Luận văn thạc sĩ về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế bằng trọng tài ICSID và bài học cho Việt Nam

• Tác giả: Trần Ngọc Thúy
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Thị Phương Lan
• Trường học: Trường Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Quốc Tế
• Đề tài: Giải Quyết Tranh Chấp Đầu Tư Quốc Tế Bằng Trọng Tài ICSID: Kinh Nghiệm Cho Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ luật học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Tình hình nghiên cứu đề tài
• 1.3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1.4. Bố cục của luận văn
• 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRANH CHẤP ĐẦU TƯ
• 2.1. Đầu tư quốc tế. Tranh chấp đầu tư quốc tế
• 2.2. Đặc điểm của tranh chấp đầu tư quốc tế
• 2.3. Nhận dạng tranh chấp đầu tư quốc tế và phương thức giải quyết. Nguồn luật điều chỉnh
• 3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÝ VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẦU TƯ QUỐC TẾ TẠI TRỌNG TÀI ICSID
• 3.1. Tổng quan về trọng tài ICSID
• 3.2. Trọng tài ICSID (International Centre for Settlement of Investment Disputes) và Cơ chế phụ trợ (ICSID additional facility)
• 3.3. Thẩm quyền của trọng tài ICSID
• 3.4. Sự chấp nhận thẩm quyền trọng tài của các bên tranh chấp
• 3.5. Trình tự, thủ tục trọng tài
• 3.5.1. Tổ chức Hội đồng trọng tài
• 3.6. Luật áp dụng để giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế bằng trọng tài
• 3.7. Phán quyết trọng tài
• 3.8. Công nhận và thi hành phán quyết
• 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẦU TƯ QUỐC TẾ Ở VIỆT NAM
• 4.1. Thực trạng pháp luật về khởi kiện tranh chấp đầu tư quốc tế ở Việt Nam
• 4.2. Pháp luật trong nước
• 4.3. Hiệp định đầu tư song phương BIT. Các Hiệp ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên
• 4.4. Nguyên nhân của tranh chấp. Nhà nước Việt Nam. Về phía Nhà nước Việt Nam. Về phía Nhà đầu tư
• 4.5. Thực trạng xử lý tranh chấp của các cơ quan Nhà nước Việt Nam. Các biện pháp phòng ngừa tranh chấp đầu tư quốc tế
• 4.6. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Phòng ngừa tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia nhận đầu tư. Thương lượng, giải quyết các vấn đề mâu thuẫn. Giải quyết tranh chấp với nhà đầu tư nước ngoài tại cơ quan tài phán
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về tranh chấp đầu tư quốc tế

Tranh chấp đầu tư quốc tế đang trở thành một vấn đề quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay. Tranh chấp đầu tư thường phát sinh giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư, liên quan đến việc thực hiện các quyền lợi và nghĩa vụ theo các hiệp định đầu tư. Đầu tư quốc tế không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, dẫn đến việc cần thiết phải có cơ chế giải quyết hiệu quả. Một trong những cơ chế nổi bật là trọng tài ICSID, nơi cung cấp một môi trường pháp lý độc lập và công bằng cho các bên tranh chấp. Theo thống kê, số lượng các vụ tranh chấp đầu tư tại ICSID đã tăng đáng kể trong những năm qua, cho thấy sự phát triển của cơ chế này trong việc giải quyết xung đột giữa nhà đầu tư và quốc gia. Việc hiểu rõ các đặc điểm và quy trình của trọng tài ICSID là cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư và duy trì ổn định chính trị, kinh tế cho quốc gia tiếp nhận đầu tư.

