Luận văn thạc sĩ về lãnh đạo xây dựng nông thôn mới tại huyện An Lão, Hải Phòng (2008-2015)

• Tác giả: Vũ Thị Hồng Thúy
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Kim Đỉnh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Lịch sử
• Đề tài: Lịch Sử Lãnh Đạo Xây Dựng Nông Thôn Mới Tại Huyện An Lão, Hải Phòng (2008-2015)
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Tình hình nghiên cứu vấn đề
• 0.3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.3.1. Mục đích nghiên cứu
• 0.3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu
• 0.5.1. Cơ sở lý luận
• 0.5.2. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5.3. Nguồn tư liệu
• 0.6. Đóng góp của luận văn
• 0.7. Kết cấu luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG CƠ SỞ ĐỂ ĐẢNG BỘ HUYỆN AN LÃO LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỪ NĂM 2008 ĐẾN NĂM 2015
• 1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa - xã hội
• 1.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 1.1.2. Đặc điểm dân cư, kinh tế, văn hóa - xã hội
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẢNG BỘ HUYỆN AN LÃO LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỪ NĂM 2008 ĐẾN NĂM 2015
• 3. CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ NHỮNG KINH NGHIỆM ĐƯỢC RÚT RA TRONG QUÁ TRÌNH LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

I. Những cơ sở để Đảng bộ huyện An Lão lãnh đạo xây dựng nông thôn mới từ năm 2008 đến năm 2015

Huyện An Lão, nằm ở phía Tây Nam của thành phố Hải Phòng, có vị trí địa lý thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Với diện tích tự nhiên 11.490,53 ha và mật độ dân cư đông, huyện có nhiều lợi thế trong việc phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Lãnh đạo của Đảng bộ huyện đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phát triển nông thôn mới trong bối cảnh hiện đại hóa và công nghiệp hóa. Đặc biệt, các chính sách nông thôn mới được triển khai nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Đảng bộ huyện đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, từ đó tạo ra những chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế nông thôn. Việc xây dựng nông thôn mới không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là chiến lược lâu dài để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Những thành tựu đạt được trong giai đoạn này đã góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của huyện An Lão.

1.1. Điều kiện tự nhiên kinh tế văn hóa xã hội

Điều kiện tự nhiên của huyện An Lão rất đa dạng, với hệ thống sông ngòi phong phú và đất đai màu mỡ. Huyện có khí hậu nhiệt đới gió mùa, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Phát triển nông thôn tại An Lão được hỗ trợ bởi mạng lưới giao thông thuận tiện, giúp kết nối các khu vực và thúc đẩy giao thương. Đặc biệt, huyện có nhiều tiềm năng trong việc phát triển các ngành nghề nông thôn, từ trồng trọt đến chăn nuôi. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, huyện cũng đối mặt với nhiều thách thức như ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Đảng bộ huyện đã nhận thức rõ những vấn đề này và đưa ra các giải pháp nhằm cải thiện tình hình, từ đó tạo điều kiện cho việc xây dựng nông thôn mới đạt hiệu quả cao hơn.

II. Đảng bộ huyện An Lão lãnh đạo xây dựng nông thôn mới từ năm 2008 đến năm 2015

Trong giai đoạn 2008-2015, Đảng bộ huyện An Lão đã triển khai nhiều chương trình xây dựng nông thôn mới với mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Các chính sách được thực hiện đồng bộ, từ việc cải thiện cơ sở hạ tầng đến phát triển kinh tế nông thôn. Đặc biệt, chương trình phát triển nông thôn mới đã được triển khai mạnh mẽ, với sự tham gia tích cực của cộng đồng. Đảng bộ huyện đã tổ chức nhiều hội nghị, tọa đàm để lắng nghe ý kiến của người dân, từ đó điều chỉnh các chính sách cho phù hợp. Những kết quả đạt được trong giai đoạn này không chỉ thể hiện sự quyết tâm của Đảng bộ mà còn là minh chứng cho sự đồng lòng của người dân trong việc xây dựng quê hương. Việc quản lý nông thôn cũng được chú trọng, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả.

