I. Khóa luận tốt nghiệp và năng lực hành vi dân sự
Khóa luận tốt nghiệp này tập trung nghiên cứu về năng lực hành vi dân sự của cá nhân theo pháp luật Việt Nam. Năng lực hành vi dân sự là khả năng của cá nhân trong việc nhận thức, điều khiển hành vi để thực hiện các quyền và nghĩa vụ dân sự. Đây là một yếu tố quan trọng trong luật dân sự, giúp xác định tư cách chủ thể và trách nhiệm pháp lý của cá nhân khi tham gia các giao dịch dân sự. Pháp luật Việt Nam quy định rõ các mức độ năng lực hành vi dân sự, bao gồm năng lực hành vi đầy đủ, không đầy đủ và mất năng lực hành vi. Việc xác định các mức độ này dựa trên khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của cá nhân.
1.1. Khái niệm năng lực hành vi dân sự
Theo Bộ luật Dân sự 2015, năng lực hành vi dân sự được định nghĩa là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ dân sự. Khả năng này bao gồm nhận thức và điều khiển hành vi, là yếu tố quyết định mức độ tham gia của cá nhân vào các quan hệ pháp luật. Năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự là hai yếu tố cấu thành năng lực chủ thể của cá nhân. Trong khi năng lực pháp luật có từ khi sinh ra, năng lực hành vi dân sự chỉ hình thành khi cá nhân đáp ứng đủ điều kiện về độ tuổi và khả năng nhận thức.
1.2. Các mức độ năng lực hành vi dân sự
Pháp luật Việt Nam phân chia năng lực hành vi dân sự thành ba mức độ chính: đầy đủ, không đầy đủ và mất năng lực hành vi. Năng lực hành vi đầy đủ áp dụng cho người từ đủ 18 tuổi, có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Năng lực hành vi không đầy đủ áp dụng cho người từ 6 đến dưới 18 tuổi, cần sự giám hộ của người đại diện. Mất năng lực hành vi áp dụng cho người không có khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi do bệnh lý hoặc tâm thần. Việc xác định các mức độ này có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của cá nhân và đảm bảo tính hợp pháp của các giao dịch dân sự.
II. Quy định pháp luật về năng lực hành vi dân sự
Pháp luật dân sự Việt Nam quy định chi tiết về năng lực hành vi dân sự của cá nhân trong các quan hệ pháp luật cụ thể. Các quy định này nhằm đảm bảo quyền và nghĩa vụ dân sự của cá nhân được thực hiện một cách công bằng và hợp pháp. Bộ luật Dân sự 2015 đã có nhiều cải tiến so với các văn bản pháp luật trước đó, đặc biệt trong việc xác định các mức độ năng lực hành vi và quy định về đại diện theo pháp luật. Tuy nhiên, vẫn còn một số bất cập trong quá trình áp dụng, đặc biệt là việc xác định độ tuổi và khả năng nhận thức của cá nhân.
2.1. Quy định về đại diện theo pháp luật
Đại diện theo pháp luật là một chế định quan trọng trong luật dân sự, áp dụng cho các cá nhân không có hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự. Theo Bộ luật Dân sự 2015, người đại diện có quyền thực hiện các giao dịch dân sự thay mặt cho người được đại diện, đảm bảo quyền lợi của họ. Tuy nhiên, việc xác định người đại diện và phạm vi quyền hạn của họ vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong thực tiễn, đặc biệt là trong các trường hợp liên quan đến người mất năng lực hành vi.
2.2. Quy định về giao dịch dân sự
Giao dịch dân sự là một trong những hình thức phổ biến nhất mà cá nhân tham gia vào các quan hệ pháp luật. Pháp luật Việt Nam quy định rõ hiệu lực của các giao dịch dân sự phụ thuộc vào năng lực hành vi dân sự của các bên tham gia. Giao dịch được xác lập bởi người không có năng lực hành vi hoặc hạn chế năng lực hành vi có thể bị tuyên bố vô hiệu. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên yếu thế trong quan hệ pháp luật.
III. Thực trạng và kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Thực trạng quy định pháp luật về năng lực hành vi dân sự tại Việt Nam cho thấy nhiều điểm tiến bộ, đặc biệt là trong Bộ luật Dân sự 2015. Tuy nhiên, vẫn còn một số bất cập trong quá trình áp dụng, đặc biệt là việc xác định độ tuổi và khả năng nhận thức của cá nhân. Khóa luận tốt nghiệp này đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định pháp luật, bao gồm việc làm rõ các khái niệm, thống nhất quy định về độ tuổi và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.
3.1. Bất cập trong áp dụng pháp luật
Một trong những bất cập lớn nhất trong việc áp dụng pháp luật về năng lực hành vi dân sự là sự thiếu thống nhất trong việc xác định độ tuổi và khả năng nhận thức của cá nhân. Các quy định về trẻ em, vị thành niên và người chưa thành niên còn chồng chéo, dẫn đến việc xác định sai mức độ năng lực hành vi. Điều này gây khó khăn cho các cơ quan thực thi pháp luật và ảnh hưởng đến quyền lợi của cá nhân.
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Để khắc phục những bất cập trên, khóa luận tốt nghiệp đề xuất một số kiến nghị, bao gồm việc làm rõ các khái niệm liên quan đến năng lực hành vi dân sự, thống nhất quy định về độ tuổi và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức của người dân về quyền và nghĩa vụ dân sự của mình.