1.1. Đặc điểm của tranh chấp đầu tư quốc tế

Tranh chấp đầu tư quốc tế thường có những đặc điểm riêng biệt, như tính chất phức tạp và quy mô đa dạng. Tranh chấp đầu tư có thể xảy ra trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ tài nguyên thiên nhiên đến dịch vụ công. Một trong những yếu tố quan trọng là khả năng giải quyết tranh chấp thông qua các cơ chế trọng tài. Các vụ tranh chấp thường liên quan đến sự vi phạm các cam kết quốc tế, như quyền lợi nhà đầu tư không được bảo vệ đúng mức. Việc hiểu rõ các quy định pháp lý liên quan đến pháp luật đầu tư và cơ chế giải quyết tranh chấp là cần thiết để phòng ngừa và xử lý hiệu quả các tranh chấp phát sinh.

II. Tổng quan về trọng tài ICSID

Trọng tài ICSID (International Centre for Settlement of Investment Disputes) là một cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế được thành lập theo Công ước Washington năm 1965. ICSID cung cấp một nền tảng cho việc giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư thông qua trọng tài. Cơ chế này được đánh giá cao nhờ tính khách quan và độc lập, giúp bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia. Quy trình trọng tài tại ICSID bao gồm nhiều bước, từ việc nộp đơn kiện đến phán quyết cuối cùng. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi tranh chấp đều được xem xét một cách công bằng và minh bạch. Ngoài ra, ICSID còn có thẩm quyền để thực thi các phán quyết của mình, điều này tạo ra một cơ chế bảo vệ mạnh mẽ cho nhà đầu tư.

2.1. Quy trình trọng tài tại ICSID

Quy trình trọng tài tại ICSID được thiết kế để đảm bảo tính hiệu quả và công bằng. Bước đầu tiên trong quy trình là nộp đơn kiện, trong đó nhà đầu tư phải trình bày rõ ràng các cáo buộc và yêu cầu. Sau đó, hội đồng trọng tài sẽ được thành lập để xem xét vụ việc. Việc tổ chức các phiên điều trần và thu thập bằng chứng là rất quan trọng để đảm bảo rằng tất cả các bên đều có cơ hội trình bày quan điểm của mình. ICSID cũng quy định rõ ràng về thời gian xử lý vụ việc, nhằm giảm thiểu sự chậm trễ trong việc giải quyết tranh chấp. Một điểm đáng chú ý là các phán quyết của ICSID có tính chất ràng buộc và có thể được thi hành tại nhiều quốc gia, điều này góp phần củng cố tính hiệu quả của cơ chế này.

III. Kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc giải quyết tranh chấp đầu tư

Việt Nam đang ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư quốc tế. Tuy nhiên, với sự gia tăng của các dự án đầu tư, cũng đồng nghĩa với việc số lượng tranh chấp đầu tư ngày càng nhiều. Để giải quyết vấn đề này, Việt Nam cần học hỏi từ kinh nghiệm của các quốc gia khác trong việc áp dụng cơ chế ICSID. Việc xây dựng một khung pháp lý vững chắc và rõ ràng là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức về quy trình trọng tài và các quyền lợi của nhà đầu tư cũng cần được chú trọng. Thực tế cho thấy, nhiều quốc gia đã thành công trong việc giảm thiểu tranh chấp đầu tư thông qua việc cải cách pháp luật và cải thiện môi trường đầu tư. Việt Nam có thể áp dụng những bài học này để phát triển một hệ thống giải quyết tranh chấp hiệu quả hơn.