2.1. Các chính sách và biện pháp thực hiện

Đảng bộ huyện An Lão đã đề ra nhiều chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy xây dựng nông thôn mới. Các biện pháp bao gồm cải thiện cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất nông nghiệp, và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Đặc biệt, việc cải cách nông thôn được thực hiện thông qua các dự án đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo nghề cho người dân. Những chính sách này không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân. Đảng bộ huyện cũng chú trọng đến việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, nhằm đảm bảo rằng sự phát triển không làm ảnh hưởng đến tài nguyên thiên nhiên.

III. Nhận xét và những kinh nghiệm được rút ra trong quá trình lãnh đạo xây dựng nông thôn mới

Quá trình lãnh đạo xây dựng nông thôn mới tại huyện An Lão từ năm 2008 đến năm 2015 đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý giá. Đầu tiên, sự đồng thuận và tham gia của người dân là yếu tố quyết định cho thành công của các chương trình phát triển. Đảng bộ huyện đã biết lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người dân, từ đó điều chỉnh các chính sách cho phù hợp với thực tiễn. Thứ hai, việc kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường là rất cần thiết. Các chương trình phát triển nông thôn cần phải đảm bảo tính bền vững, không chỉ tập trung vào lợi ích kinh tế mà còn phải chú trọng đến bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Cuối cùng, sự lãnh đạo quyết liệt và đồng bộ từ cấp huyện đến cấp xã là yếu tố quan trọng để thực hiện thành công các mục tiêu đề ra. Những kinh nghiệm này sẽ là cơ sở để huyện An Lão tiếp tục phát triển trong tương lai.

3.1. Bài học kinh nghiệm

Một trong những bài học quan trọng từ quá trình lãnh đạo xây dựng nông thôn mới là cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và người dân. Sự tham gia của cộng đồng không chỉ giúp tăng cường tính minh bạch mà còn tạo ra sự đồng thuận trong việc thực hiện các chính sách. Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ mới trong sản xuất nông nghiệp cũng là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đảng bộ huyện cần tiếp tục phát huy những kinh nghiệm này để xây dựng một nền nông thôn mới phát triển bền vững và hiệu quả hơn trong tương lai.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, nông nghiệp, nông dân và nông thôn giữ vai trò chiến lược quan trọng, đặc biệt trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Từ năm 2008 đến năm 2015, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, với diện tích tự nhiên khoảng 11.490 ha và dân số gần 40.000 hộ, đã triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, đồng thời phát triển kinh tế nông thôn bền vững. Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích quá trình Đảng bộ huyện An Lão lãnh đạo xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn này, làm rõ các chủ trương, chính sách, kết quả đạt được cũng như những hạn chế và bài học kinh nghiệm. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ 15 xã và 2 thị trấn trên địa bàn huyện, trong bối cảnh các chính sách của Trung ương và thành phố Hải Phòng được triển khai đồng bộ. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc tiếp tục phát triển nông thôn mới, góp phần nâng cao các chỉ số kinh tế - xã hội như thu nhập bình quân đầu người, tỷ lệ hộ nghèo, chất lượng hạ tầng và dịch vụ xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn, nhấn mạnh vai trò của công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong phát triển nông thôn mới. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết phát triển bền vững nông thôn: tập trung vào sự hài hòa giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống xã hội.
• Mô hình quản lý phát triển nông thôn mới: nhấn mạnh vai trò của hệ thống chính trị, sự tham gia của cộng đồng dân cư và sự phối hợp giữa các cấp chính quyền trong xây dựng nông thôn mới.

