Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động huy động vốn đóng vai trò then chốt trong hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại, đặc biệt là tại các chi nhánh ngân hàng có vị trí chiến lược như Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng. Trong giai đoạn 2019-2023, tổng nguồn vốn huy động của chi nhánh này biến động đáng kể, từ 527 tỷ đồng năm 2019 giảm xuống còn 442 tỷ đồng năm 2021, sau đó phục hồi mạnh mẽ lên 645 tỷ đồng năm 2023. Sự biến động này phản ánh tác động của đại dịch COVID-19 và các chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng hoạt động huy động vốn tại Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt tại thị trường Hải Phòng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động huy động vốn tại chi nhánh trong 5 năm từ 2019 đến 2023, với trọng tâm là các sản phẩm huy động vốn, chính sách lãi suất, cơ cấu nguồn vốn và quy trình quản lý. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ chi nhánh nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo nguồn vốn ổn định phục vụ cho hoạt động tín dụng và phát triển kinh tế địa phương, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững tại Hải Phòng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị tài chính ngân hàng, trong đó có:

  • Lý thuyết trung gian tài chính: Ngân hàng thương mại hoạt động như một trung gian tài chính, huy động vốn từ các cá nhân, tổ chức để cung cấp vốn cho nền kinh tế. Hoạt động huy động vốn là nguồn lực quan trọng để ngân hàng thực hiện chức năng này.

  • Mô hình quản lý nguồn vốn ngân hàng: Tập trung vào việc cân đối giữa nguồn vốn huy động và sử dụng vốn, đảm bảo an toàn thanh khoản và tối ưu hóa chi phí vốn nhằm tăng lợi nhuận.

  • Khái niệm về các sản phẩm huy động vốn: Bao gồm tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, giấy tờ có giá và các hình thức vay vốn từ tổ chức tín dụng khác.

  • Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động huy động vốn: Quy mô và tốc độ tăng trưởng nguồn vốn, cơ cấu và tỷ trọng nguồn vốn huy động, chi phí huy động và lợi nhuận từ hoạt động huy động vốn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu chính thức được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh và các tài liệu nội bộ của Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng giai đoạn 2019-2023.

  • Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ dữ liệu liên quan đến hoạt động huy động vốn của chi nhánh trong 5 năm được tổng hợp và phân tích, không sử dụng mẫu ngẫu nhiên do tính đặc thù của đối tượng nghiên cứu.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích chuỗi thời gian để đánh giá xu hướng biến động nguồn vốn huy động; so sánh dọc và so sánh chéo giữa các năm và các thành phần kinh tế; phân tích cơ cấu nguồn vốn theo kỳ hạn và loại tiền; sử dụng phương pháp thống kê mô tả và phân tích tổng hợp để đánh giá hiệu quả hoạt động.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2023 – 2024, phân tích và đề xuất giải pháp trong quý đầu năm 2024, hoàn thiện luận văn và trình bày kết quả trong quý II năm 2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Quy mô và tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động: Tổng nguồn vốn huy động giảm từ 527 tỷ đồng năm 2019 xuống 442 tỷ đồng năm 2021 (giảm 16%), sau đó tăng trở lại lên 645 tỷ đồng năm 2023 (tăng 46% so với năm 2021). Giai đoạn 2020-2021 chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19, làm giảm khả năng tiết kiệm và niềm tin của khách hàng.

  2. Cơ cấu nguồn vốn theo thành phần kinh tế: Nguồn vốn từ dân cư giảm từ 213 tỷ đồng năm 2019 xuống 206 tỷ đồng năm 2021, sau đó tăng lên 311 tỷ đồng năm 2023 (tăng 51% so với năm 2021). Nguồn vốn từ các tổ chức kinh tế giảm mạnh từ 314 tỷ đồng năm 2019 xuống 236 tỷ đồng năm 2021, rồi phục hồi lên 334 tỷ đồng năm 2023 (tăng 42%). Sự phục hồi này phản ánh sự ổn định và phát triển kinh tế địa phương.