3.1. Thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp đầu tư tại Việt Nam

Thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp đầu tư tại Việt Nam cho thấy nhiều hạn chế trong việc bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Mặc dù đã có nhiều hiệp định quốc tế được ký kết, nhưng việc thực thi các quy định vẫn còn nhiều vấn đề. Các cơ quan nhà nước thường gặp khó khăn trong việc xử lý các vụ tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả. Hơn nữa, sự thiếu hiểu biết về quy trình trọng tài ICSID cũng khiến cho nhiều nhà đầu tư không dám khởi kiện. Do đó, việc hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao nhận thức cho các bên liên quan là rất cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư và duy trì ổn định cho môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, tranh chấp đầu tư quốc tế ngày càng trở thành vấn đề pháp lý phức tạp và cấp thiết đối với các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam. Theo ước tính, tính đến năm 2015, số lượng các hiệp định đầu tư quốc tế (IIA) đã đạt khoảng 3.304, trong đó Việt Nam đã ký kết hơn 60 hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư song phương (BIT) cùng nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) đa phương. Sự gia tăng mạnh mẽ của các vụ tranh chấp đầu tư quốc tế, đặc biệt là tại Trung tâm Trọng tài ICSID, với hơn 70 vụ kiện trong năm 2017, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nghiên cứu và hoàn thiện cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Luận văn tập trung phân tích cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế bằng trọng tài ICSID, đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn giải quyết tranh chấp tại Việt Nam trong giai đoạn 2011-2017. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn về tranh chấp đầu tư quốc tế, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế tại Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các điều ước quốc tế, hiệp định đầu tư mà Việt Nam là thành viên, các quy định pháp luật trong nước và quốc tế liên quan đến trọng tài ICSID, cùng các vụ tranh chấp điển hình đã được giải quyết.

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc làm phong phú thêm lý luận về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hỗ trợ Việt Nam xây dựng môi trường đầu tư an toàn, minh bạch, góp phần thu hút vốn đầu tư nước ngoài và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia đầu tư.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về tranh chấp đầu tư quốc tế và lý thuyết về trọng tài quốc tế. Lý thuyết tranh chấp đầu tư quốc tế tập trung vào các khái niệm như “đầu tư quốc tế”, “nhà đầu tư nước ngoài”, “tranh chấp đầu tư”, “nguyên tắc bảo hộ đầu tư” và “cơ chế giải quyết tranh chấp”. Theo đó, đầu tư quốc tế được hiểu là việc nhà đầu tư nước ngoài bỏ vốn, tài sản vào một quốc gia khác nhằm thực hiện hoạt động kinh doanh với mục đích sinh lời. Tranh chấp đầu tư quốc tế thường phát sinh giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư liên quan đến quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng đầu tư hoặc hiệp định đầu tư.

Lý thuyết trọng tài quốc tế, đặc biệt là trọng tài ICSID, được áp dụng để phân tích cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế. Trọng tài ICSID là một phương thức giải quyết tranh chấp thay thế, được thành lập theo Công ước ICSID năm 1965, nhằm giải quyết các tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư một cách độc lập, minh bạch và có tính ràng buộc pháp lý cao. Các khái niệm chính bao gồm “thẩm quyền trọng tài”, “thủ tục trọng tài”, “phán quyết trọng tài” và “thi hành phán quyết”.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp giữa phân tích lý thuyết và nghiên cứu thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm các văn bản pháp luật quốc tế (Công ước ICSID, các hiệp định đầu tư song phương và đa phương), pháp luật Việt Nam về đầu tư nước ngoài, các phán quyết trọng tài ICSID, cùng các báo cáo, tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế.

Phương pháp phân tích pháp lý được sử dụng để làm rõ các quy định pháp luật và cơ chế giải quyết tranh chấp. Phương pháp nghiên cứu định tính được áp dụng để đánh giá thực trạng và rút ra bài học kinh nghiệm từ các vụ tranh chấp điển hình. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm hơn 10 vụ tranh chấp đầu tư quốc tế có liên quan đến Việt Nam và các quốc gia ASEAN trong giai đoạn 2011-2017. Phương pháp chọn mẫu dựa trên tiêu chí tính đại diện và tính điển hình của các vụ tranh chấp.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2011 đến 2019, tập trung phân tích các diễn biến pháp lý và thực tiễn giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế tại ICSID, đồng thời đánh giá các chính sách và pháp luật của Việt Nam trong cùng giai đoạn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng số vụ tranh chấp đầu tư quốc tế tại ICSID: Từ năm 2011 đến 2017, số vụ kiện giữa nhà đầu tư nước ngoài và quốc gia tiếp nhận đầu tư tại ICSID tăng từ khoảng 50 vụ lên đến 70 vụ, trong đó Việt Nam tham gia vào 10 vụ tranh chấp, với 3 vụ thắng kiện và 1 vụ đạt thỏa thuận giải quyết. Tỷ lệ các vụ tranh chấp do nhà đầu tư từ các quốc gia phát triển chiếm khoảng 66%, trong khi các quốc gia đang phát triển chiếm khoảng 34%.