Các khái niệm chính bao gồm: xây dựng nông thôn mới, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, dồn điền đổi thửa, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, và nâng cao chất lượng đời sống người dân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp lịch sử, phân tích, tổng hợp, so sánh và thống kê nhằm làm rõ quá trình lãnh đạo xây dựng nông thôn mới của Đảng bộ huyện An Lão. Nguồn dữ liệu chính gồm:

• Văn kiện Đại hội Đảng các cấp từ Trung ương đến địa phương.
• Các nghị quyết, quyết định, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và Thành ủy Hải Phòng.
• Báo cáo, thống kê kinh tế - xã hội của huyện An Lão giai đoạn 2008-2015.
• Tư liệu lưu trữ tại các cơ quan huyện ủy, UBND huyện và các phòng ban liên quan.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ 15 xã và 2 thị trấn trên địa bàn huyện. Phương pháp chọn mẫu chủ yếu là chọn toàn bộ đối tượng nghiên cứu để đảm bảo tính toàn diện. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, so sánh tiến trình thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới theo Bộ tiêu chí quốc gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hoàn thành quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới: Đến năm 2013, 100% xã trên địa bàn huyện đã hoàn thành phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới, tạo nền tảng vững chắc cho các hoạt động phát triển tiếp theo.

2. Dồn điền đổi thửa đạt hiệu quả cao: Tính đến năm 2014, diện tích dồn điền đổi thửa đạt 10.239,48 ha, chiếm 96,1% kế hoạch, giúp giảm số thửa ruộng bình quân từ 10-15 xuống còn 1-2 thửa/hộ, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ giới hóa và sản xuất tập trung.

3. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp tích cực: Tỷ trọng lao động trong nông nghiệp giảm còn khoảng 62%, trong khi lao động công nghiệp và dịch vụ tăng lên 37,81%. Năng suất lúa vụ xuân đạt 67,4 tạ/ha, tăng 3,7 tạ/ha so với năm 2010; năng suất ngô và khoai lang cũng tăng lần lượt 0,7 và 3,1 tạ/ha.

4. Cải thiện hạ tầng kinh tế - xã hội: Đến năm 2015, 100% đường liên xã đạt chuẩn loại A, 75% trường học đạt chuẩn quốc gia, 15/15 xã đạt chuẩn y tế quốc gia, tỷ lệ hộ nghèo giảm dưới 5%, thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 28 triệu đồng/năm.

Thảo luận kết quả

Việc hoàn thành quy hoạch xây dựng nông thôn mới sớm đã tạo điều kiện cho huyện An Lão triển khai đồng bộ các dự án phát triển hạ tầng và sản xuất. Kết quả dồn điền đổi thửa cho thấy sự quyết tâm và hiệu quả trong việc khắc phục tình trạng ruộng đất manh mún, phân tán, từ đó nâng cao năng suất lao động và hiệu quả sản xuất. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với xu hướng phát triển chung của thành phố Hải Phòng và cả nước, góp phần đa dạng hóa nguồn thu nhập cho người dân. Hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện rõ rệt, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống. So sánh với các huyện khác trong vùng, An Lão có tốc độ hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nhanh và đồng bộ hơn, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng bộ huyện và sự phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền thành phố. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như trình độ lao động chưa cao, một số mô hình sản xuất chưa phát huy hết tiềm năng, và công tác bảo vệ môi trường nông thôn cần được tăng cường hơn nữa. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tiến độ hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới theo từng năm và bảng so sánh năng suất cây trồng chính qua các năm.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ và người dân: Tổ chức các lớp đào tạo kỹ thuật, quản lý và chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao trình độ lao động và năng lực quản lý xây dựng nông thôn mới. Mục tiêu đạt 70% lao động qua đào tạo nghề trong giai đoạn 2023-2025. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với các trung tâm đào tạo nghề.

2. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp: Khuyến khích áp dụng công nghệ cao, giống cây trồng mới, kỹ thuật thâm canh để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Mục tiêu tăng năng suất lúa vụ xuân lên 70 tạ/ha trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện.

3. Hoàn thiện và nâng cấp hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội: Ưu tiên đầu tư nâng cấp giao thông nông thôn, hệ thống thủy lợi, trường học và cơ sở y tế để đáp ứng nhu cầu phát triển và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mục tiêu 100% xã đạt chuẩn hạ tầng theo Bộ tiêu chí quốc gia đến năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án huyện phối hợp với các sở ngành thành phố.

