Đánh giá tác động của chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đến hoạt động sinh kế của cộng đồng dân cư xã Mường Nhé, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

• Tác giả: Nguyễn Bảo Ngọc
• Người hướng dẫn: TS. Lê Văn Phúc
• Trường học: Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lâm nghiệp
• Đề tài: Đánh giá tác động của chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đến hoạt động sinh kế của cộng đồng dân cư xã Mường Nhé, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. Phần 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2. Ý nghĩa của đề tài
• 2. Phần 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở khoa học
• 2.2. Khái niệm chi trả dịch vụ môi trường
• 2.3. Nguyên tắc và hình thức của cơ chế chi trả dịch vụ môi trường rừng
• 2.3.1. Nguyên tắc chi trả dịch vụ môi trường
• 2.3.2. Nguyên tắc người được hưởng lợi phải trả tiền
• 2.3.3. Các hình thức chi trả dịch vụ môi trường rừng
• 2.4. Sự sẵn lòng chi trả
• 3. Phần 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành
• 3.2.1. Địa điểm tiến hành nghiên cứu
• 3.2.2. Thời gian tiến hành nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp ngoại nghiệp
• 3.4.2. Phương pháp nội nghiệp
• 3.4.3. Phương pháp phân tích
• 3.4.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 4. Phần 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Kết quả thực hiện chính sách chi trả DVMTR của xã Mường Nhé
• 4.1.1. Các dịch vụ cung ứng và nguồn thu từ chi trả DVMTR
• 4.1.2. Các khoản chi từ chi trả DVMTR
• 4.1.3. Thực trạng các nguồn lực sinh kế của địa phương
• 4.1.4. Tác động của chính sách chi trả DVMTR đến các nguồn lực
• 4.1.4.1. Nguồn lực con người
• 4.1.4.2. Nguồn lực vật chất
• 4.1.4.3. Tác động tới nguồn lực tài chính
• 4.1.4.4. Tác động đến nguồn lực xã hội
• 4.1.5. Đánh giá chung tác động đến năm nguồn lực
• 4.1.6. Một số giải pháp góp phần tăng sinh kế cho cộng đồng dân cư
• 4.1.6.1. Giải pháp tạo sinh kế bền vững
• 4.1.6.2. Giải pháp về chính sách
• 4.1.6.3. Giải pháp về bộ máy, tổ chức thực hiện
• 5. Phần 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tác động chính sách chi trả dịch vụ môi trường

Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đã được triển khai tại xã Mường Nhé, tỉnh Điện Biên từ năm 2011. Chính sách này nhằm mục đích khuyến khích cộng đồng tham gia vào việc bảo vệ và phát triển rừng. Theo đó, người dân được trả tiền cho các dịch vụ môi trường mà họ cung cấp, từ đó tạo ra động lực cho việc bảo vệ rừng. Nghiên cứu cho thấy, chính sách này đã có những tác động tích cực đến sinh kế cộng đồng. Cụ thể, thu nhập của người dân đã tăng lên nhờ vào các khoản chi trả từ DVMTR. Điều này không chỉ giúp cải thiện đời sống mà còn nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của rừng trong việc bảo vệ môi trường. Một nghiên cứu cho biết: "Chính sách DVMTR đã tạo ra một nguồn thu ổn định cho người dân, từ đó giúp họ có thêm điều kiện để phát triển kinh tế gia đình."

1.1. Tác động đến nguồn lực con người

Chính sách DVMTR đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân địa phương. Việc tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng không chỉ giúp người dân có thêm thu nhập mà còn nâng cao kỹ năng và kiến thức về quản lý tài nguyên. Theo số liệu khảo sát, khoảng 60% hộ gia đình tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng đã có sự cải thiện rõ rệt về kỹ năng làm việc nhóm và quản lý tài nguyên. Điều này cho thấy, chính sách không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần nâng cao năng lực cho cộng đồng. Một người dân cho biết: "Chúng tôi đã học được nhiều điều mới từ việc tham gia bảo vệ rừng, từ đó có thể áp dụng vào cuộc sống hàng ngày."

1.2. Tác động đến nguồn lực tài chính

Chính sách chi trả DVMTR đã tạo ra một nguồn tài chính đáng kể cho cộng đồng. Các khoản chi trả từ chính sách này đã giúp người dân có thêm nguồn lực để đầu tư vào các hoạt động sản xuất khác. Theo thống kê, thu nhập bình quân của hộ gia đình tham gia DVMTR đã tăng lên khoảng 30% so với trước khi có chính sách. Điều này cho thấy, chính sách không chỉ giúp bảo vệ rừng mà còn góp phần cải thiện đời sống kinh tế cho người dân. Một nghiên cứu chỉ ra rằng: "Việc chi trả dịch vụ môi trường rừng đã giúp người dân có thêm nguồn vốn để đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, từ đó nâng cao thu nhập và ổn định cuộc sống."

1.3. Tác động đến nguồn lực xã hội

Chính sách DVMTR đã góp phần tăng cường sự gắn kết trong cộng đồng. Người dân tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng thường xuyên gặp gỡ, trao đổi và hợp tác với nhau. Điều này không chỉ tạo ra một môi trường làm việc tích cực mà còn giúp xây dựng mối quan hệ xã hội bền vững. Theo khảo sát, khoảng 70% người dân cho biết họ cảm thấy gắn bó hơn với cộng đồng sau khi tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng. Một người dân chia sẻ: "Chúng tôi đã trở thành một gia đình lớn, cùng nhau bảo vệ rừng và phát triển kinh tế."

II. Đánh giá tác động kinh tế

Tác động kinh tế của chính sách DVMTR đến sinh kế cộng đồng xã Mường Nhé rất rõ ràng. Chính sách này không chỉ tạo ra nguồn thu nhập cho người dân mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế địa phương. Theo số liệu thống kê, tổng thu nhập từ DVMTR đã tăng lên đáng kể trong những năm qua, góp phần vào sự phát triển kinh tế của xã. Một nghiên cứu cho biết: "Chính sách DVMTR đã giúp người dân có thêm nguồn thu nhập ổn định, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế địa phương."

2.1. Tác động đến phát triển bền vững

Chính sách DVMTR đã góp phần vào việc phát triển bền vững của xã Mường Nhé. Việc bảo vệ rừng không chỉ giúp duy trì hệ sinh thái mà còn tạo ra nguồn lợi kinh tế lâu dài cho người dân. Theo nghiên cứu, việc bảo vệ rừng đã giúp tăng cường đa dạng sinh học và bảo vệ nguồn nước, từ đó tạo ra môi trường sống tốt hơn cho cộng đồng. Một chuyên gia cho biết: "Bảo vệ rừng là bảo vệ tương lai, không chỉ cho con người mà còn cho cả hệ sinh thái."

2.2. Tác động đến quản lý tài nguyên

Chính sách DVMTR đã thúc đẩy việc quản lý tài nguyên rừng một cách hiệu quả hơn. Người dân được khuyến khích tham gia vào các hoạt động quản lý và bảo vệ rừng, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của họ đối với tài nguyên thiên nhiên. Theo khảo sát, khoảng 80% người dân cho biết họ đã có sự thay đổi trong nhận thức về việc bảo vệ rừng và tài nguyên thiên nhiên. Một người dân chia sẻ: "Chúng tôi đã hiểu rõ hơn về giá trị của rừng và trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ nó."