Giao dịch dân sự vi phạm ý chí chủ thể: Phân tích hậu quả pháp lý và thực tiễn áp dụng

• Tác giả: Bùi Thị Thủy Tiên
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Thị Huệ
• Trường học: Trường Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật dân sự
• Đề tài: Giao dịch dân sự vi phạm ý chí chủ thể và hậu quả pháp lý - Thực tiễn áp dụng
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ GIAO DỊCH DÂN SỰ VI PHẠM Ý CHÍ CỦA CHỦ THỂ VÀ HẬU QUẢ PHÁP LÝ
• 1.1. Khái niệm giao dịch dân sự và giao dịch dân sự vô hiệu
• 1.2. Khái niệm và đặc điểm của giao dịch dân sự
• 1.3. Khái niệm giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 1.4. Đặc điểm của giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 1.5. Phân loại giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 1.6. Căn cứ lý do vi phạm ý chí của chủ thể
• 1.7. Ý nghĩa pháp lý của quy định về giao dịch dân sự vi phạm ý chí chủ thể
• 1.8. Lược sử pháp luật Việt Nam về giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 1.9. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT GIAO DỊCH DÂN SỰ VI PHẠM Ý CHÍ CỦA CHỦ THỂ VÀ HẬU QUẢ PHÁP LÝ
• 2.1. Các trường hợp giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 2.2. Giao dịch dân sự xác lập do giả tạo
• 2.3. Giao dịch dân sự xác lập do nhầm lẫn
• 2.4. Giao dịch dân sự xác lập do bị lừa dối
• 2.5. Giao dịch dân sự xác lập do bị đe dọa, cưỡng ép
• 2.6. Giao dịch dân sự xác lập do người không có nhận thức, làm chủ
• 2.7. Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 2.8. Giao dịch dân sự vô hiệu tương đối do vi phạm ý chí chủ thể
• 2.9. Giao dịch dân sự vô hiệu tuyệt đối do vi phạm ý chí chủ thể
• 2.10. Giải quyết hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm ý chí của chủ thể
• 2.11. Bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 2.12. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ GIAO DỊCH DÂN SỰ VI PHẠM Ý CHÍ CỦA CHỦ THỂ VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
• 3.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật về giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 3.2. Giao dịch dân sự xác lập giả tạo
• 3.3. Giao dịch dân sự xác lập do nhầm lẫn
• 3.4. Giao dịch dân sự xác lập do lừa dối
• 3.5. Giao dịch dân sự xác lập do đe dọa, cưỡng ép
• 3.6. Giao dịch dân sự xác lập do người không có năng lực nhận thức và bị thiểu năng
• 3.7. Những khó khăn, vướng mắc trong giải quyết tranh chấp về giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm ý chí của chủ thể
• 3.8. Vướng mắc và tồn tại
• 3.9. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 3.10. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật giao dịch dân sự vi phạm ý chí của chủ thể
• 3.11. Kết luận chương 3
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giao dịch dân sự và giao dịch dân sự vô hiệu

Giao dịch dân sự (GDDS) là một hành vi pháp lý có ý thức của các chủ thể, bao gồm hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương, nhằm làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Giao dịch dân sự vô hiệu là giao dịch không tồn tại theo quy định của pháp luật, không có hiệu lực pháp lý, do đó, quyền và nghĩa vụ của các bên không được bảo hộ.

1.1 Khái niệm và đặc điểm của giao dịch dân sự

Giao dịch dân sự được hiểu là sự giao tiếp, tiếp xúc giữa hai hay nhiều đối tác với nhau để thiết lập các giao kèo, thỏa thuận trao đổi. Theo BLDS 2015, GDDS bao gồm hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương, làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Các đặc điểm của GDDS bao gồm: thể hiện ý chí của các bên, sự tự nguyện, nội dung không trái pháp luật và đạo đức xã hội, và hậu quả pháp lý là làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự.

1.2 Khái niệm giao dịch dân sự vô hiệu

Giao dịch dân sự vô hiệu là giao dịch không có hiệu lực pháp lý, không mang lại kết quả như mong muốn. Theo BLDS 2015, giao dịch vô hiệu có thể do vi phạm ý chí của chủ thể, không tuân thủ các điều kiện có hiệu lực của giao dịch, hoặc do nội dung trái pháp luật. Hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu là các bên không được bảo hộ quyền và nghĩa vụ dân sự.

II. Vi phạm ý chí chủ thể và hậu quả pháp lý

Vi phạm ý chí chủ thể trong GDDS là tình trạng giao dịch được xác lập mà không phản ánh đúng ý chí tự nguyện của các bên tham gia. Hậu quả pháp lý của việc này là giao dịch có thể bị tuyên bố vô hiệu, dẫn đến việc các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu hoặc bồi thường thiệt hại.

2.1 Các trường hợp vi phạm ý chí chủ thể

Các trường hợp vi phạm ý chí chủ thể bao gồm: giao dịch xác lập do giả tạo, nhầm lẫn, lừa dối, đe dọa, cưỡng ép, hoặc do người không có năng lực nhận thức và làm chủ hành vi. Mỗi trường hợp đều có đặc điểm và hậu quả pháp lý riêng, nhưng chung quy đều dẫn đến giao dịch vô hiệu.

2.2 Hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu

Hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu bao gồm: giao dịch bị tuyên bố vô hiệu, các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, bồi thường thiệt hại nếu có. Đồng thời, quyền lợi của người thứ ba ngay tình cũng được bảo vệ theo quy định của pháp luật.

III. Thực tiễn áp dụng pháp luật và kiến nghị

Thực tiễn áp dụng pháp luật về GDDS vi phạm ý chí chủ thể tại tỉnh Thanh Hóa cho thấy nhiều khó khăn và vướng mắc trong việc giải quyết tranh chấp. Các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng được đề xuất dựa trên phân tích thực tiễn.

3.1 Thực tiễn áp dụng pháp luật

Thực tiễn áp dụng pháp luật tại tỉnh Thanh Hóa cho thấy nhiều trường hợp giao dịch bị tuyên bố vô hiệu do vi phạm ý chí chủ thể. Các vụ việc thường liên quan đến giao dịch giả tạo, lừa dối, hoặc do người không có năng lực nhận thức. Việc giải quyết các tranh chấp này gặp nhiều khó khăn do sự thiếu sót và chồng chéo trong quy định pháp luật.

3.2 Kiến nghị hoàn thiện pháp luật

Các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật bao gồm: bổ sung quy định chi tiết về các trường hợp vi phạm ý chí chủ thể, nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật tại các Tòa án, và tăng cường bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình. Những kiến nghị này nhằm đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến GDDS.