I. Tổng quan về Ngân hàng Đông Dương và quá trình thực dân hóa của Pháp tại Việt Nam
Ngân hàng Đông Dương được thành lập năm 1875 tại Paris, là công cụ tài chính quan trọng trong quá trình thực dân hóa của Pháp tại Việt Nam. Với các đặc quyền như phát hành tiền giấy, kinh doanh thương mại và đầu tư tài chính, Ngân hàng Đông Dương đã hỗ trợ đắc lực cho Pháp trong việc xâm lược và khai thác thuộc địa. Luận án tiến sĩ này tập trung phân tích vai trò của Ngân hàng Đông Dương trong giai đoạn 1875-1954, từ việc tài trợ chiến tranh đến thúc đẩy khai thác thuộc địa.
1.1. Sự ra đời và vai trò ban đầu của Ngân hàng Đông Dương
Ngân hàng Đông Dương được thành lập vào ngày 21/01/1875, với sự hỗ trợ của các nhà tài phiệt Pháp. Ngân hàng này được Chính phủ Pháp trao đặc quyền phát hành tiền giấy và kinh doanh tại Đông Dương. Trong giai đoạn đầu, Ngân hàng Đông Dương đã tài trợ tài chính cho các cuộc chiến tranh xâm lược của Pháp tại Việt Nam, đặc biệt là việc đánh chiếm Bắc Kỳ và Trung Kỳ từ năm 1883 đến 1884.
1.2. Ngân hàng Đông Dương trong quá trình khai thác thuộc địa
Từ năm 1897 đến 1945, Ngân hàng Đông Dương đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy khai thác thuộc địa của Pháp tại Việt Nam. Ngân hàng đã hỗ trợ tài chính cho các dự án hạ tầng, khai thác mỏ và phát triển đồn điền. Đồng thời, Ngân hàng Đông Dương cũng kiểm soát nền kinh tế thông qua việc phát hành tiền tệ và điều tiết tín dụng.
II. Ngân hàng Đông Dương trong thời kỳ tái xâm lược của Pháp 1945 1954
Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, Ngân hàng Đông Dương tiếp tục hỗ trợ Pháp trong nỗ lực tái xâm lược Việt Nam. Ngân hàng đã từ bỏ đặc quyền phát hành tiền giấy để hỗ trợ thành lập Viện Phát hành các quốc gia liên kết. Đồng thời, Ngân hàng Đông Dương tham gia vào các hoạt động tài chính phức tạp như chuyển ngân, buôn lậu vàng và hỗ trợ quân đội Pháp.
2.1. Vai trò của Ngân hàng Đông Dương trong chiến tranh tái xâm lược
Trong giai đoạn 1945-1954, Ngân hàng Đông Dương đã tích cực hỗ trợ Pháp trong việc tái xâm lược Việt Nam. Ngân hàng đã tham gia vào việc chuyển ngân các nguồn vốn từ Việt Nam về Pháp, đồng thời hỗ trợ tài chính cho các hoạt động quân sự của Pháp.
2.2. Kết thúc vai trò của Ngân hàng Đông Dương tại Việt Nam
Sau thất bại của Pháp tại Điện Biên Phủ năm 1954, Ngân hàng Đông Dương đã rút khỏi Việt Nam. Tuy nhiên, các tài liệu và hồ sơ của Ngân hàng vẫn được lưu trữ tại các Trung tâm Lưu trữ Quốc gia, là nguồn tư liệu quý giá cho các nghiên cứu lịch sử và kinh tế.
III. Đóng góp và ý nghĩa của luận án
Luận án tiến sĩ này không chỉ làm rõ vai trò của Ngân hàng Đông Dương trong quá trình thực dân hóa của Pháp tại Việt Nam, mà còn cung cấp những hiểu biết sâu sắc về lịch sử tài chính và kinh tế Việt Nam trong thế kỷ 19 và 20. Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn trong việc xây dựng và phát triển hệ thống ngân hàng hiện đại tại Việt Nam.
3.1. Giá trị lịch sử và khoa học của luận án
Luận án đã tái hiện lại bức tranh toàn diện về hoạt động của Ngân hàng Đông Dương trong 80 năm, từ việc hỗ trợ chiến tranh xâm lược đến khai thác thuộc địa và tái xâm lược. Đây là nguồn tài liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu lịch sử và kinh tế.
3.2. Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu của luận án có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc xây dựng chính sách tài chính và ngân hàng tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
