I. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam hiện đang là một trong những quốc gia có tỷ lệ người sử dụng Internet cao trên thế giới. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, tỷ lệ sử dụng Internet chiếm 67% dân số, tương đương với khoảng 64 triệu người. Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam có tốc độ tăng trưởng hàng năm khoảng 25%. TMĐT được coi là xu thế phát triển tất yếu trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của TMĐT đã bộc lộ nhiều vấn đề trong hệ thống logistics. Các hoạt động chủ chốt trong giao dịch TMĐT vẫn cần sự hỗ trợ từ logistics để đảm bảo tối ưu hóa quá trình cung ứng sản phẩm. Do đó, việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp logistics cho TMĐT tại Việt Nam là rất cần thiết.
II. Đối tượng và mục tiêu nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài bao gồm xu hướng phát triển của e-Logistics trên toàn cầu và mối quan hệ giữa logistics trong chuỗi cung ứng với các mô hình TMĐT thành công. Mục tiêu nghiên cứu là xác định chiều hướng phát triển của e-Logistics tại Việt Nam và đề xuất các giải pháp logistics nhằm nâng cao năng lực dịch vụ logistics trong TMĐT. Đề tài không đi sâu vào mức độ chuyên môn mà nghiên cứu tổng quát để làm rõ sự phối hợp giữa logistics và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp TMĐT.
III. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp định tính để giải quyết các vấn đề nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn thứ cấp như báo cáo nghiên cứu, bài viết khoa học và các mô hình TMĐT liên quan đến logistics. Phương pháp phân tích mô hình cụ thể được áp dụng cho hai công ty tiêu biểu là Amazon và Walmart, cùng với Lazada.vn và Tiki.vn tại Việt Nam. Việc lựa chọn các công ty này nhằm làm rõ sự phát triển của logistics trong TMĐT B2C.
IV. Cơ sở lý luận về dịch vụ logistics
Logistics được định nghĩa là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát dòng di chuyển của hàng hóa và thông tin từ điểm xuất phát đến tay người tiêu dùng. Dịch vụ logistics bao gồm nhiều hoạt động như vận chuyển, lưu kho, và làm thủ tục hải quan. Theo Luật Thương mại Việt Nam, dịch vụ logistics là hoạt động thương mại bao gồm nhiều công đoạn liên quan đến hàng hóa. Việc phát triển dịch vụ logistics là cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường TMĐT.
V. Thực trạng dịch vụ logistics trong thương mại điện tử tại Việt Nam
Dịch vụ logistics tại Việt Nam hiện đang gặp nhiều khó khăn do hạ tầng yếu kém và chi phí cao. Hệ thống giao thông chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và chi phí dịch vụ tăng cao. Các công ty TMĐT như Lazada và Tiki đang phải đối mặt với thách thức trong việc tối ưu hóa quy trình logistics để nâng cao trải nghiệm khách hàng. Việc cải thiện hạ tầng và ứng dụng công nghệ trong logistics là rất cần thiết để phát triển TMĐT tại Việt Nam.
VI. Giải pháp phát triển dịch vụ logistics trong thương mại điện tử tại Việt Nam
Để nâng cao năng lực dịch vụ logistics trong TMĐT, cần hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao cơ sở hạ tầng. Việc thu hút đầu tư trong và ngoài nước cũng rất quan trọng để phát triển logistics. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng thương hiệu cho dịch vụ logistics cũng là những yếu tố cần thiết. Các giải pháp này sẽ giúp tối ưu hóa quy trình cung ứng và nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp TMĐT tại Việt Nam.