2. Thực trạng pháp luật Việt Nam còn nhiều bất cập: Mặc dù Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định đầu tư quốc tế, nhưng pháp luật trong nước về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế chưa đồng bộ và thiếu các quy định cụ thể về thủ tục trọng tài ICSID. Nhiều cơ quan quản lý nhà nước và cán bộ chưa phân biệt rõ các cơ chế trọng tài quốc tế, dẫn đến sai sót trong xử lý tranh chấp.

3. Ưu điểm và hạn chế của trọng tài ICSID: Trọng tài ICSID được đánh giá cao về tính khách quan, minh bạch và có giá trị pháp lý ràng buộc mạnh mẽ, giúp bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và uy tín quốc gia. Tuy nhiên, thời gian giải quyết kéo dài, chi phí cao và khó khăn trong việc thi hành phán quyết tại một số quốc gia là những hạn chế đáng kể.

4. Kinh nghiệm quốc tế có thể áp dụng cho Việt Nam: Các quốc gia ASEAN và một số nước phát triển đã xây dựng cơ chế phòng ngừa tranh chấp hiệu quả, tăng cường đào tạo chuyên môn cho cán bộ, cải thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực giải quyết tranh chấp tại trọng tài ICSID. Những bài học này có thể giúp Việt Nam hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân gia tăng tranh chấp đầu tư quốc tế tại ICSID xuất phát từ sự mở rộng đầu tư trực tiếp nước ngoài và sự phức tạp của các hiệp định đầu tư đa phương, song phương. Việt Nam, với vai trò là quốc gia đang phát triển và có nhiều lợi thế thu hút FDI, đang đứng trước thách thức lớn trong việc bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và đảm bảo môi trường đầu tư ổn định.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả cho thấy Việt Nam còn thiếu sự chuẩn bị về mặt pháp lý và năng lực thực thi so với các nước trong khu vực. Việc chưa là thành viên chính thức của ICSID cũng hạn chế khả năng tham gia và áp dụng hiệu quả cơ chế trọng tài này. Tuy nhiên, với cam kết hội nhập và cải cách pháp luật, Việt Nam có nhiều cơ hội để nâng cao vị thế trong giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số vụ tranh chấp tại ICSID theo năm, bảng so sánh các ưu nhược điểm của trọng tài ICSID và sơ đồ quy trình giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế tại Việt Nam.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện khung pháp luật về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế: Cần xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật cụ thể quy định về thủ tục, thẩm quyền và thi hành phán quyết trọng tài ICSID, đồng thời điều chỉnh các quy định hiện hành để phù hợp với các cam kết quốc tế. Mục tiêu đạt được trong vòng 2 năm, do Bộ Tư pháp và Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì.

2. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và luật sư: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về trọng tài quốc tế, đặc biệt là ICSID, nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng xử lý tranh chấp đầu tư quốc tế cho cán bộ các cơ quan nhà nước và cộng đồng luật sư. Thời gian triển khai trong 1-2 năm, do các trường đại học luật và các tổ chức đào tạo phối hợp thực hiện.

3. Xây dựng cơ chế phòng ngừa tranh chấp hiệu quả: Khuyến khích các bên tham gia đầu tư áp dụng các biện pháp thương lượng, hòa giải trước khi đưa tranh chấp ra trọng tài, đồng thời phát triển hệ thống tư vấn pháp lý hỗ trợ nhà đầu tư và cơ quan quản lý. Chủ thể thực hiện là Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các hiệp hội doanh nghiệp, trong vòng 3 năm.

