Dấu Ấn Tư Duy Đồng Dao Trong Thơ Thiếu Nhi Việt Nam Từ 1945 Đến Nay

• Tác giả: Trần Thị Minh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Lã Thị Bắc Lý
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
• Chuyên ngành: Ngữ văn
• Đề tài: Dấu Ấn Tư Duy Đồng Dao Trong Thơ Thiếu Nhi Việt Nam Từ 1945 Đến Nay
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lí do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Đóng góp của luận án
• 0.7. Bố cục luận án
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Lịch sử vấn đề
• 1.2. Những nghiên cứu liên quan đến tư duy đồng dao
• 1.3. Cơ sở lí thuyết của đề tài
• 1.4. Mối quan hệ giữa văn học dân gian và văn học viết
• 1.5. Mối quan hệ giữa tư duy đồng dao và tư duy thơ
• 1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: KHÁI LƯỢC VỀ TƯ DUY ĐỒNG DAO VÀ THƠ THIẾU NHI
• 2.1. Tư duy đồng dao
• 2.2. Quan niệm về đồng dao
• 2.3. Quan niệm về tư duy đồng dao
• 2.4. Đặc điểm cơ bản của tư duy đồng dao
• 2.5. Thơ thiếu nhi
• 2.6. Quan niệm về thơ thiếu nhi
• 2.7. Đặc điểm cơ bản của thơ thiếu nhi
• 2.8. Cơ sở hình thành tư duy đồng dao trong thơ thiếu nhi
• 2.9. Đặc điểm tâm lí tuổi thơ
• 2.10. Qui luật sáng tạo nghệ thuật
• 2.11. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: TƯ DUY ĐỒNG DAO NHÌN TỪ SỰ KIẾN TẠO BỨC TRANH THẾ GIỚI TRONG THƠ THIẾU NHI
• 3.1. Thế giới kiến tạo từ quan niệm vạn vật bằng hữu
• 3.2. Thế giới bè bạn thân thiện, gần gũi
• 3.3. Thế giới bè bạn bình đẳng, không định kiến
• 3.4. Thế giới bè bạn yêu thương, nâng đỡ, làm đẹp cho nhau
• 3.5. Thế giới kiến tạo từ nguyên tắc ngẫu hứng, tự do
• 3.6. Phi logic trong cái nhìn trực quan về thế giới
• 3.7. Liên tưởng phóng túng, bất ngờ
• 3.8. Thế giới kiến tạo từ mô hình trò chơi
• 3.8.1. Trò chơi vận động
• 3.8.2. Trò chơi trí tuệ
• 3.8.3. Trò chơi từ ngữ
• 3.9. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: TƯ DUY ĐỒNG DAO NHÌN TỪ SỰ KIẾN TẠO HÌNH THỨC NGHỆ THUẬT TRONG THƠ THIẾU NHI
• 4.1. Thể thơ ngắn và trò chơi vần nhịp
• 4.1.1. Thể hai chữ
• 4.1.2. Thể ba chữ
• 4.1.3. Thể bốn chữ
• 4.2. Tái lặp những dạng thức kết cấu quen thuộc
• 4.2.1. Kết cấu đối đáp
• 4.2.2. Kết cấu vòng tròn
• 4.2.3. Kết cấu trùng điệp cú pháp
• 4.3. Vay mượn mô thức ngôn ngữ đồng dao
• 4.3.1. Mô thức kể
• 4.3.2. Mô thức cải dạng lời đồng dao
• 4.4. Tiểu kết chương 4
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC TÁC PHẨM KHẢO SÁT

Tóm tắt

I. Dấu Ấn Tư Duy Đồng Dao Trong Thơ Thiếu Nhi Việt Nam

Luận án 'Dấu Ấn Tư Duy Đồng Dao Trong Thơ Thiếu Nhi Việt Nam Từ 1945 Đến Nay' tập trung phân tích sự ảnh hưởng của tư duy đồng dao trong thơ thiếu nhi Việt Nam. Tư duy đồng dao được xem là nền tảng tư duy nghệ thuật, mang tính hồn nhiên, tự do, và gần gũi với tâm lý trẻ thơ. Luận án khẳng định rằng, từ sau năm 1945, thơ thiếu nhi Việt Nam đã kế thừa và phát triển những yếu tố này, tạo nên sự độc đáo trong nội dung và hình thức nghệ thuật.

