn nhất để trở thành động lực phát triển kinh tế của tỉnh, trong khi cụm ngành bôxit và du lịch sinh thái còn nhiều hạn chế.
3.1 Cụm ngành bôxit
Cụm ngành bôxit của Đắk Nông có tiềm năng lớn về tài nguyên khoáng sản, nhưng lại gặp nhiều thách thức về môi trường kinh doanh và cơ sở hạ tầng. Hơn nữa, sự phát triển của cụm ngành này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển bền vững của các cụm ngành khác, đặc biệt là nông nghiệp.
3.2 Cụm ngành du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái là một cụm ngành tiềm năng của Đắk Nông, nhưng hiện tại vẫn còn nhiều hạn chế về cơ sở hạ tầng du lịch và sản phẩm du lịch. Sự cạnh tranh từ các tỉnh lân cận như Đắk Lắk và Lâm Đồng cũng là một thách thức lớn.
IV. Kết luận và khuyến nghị chính sách
Luận văn kết luận rằng, để nâng cao năng lực cạnh tranh của Đắk Nông, tỉnh cần tập trung phát triển cụm ngành cây công nghiệp lâu năm, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng và chất lượng môi trường kinh doanh. Các chính sách phát triển cần được điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đảm bảo phát triển bền vững trong tương lai.
4.1 Khuyến nghị chính sách
Luận văn đề xuất một số chính sách cụ thể, bao gồm cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông và thủy lợi, khuyến khích đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, và tăng cường sự minh bạch trong quản lý nhà nước. Đối với cụm ngành cây công nghiệp lâu năm, cần tăng cường công nghiệp chế biến và liên kết vùng với các tỉnh lân cận.
4.2 Hạn chế của đề tài
Luận văn cũng chỉ ra một số hạn chế, bao gồm việc thiếu dữ liệu chi tiết về các cụm ngành và sự phụ thuộc vào các nguồn thông tin thứ cấp. Điều này có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của các phân tích và khuyến nghị.