  3. Cơ cấu nguồn vốn theo kỳ hạn: Tiền gửi không kỳ hạn và ngắn hạn giảm trong giai đoạn 2019-2021, lần lượt từ 135 tỷ và 286 tỷ đồng xuống 83 tỷ và 235 tỷ đồng, sau đó tăng lên 121 tỷ và 347 tỷ đồng năm 2023. Nguồn vốn trung và dài hạn tăng đều từ 106 tỷ đồng năm 2019 lên 177 tỷ đồng năm 2023, với mức tăng trưởng cao nhất 42% trong giai đoạn 2021-2022.

  4. Cơ cấu nguồn vốn theo loại tiền: Nguồn vốn huy động chủ yếu bằng nội tệ, chiếm trên 99% tổng nguồn vốn, với xu hướng tương tự biến động chung của tổng nguồn vốn. Nguồn vốn ngoại tệ duy trì ở mức thấp, khoảng 2-4 tỷ đồng trong toàn bộ giai đoạn.

Thảo luận kết quả

Sự sụt giảm nguồn vốn huy động trong giai đoạn 2019-2021 chủ yếu do tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19, khiến khách hàng rút tiền để chi tiêu thiết yếu và doanh nghiệp ưu tiên giữ tiền mặt nhằm đảm bảo thanh khoản. Việc phục hồi mạnh mẽ từ năm 2022 đến 2023 cho thấy hiệu quả của các chính sách điều hành lãi suất linh hoạt, đa dạng hóa sản phẩm huy động vốn và cải thiện dịch vụ khách hàng tại chi nhánh. So với các ngân hàng thương mại khác tại Hải Phòng, Agribank Chi nhánh Trần Phú duy trì được vị thế ổn định nhờ mạng lưới chi nhánh rộng và sản phẩm đa dạng. Việc tăng trưởng nguồn vốn trung và dài hạn phản ánh niềm tin của khách hàng vào sự ổn định và phát triển bền vững của ngân hàng. Các biểu đồ thể hiện xu hướng tăng trưởng nguồn vốn theo từng thành phần kinh tế, kỳ hạn và loại tiền sẽ minh họa rõ nét sự biến động và phục hồi của hoạt động huy động vốn tại chi nhánh. Tuy nhiên, chi phí huy động vốn vẫn còn cao do áp lực cạnh tranh và chính sách lãi suất, đòi hỏi chi nhánh cần tiếp tục tối ưu hóa chiến lược để nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đa dạng hóa sản phẩm huy động vốn: Phát triển thêm các sản phẩm tiền gửi linh hoạt, tiết kiệm có kỳ hạn với các hình thức trả lãi đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng cá nhân và tổ chức. Mục tiêu tăng tỷ trọng tiền gửi có kỳ hạn lên ít nhất 30% tổng nguồn vốn trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Khách hàng phối hợp Phòng Kế toán – Ngân quỹ.

  2. Tăng cường ứng dụng công nghệ số: Triển khai các kênh giao dịch trực tuyến như Mobile Banking, Internet Banking để nâng cao trải nghiệm khách hàng, rút ngắn thời gian giao dịch và mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng. Mục tiêu tăng 20% số lượng giao dịch điện tử trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc phối hợp phòng CNTT.

  3. Chính sách lãi suất linh hoạt và cạnh tranh: Xây dựng chính sách lãi suất phù hợp với từng phân khúc khách hàng, kết hợp các chương trình khuyến mãi, ưu đãi nhằm thu hút và giữ chân khách hàng gửi tiền. Mục tiêu giảm chi phí huy động vốn trung bình 5% trong 18 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và Phòng Kế toán – Ngân quỹ.

  4. Nâng cao năng lực đội ngũ nhân viên: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về kỹ năng tư vấn, chăm sóc khách hàng và quản lý rủi ro huy động vốn. Mục tiêu 100% cán bộ giao dịch được đào tạo bài bản trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp Phòng Khách hàng.