4. Thúc đẩy việc gia nhập chính thức Công ước ICSID: Việt Nam cần đẩy mạnh các thủ tục pháp lý và ngoại giao để trở thành thành viên chính thức của ICSID, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế và nâng cao uy tín quốc tế. Mục tiêu hoàn thành trong 3 năm, do Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư và pháp luật: Giúp các cơ quan như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp hiểu rõ hơn về cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế, từ đó hoàn thiện chính sách và pháp luật phù hợp.

2. Luật sư và chuyên gia pháp lý: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về trọng tài ICSID và các quy định pháp luật liên quan, hỗ trợ trong việc tư vấn và đại diện cho nhà đầu tư hoặc nhà nước trong các vụ tranh chấp.

3. Nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp: Giúp nhà đầu tư hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ và cơ chế bảo vệ khi đầu tư tại Việt Nam, từ đó giảm thiểu rủi ro và tranh chấp phát sinh.

4. Giảng viên và sinh viên ngành luật quốc tế: Là tài liệu tham khảo quý giá cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Câu hỏi thường gặp

1. Trọng tài ICSID là gì và tại sao nó quan trọng đối với Việt Nam?
   Trọng tài ICSID là cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế do Ngân hàng Thế giới thành lập, có tính độc lập và ràng buộc pháp lý cao. Đối với Việt Nam, ICSID giúp bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư nước ngoài và nâng cao uy tín quốc gia trong thu hút FDI.

2. Việt Nam đã tham gia Công ước ICSID chưa?
   Tính đến thời điểm nghiên cứu, Việt Nam chưa là thành viên chính thức của Công ước ICSID nhưng đã cam kết chuẩn bị tham gia theo các hiệp định thương mại song phương như BTA với Hoa Kỳ.

3. Những khó khăn chính khi giải quyết tranh chấp đầu tư tại ICSID là gì?
   Khó khăn bao gồm thời gian giải quyết kéo dài, chi phí cao, và việc thi hành phán quyết tại một số quốc gia gặp trở ngại do thiếu cơ chế pháp lý hoặc sự phối hợp chưa hiệu quả.

4. Làm thế nào để phòng ngừa tranh chấp đầu tư quốc tế?
   Phòng ngừa tranh chấp có thể thực hiện qua việc thương lượng, hòa giải trước khi khởi kiện, xây dựng hợp đồng đầu tư rõ ràng, và tăng cường đào tạo, tư vấn pháp lý cho các bên liên quan.

5. Phán quyết trọng tài ICSID có bắt buộc thi hành không?
   Phán quyết của ICSID có giá trị ràng buộc pháp lý và được các quốc gia thành viên Công ước ICSID công nhận, phải được thi hành như bản án của tòa án quốc gia, trừ khi có yêu cầu hủy bỏ theo quy định.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế bằng trọng tài ICSID, góp phần nâng cao nhận thức khoa học và pháp lý tại Việt Nam.
• Thực trạng pháp luật và năng lực giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế của Việt Nam còn nhiều hạn chế, cần được hoàn thiện và nâng cao.
• Trọng tài ICSID là cơ chế hiệu quả, minh bạch và có tính ràng buộc cao, phù hợp để Việt Nam áp dụng trong giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế.
• Các bài học kinh nghiệm từ quốc tế và khu vực ASEAN là nguồn tham khảo quý giá để Việt Nam xây dựng chính sách và pháp luật phù hợp.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực cán bộ, xây dựng cơ chế phòng ngừa tranh chấp và thúc đẩy gia nhập ICSID là những bước đi cần thiết trong 2-3 năm tới.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý, nhà đầu tư và chuyên gia pháp lý cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp đề xuất, góp phần xây dựng môi trường đầu tư an toàn, minh bạch và bền vững cho Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng.