I. Suy dinh dưỡng trẻ em
Suy dinh dưỡng trẻ em là vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Theo UNICEF, gần một nửa số ca tử vong trẻ em dưới 5 tuổi liên quan đến suy dinh dưỡng. Tại Việt Nam, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm nhưng vẫn còn cao, đặc biệt ở vùng nông thôn, miền núi và các dân tộc thiểu số. Đắk Lắk là một trong những tỉnh có tỷ lệ suy dinh dưỡng cao, đặc biệt ở huyện Krông Bông, nơi có nhiều người dân tộc Mnông sinh sống.
1.1. Thực trạng suy dinh dưỡng tại Đắk Lắk
Tại Đắk Lắk, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm từ 51.1% năm 1999 xuống còn 21.2% năm 2015. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn cao hơn mức trung bình cả nước. Krông Bông là huyện khó khăn của tỉnh, nơi có tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em cao, đặc biệt là ở các xã vùng sâu, vùng xa như Yang Mao.
1.2. Nguyên nhân suy dinh dưỡng
Nguyên nhân chính dẫn đến suy dinh dưỡng trẻ em bao gồm thiếu kiến thức về dinh dưỡng cho trẻ 0-24 tháng, thói quen ăn uống không hợp lý, và điều kiện kinh tế khó khăn. Đặc biệt, các bà mẹ người Mnông thường cho trẻ ăn bổ sung sớm và không đúng cách, dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng.
II. Kiến thức phòng chống suy dinh dưỡng
Kiến thức dinh dưỡng của các bà mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em. Nghiên cứu tại Yang Mao, huyện Krông Bông, cho thấy nhiều bà mẹ người Mnông thiếu kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ và chế độ ăn uống cho trẻ. Điều này dẫn đến thực hành chăm sóc dinh dưỡng không hiệu quả.
2.1. Kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ
Nhiều bà mẹ người Mnông không hiểu rõ tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Chỉ 46.5% trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong giai đoạn này. Sự thiếu hiểu biết này dẫn đến việc cho trẻ ăn bổ sung sớm, làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng.
2.2. Kiến thức về chế độ ăn uống
Các bà mẹ cũng thiếu kiến thức về chế độ ăn uống cho trẻ từ 0-24 tháng tuổi. Nhiều người cho trẻ ăn thức ăn không phù hợp với độ tuổi, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Việc giáo dục dinh dưỡng cho các bà mẹ là cần thiết để cải thiện tình trạng này.
III. Thực hành chăm sóc dinh dưỡng
Thực hành chăm sóc dinh dưỡng của các bà mẹ người Mnông tại Yang Mao còn nhiều hạn chế. Nhiều người không tuân thủ các khuyến cáo về nuôi con bằng sữa mẹ và ăn bổ sung hợp lý, dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em cao.
3.1. Thực hành nuôi con bằng sữa mẹ
Chỉ 46.5% trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Nhiều bà mẹ cho trẻ ăn bổ sung sớm, làm giảm hiệu quả của nuôi con bằng sữa mẹ. Điều này cần được cải thiện thông qua các chương trình giáo dục dinh dưỡng.
3.2. Thực hành ăn bổ sung
Các bà mẹ thường cho trẻ ăn bổ sung không đúng cách, sử dụng các loại thực phẩm không phù hợp với độ tuổi. Việc này dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và tăng nguy cơ suy dinh dưỡng. Cần có hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn uống cho trẻ từ 0-24 tháng tuổi.
IV. Yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành
Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức phòng chống suy dinh dưỡng và thực hành chăm sóc dinh dưỡng của các bà mẹ người Mnông tại Yang Mao. Các yếu tố này bao gồm trình độ học vấn, điều kiện kinh tế, và thói quen sinh hoạt.
4.1. Trình độ học vấn
Trình độ học vấn của các bà mẹ ảnh hưởng lớn đến kiến thức về dinh dưỡng cho trẻ 0-24 tháng. Những bà mẹ có trình độ học vấn thấp thường thiếu hiểu biết về các khuyến cáo dinh dưỡng, dẫn đến thực hành chăm sóc không hiệu quả.
4.2. Điều kiện kinh tế
Điều kiện kinh tế khó khăn cũng là yếu tố ảnh hưởng đến thực hành chăm sóc dinh dưỡng. Nhiều gia đình không đủ khả năng mua các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em cao.
