Luận Văn Thạc Sĩ: Đánh Giá Thực Trạng Sử Dụng Tiềm Năng Phát Triển Và Bảo Tồn Nguồn Tài Nguyên Cây Thuốc Tại Dãy Núi Bầu Thôn Cao Ngỗi, Xã Đông Lợi, Huyện Sơn Dương

• Tác giả: Lê Thanh Tùng
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thu Hoàn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lâm học
• Đề tài: Đánh Giá Tiềm Năng Phát Triển Và Bảo Tồn Cây Thuốc Tại Dãy Núi Bầu Thôn Cao Ngỗi, Sơn Dương
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.1.1. Mục tiêu chung
• 1.1.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.2. Ý nghĩa thực tiễn, khoa học
• 1.2.1. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.2.2. Ý nghĩa khoa học
• 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
• 2.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
• 2.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.2. Vị trí địa lý
• 2.3. Điều kiện kinh tế xã hội
• 2.4. Giới hạn của đề tài nghiên cứu
• 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Thời gian tiến hành
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.3.1. Điều tra thành phần loài cây sử dụng để làm thuốc
• 3.3.2. Nguyên nhân làm suy giảm nguồn tài nguyên cây thuốc
• 3.3.3. Tri thức bản địa trong sử dụng các loài thực vật làm thuốc
• 3.3.4. Đề xuất một số giải pháp
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp luận nghiên cứu
• 3.4.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
• 3.4.3. Phương pháp ngoại nghiệp
• 4. KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thành phần các loài thực vật sử dụng để làm thuốc
• 4.2. Tình hình khai thác và sử dụng
• 4.3. Danh mục một số cây thuốc tiêu biểu được người Cao Lan sử dụng làm thuốc
• 4.4. Đặc điểm hình thái và sinh thái của một số cây tiêu biểu được người Cao Lan sử dụng làm thuốc
• 4.5. Nguồn gốc của những loài thực vật rừng làm thuốc
• 4.6. Một số bài thuốc của người dân tại khu vực nghiên cứu
• 4.7. Nguyên nhân làm suy giảm nguồn tài nguyên cây thuốc
• 4.8. Đề xuất giải pháp bảo tồn phát triển và sử dụng bền vững các loài thực vật làm thuốc
• 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu

Cây thuốc dân gian đã từ lâu được coi là nguồn tài nguyên thực vật quý giá cho cộng đồng địa phương trong việc phòng và chữa bệnh. Tại Việt Nam, đặc biệt là khu vực Trường Sơn, nguồn tài nguyên cây thuốc rất phong phú với khoảng 12.000 loài thực vật bậc cao, trong đó có 948 loài được sử dụng làm thuốc. Xã Đông Lợi, nơi có nhiều thầy lang và kinh nghiệm sử dụng cây thuốc, đang đối mặt với tình trạng suy giảm nguồn tài nguyên này do khai thác bừa bãi. Việc "Đánh giá tiềm năng phát triển và bảo tồn cây thuốc" tại dãy núi Bầu là cần thiết để bảo tồn tính đa dạng sinh học và phục vụ cho công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

II. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm việc đánh giá mức độ đa dạng của nguồn tài nguyên cây dược liệu và tri thức bản địa về việc sử dụng cây thuốc của đồng bào dân tộc Cao Lan. Cụ thể, nghiên cứu sẽ xác định số lượng loài, sự phân bố cây dược liệu tại dãy núi Bầu, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu là cung cấp cơ sở dữ liệu về tính đa dạng sinh học, phục vụ cho công tác quản lý và bảo tồn cây thuốc tại địa phương.

III. Tổng quan nghiên cứu

Nghiên cứu về đa dạng sinh học và bảo tồn cây thuốc đã trở thành vấn đề chiến lược toàn cầu. Nhiều tổ chức quốc tế như IUCN và WWF đã ra đời để hỗ trợ công tác này. Tại Việt Nam, nền y học cổ truyền phong phú với nhiều cây thuốc quý, nhưng cũng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do khai thác quá mức. Việc điều tra và tư liệu hóa thực trạng sử dụng cây thuốc là cần thiết để xây dựng các giải pháp quản lý hiệu quả, bảo tồn bản sắc văn hóa của các dân tộc.

IV. Kết quả và phân tích

Kết quả nghiên cứu cho thấy có nhiều loài thực vật được sử dụng làm thuốc tại khu vực nghiên cứu. Tình hình khai thác và sử dụng cây thuốc đang diễn ra mạnh mẽ, nhưng cũng có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy giảm nguồn tài nguyên này. Đề xuất giải pháp bảo tồn và phát triển cây thuốc cần được thực hiện để đảm bảo sự bền vững cho nguồn tài nguyên quý giá này.

V. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bảo tồn và phát triển cây thuốc tại dãy núi Bầu là rất cần thiết. Cần có các biện pháp cụ thể để quản lý và bảo tồn nguồn tài nguyên này, đồng thời phát huy tri thức bản địa trong việc sử dụng cây thuốc. Các giải pháp này không chỉ giúp bảo tồn tính đa dạng sinh học mà còn góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng và phát triển kinh tế địa phương.