  5. Tăng cường kiểm soát và quản lý rủi ro: Hoàn thiện quy trình kiểm tra, giám sát hoạt động huy động vốn, đặc biệt là rủi ro thanh khoản và rủi ro lãi suất, đảm bảo tuân thủ các quy định của Ngân hàng Nhà nước và Agribank. Mục tiêu giảm thiểu rủi ro thanh khoản xuống dưới 2% tổng nguồn vốn trong 2024-2025. Chủ thể thực hiện: Ban Kiểm soát nội bộ và Phòng Kế toán – Ngân quỹ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng: Giúp hiểu rõ thực trạng huy động vốn, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

  2. Các cán bộ phòng Khách hàng và Kế toán – Ngân quỹ: Nâng cao kiến thức về các sản phẩm huy động vốn, quy trình quản lý và kiểm soát rủi ro, cải thiện kỹ năng phục vụ khách hàng.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính – Ngân hàng: Cung cấp tài liệu tham khảo thực tiễn về hoạt động huy động vốn tại ngân hàng thương mại trong bối cảnh kinh tế biến động.

  4. Các tổ chức tín dụng và ngân hàng khác tại địa phương: Tham khảo kinh nghiệm, mô hình quản lý và các giải pháp cải thiện hoạt động huy động vốn trong môi trường cạnh tranh cao.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạt động huy động vốn tại Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng có những sản phẩm chính nào?
    Chi nhánh cung cấp đa dạng sản phẩm như tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiết kiệm gửi góp, tiết kiệm học đường, chứng chỉ tiền gửi dài hạn và trái phiếu trả lãi định kỳ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng cá nhân và tổ chức.

  2. Tại sao nguồn vốn huy động giảm mạnh trong giai đoạn 2019-2021?
    Nguyên nhân chính là tác động của đại dịch COVID-19, khiến khách hàng rút tiền để chi tiêu thiết yếu và doanh nghiệp ưu tiên giữ tiền mặt nhằm đảm bảo thanh khoản trong bối cảnh kinh tế khó khăn.

  3. Các biện pháp nào đã giúp chi nhánh phục hồi nguồn vốn huy động từ năm 2022?
    Chi nhánh đã áp dụng chính sách lãi suất linh hoạt, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng, đồng thời tận dụng sự phục hồi kinh tế địa phương và các chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước.

  4. Làm thế nào để kiểm soát rủi ro trong hoạt động huy động vốn?
    Thông qua việc xây dựng quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ, phân tích các chỉ tiêu thanh khoản, lãi suất, và thực hiện trích lập dự phòng rủi ro theo quy định của Agribank và Ngân hàng Nhà nước.

  5. Vai trò của công nghệ trong hoạt động huy động vốn tại chi nhánh là gì?
    Công nghệ giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng, rút ngắn thời gian giao dịch, mở rộng kênh phân phối và quản lý hiệu quả nguồn vốn, từ đó tăng khả năng thu hút và giữ chân khách hàng.

Kết luận

  • Hoạt động huy động vốn tại Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng trải qua biến động do đại dịch COVID-19 nhưng đã phục hồi mạnh mẽ từ năm 2022 với tổng nguồn vốn đạt 645 tỷ đồng năm 2023.
  • Cơ cấu nguồn vốn đa dạng theo thành phần kinh tế, kỳ hạn và loại tiền, phản ánh sự thích ứng linh hoạt với thị trường và nhu cầu khách hàng.
  • Chi nhánh đã áp dụng nhiều chính sách và giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao năng lực huy động vốn, đồng thời đối mặt với thách thức về chi phí huy động và cạnh tranh.
  • Đề xuất các giải pháp đa dạng hóa sản phẩm, ứng dụng công nghệ, chính sách lãi suất linh hoạt và nâng cao năng lực nhân sự nhằm hoàn thiện hoạt động huy động vốn trong thời gian tới.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược phù hợp với diễn biến thị trường, góp phần phát triển bền vững chi nhánh và nền kinh tế địa phương.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả huy động vốn và phát triển bền vững tại Agribank Chi nhánh Trần Phú – Hải Phòng!