4. Tăng cường công tác bảo vệ môi trường và phát triển bền vững: Xây dựng các mô hình xử lý rác thải, bảo vệ nguồn nước và phát triển nông nghiệp sạch, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Mục tiêu xử lý 60% rác thải sinh hoạt theo quy trình hợp vệ sinh vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước các cấp: Để hiểu rõ quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, từ đó áp dụng hiệu quả vào thực tiễn địa phương.

2. Nhà nghiên cứu và học viên cao học ngành Lịch sử Đảng và phát triển nông thôn: Luận văn cung cấp tư liệu lịch sử, phân tích chính sách và thực tiễn xây dựng nông thôn mới tại huyện An Lão, làm cơ sở tham khảo cho các nghiên cứu tương tự.

3. Các tổ chức phát triển nông thôn và doanh nghiệp đầu tư: Để nắm bắt tiềm năng, thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế nông thôn, từ đó xây dựng các dự án phù hợp, hiệu quả.

4. Người dân và cộng đồng địa phương: Hiểu rõ vai trò của mình trong xây dựng nông thôn mới, từ đó tích cực tham gia và hưởng lợi từ các chương trình phát triển.

Câu hỏi thường gặp

1. Xây dựng nông thôn mới là gì và tại sao quan trọng?
   Xây dựng nông thôn mới là quá trình phát triển đồng bộ hạ tầng kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. Đây là nhiệm vụ chiến lược giúp phát triển bền vững, giảm nghèo và thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.

2. Đảng bộ huyện An Lão đã làm gì để thúc đẩy xây dựng nông thôn mới?
   Đảng bộ huyện đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch, thành lập ban chỉ đạo, chỉ đạo lập quy hoạch, đề án, thực hiện dồn điền đổi thửa và phát triển kinh tế nông thôn theo hướng hiện đại, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát.

3. Kết quả nổi bật của huyện An Lão trong giai đoạn 2008-2015 là gì?
   Huyện đã hoàn thành 100% quy hoạch xây dựng nông thôn mới, dồn điền đổi thửa đạt 96,1% kế hoạch, năng suất lúa tăng lên 67,4 tạ/ha, thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 28 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm dưới 5%.

4. Những khó khăn chính trong xây dựng nông thôn mới tại An Lão là gì?
   Bao gồm trình độ lao động còn thấp, sản xuất nông nghiệp manh mún, hạ tầng chưa đồng bộ hoàn toàn, công tác bảo vệ môi trường chưa hiệu quả, và năng lực cán bộ cơ sở còn hạn chế.

5. Làm thế nào để phát huy vai trò của người dân trong xây dựng nông thôn mới?
   Thông qua tuyên truyền, đào tạo, tạo điều kiện cho người dân tham gia quyết định và tổ chức thực hiện các hoạt động phát triển, đồng thời khuyến khích hợp tác xã và tổ hợp tác phát triển sản xuất.

Kết luận

• Đảng bộ huyện An Lão đã lãnh đạo hiệu quả quá trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2008-2015, đạt nhiều thành tựu về quy hoạch, dồn điền đổi thửa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cải thiện hạ tầng xã hội.
• Việc hoàn thành 100% quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới là bước đột phá quan trọng tạo nền tảng phát triển bền vững.
• Thu nhập bình quân đầu người tăng lên khoảng 28 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm dưới 5%, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
• Huyện cần tiếp tục nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng khoa học công nghệ, hoàn thiện hạ tầng và bảo vệ môi trường để phát triển nông thôn mới bền vững.
• Khuyến nghị các cấp chính quyền, tổ chức và người dân tiếp tục phối hợp chặt chẽ, đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đề xuất nhằm hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới đến năm 2025 và xa hơn.

Hãy cùng chung tay xây dựng nông thôn mới giàu đẹp, văn minh và bền vững cho tương lai của huyện An Lão và đất nước!