1.1. Tư Duy Đồng Dao Và Sự Kế Thừa Trong Thơ Thiếu Nhi

Tư duy đồng dao là một trong những yếu tố cốt lõi được luận án phân tích. Nó không chỉ là phương tiện giải trí mà còn là công cụ giáo dục, giúp hình thành nhân cách trẻ em. Luận án chỉ ra rằng, thơ thiếu nhi Việt Nam từ 1945 đến nay đã kế thừa tư duy đồng dao thông qua việc sử dụng các mô thức ngôn ngữ, kết cấu, và nhịp điệu quen thuộc. Điều này tạo nên sự gần gũi, dễ tiếp nhận đối với độc giả nhỏ tuổi.

1.2. Ảnh Hưởng Của Đồng Dao Đến Nội Dung Thơ Thiếu Nhi

Luận án nhấn mạnh rằng, đồng dao đã ảnh hưởng sâu sắc đến nội dung thơ thiếu nhi. Các chủ đề trong thơ thiếu nhi thường xoay quanh thế giới hồn nhiên, gần gũi với thiên nhiên và cuộc sống hàng ngày của trẻ em. Điều này phản ánh sự kế thừa từ đồng dao, vốn là thể loại văn học dân gian gắn liền với sinh hoạt và tâm lý trẻ thơ.

II. Phân Tích Thơ Thiếu Nhi Trong Mối Quan Hệ Với Tư Duy Đồng Dao

Luận án đi sâu vào phân tích thơ thiếu nhi Việt Nam trong mối quan hệ với tư duy đồng dao. Qua đó, tác giả chỉ ra rằng, sự kế thừa và cách tân từ đồng dao đã giúp thơ thiếu nhi hiện đại trở nên hấp dẫn và phù hợp hơn với tâm lý trẻ em. Đồng thời, luận án cũng khẳng định vai trò của văn học dân gian trong việc hình thành và phát triển văn học viết cho thiếu nhi.

2.1. Kiến Tạo Bức Tranh Thế Giới Trong Thơ Thiếu Nhi

Luận án phân tích cách tư duy đồng dao ảnh hưởng đến việc kiến tạo bức tranh thế giới trong thơ thiếu nhi. Thế giới trong thơ thiếu nhi thường được xây dựng dựa trên nguyên tắc ngẫu hứng, tự do, và phi logic, phản ánh sự hồn nhiên và tưởng tượng phong phú của trẻ em. Điều này cho thấy sự kế thừa từ đồng dao, vốn là thể loại văn học dân gian mang tính giải trí và giáo dục cao.

2.2. Kiến Tạo Hình Thức Nghệ Thuật Trong Thơ Thiếu Nhi

Luận án cũng tập trung phân tích cách tư duy đồng dao ảnh hưởng đến hình thức nghệ thuật trong thơ thiếu nhi. Các thể thơ ngắn, kết cấu lặp lại, và ngôn ngữ giản dị là những yếu tố được kế thừa từ đồng dao. Điều này không chỉ tạo nên sự hấp dẫn mà còn giúp thơ thiếu nhi dễ dàng đi vào lòng độc giả nhỏ tuổi.

III. Giá Trị Và Ứng Dụng Thực Tiễn Của Luận Án

Luận án 'Dấu Ấn Tư Duy Đồng Dao Trong Thơ Thiếu Nhi Việt Nam Từ 1945 Đến Nay' không chỉ có giá trị học thuật mà còn mang ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Nó góp phần làm sáng tỏ mối quan hệ giữa văn học dân gian và văn học viết, đồng thời khẳng định vai trò của thơ thiếu nhi trong việc giáo dục và hình thành nhân cách trẻ em.

3.1. Giá Trị Học Thuật

Luận án là công trình chuyên biệt đầu tiên nghiên cứu một cách hệ thống về dấu ấn tư duy đồng dao trong thơ thiếu nhi Việt Nam. Nó không chỉ làm rõ mối quan hệ giữa văn học dân gian và văn học viết mà còn góp phần khẳng định vị trí của thơ thiếu nhi trong lịch sử phát triển của văn học Việt Nam.

3.2. Ứng Dụng Thực Tiễn

Luận án có thể trở thành tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu, giảng viên, và nhà văn. Nó cung cấp những gợi ý quan trọng trong việc sáng tác và giảng dạy thơ thiếu nhi, giúp nâng cao chất lượng và sức hấp dẫn của các tác phẩm dành cho trẻ em.