Đánh giá năng lực sử dụng công nghệ thông tin của giảng viên trong dạy học trực tuyến

• Tác giả: Phan Chí Thành
• Người hướng dẫn: PGS.TS Ngô Tứ Thành
• Trường học: Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học
• Đề tài: Đánh Giá Năng Lực Sử Dụng Công Nghệ Thông Tin Của Giảng Viên Trong Dạy Học Trực Tuyến
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
• MỞ ĐẦU
• 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu về đánh giá năng lực sử dụng CNTT trong dạy học
• 1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.1.3. Những vấn đề đặt ra về định hướng nghiên cứu của luận án
• 1.1.3.1. Những vấn đề đã nghiên cứu
• 1.1.3.2. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết
• 1.2. Một số khái niệm cơ bản
• 1.2.1. Năng lực công nghệ thông tin
• 1.2.2. Năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học
• 1.2.3. Dạy học trực tuyến và E-learning
• 1.2.4. Đánh giá theo năng lực trong dạy học
• 1.2.5. Đánh giá năng lực sử dụng CNTT trong dạy học trực tuyến
• 1.3. Lý luận chung về đánh giá năng lực sử dụng CNTT trong dạy học trực tuyến
• 1.3.1. Đánh giá theo năng lực trong dạy học
• 1.3.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.3.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.3.2. Khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học
• 1.3.2.1. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.3.2.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.3.3. Đánh giá năng lực sử dụng CNTT của giảng viên trong dạy học
• 1.3.4. Đặc điểm dạy học trực tuyến
• 1.3.5. Các luận cứ và lý thuyết khoa học cơ sở
• 1.4. Mô hình tổ chức dạy học phát triển năng lực CNTT
• 1.4.1. Dạy học dựa trên công nghệ và yếu tố đánh giá theo năng lực
• 1.4.2. Mô hình tổ chức dạy học với sự hỗ trợ của CNTT
• 1.4.3. Tiêu chí về đánh giá theo năng lực trong dạy học
• 1.4.4. Thang đo năng lực
• 1.4.4.1. Đánh giá theo thang đo năng lực
• 1.5. Cơ sở thực tiễn về đánh giá năng lực sử dụng CNTT trong dạy học trực tuyến
• 1.5.1. Đánh giá thực trạng về năng lực sử dụng CNTT trong dạy học trực tuyến
• 1.5.1.1. Mục đích đánh giá
• 1.5.1.2. Nội dung đánh giá
• 1.5.1.3. Đối tượng khảo sát
• 1.5.1.4. Phương pháp khảo sát
• 1.5.1.5. Đánh giá kết quả khảo sát năng lực sử dụng CNTT trong dạy học trực tuyến
• 1.6. Kết luận chương 1
• 2. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CỦA GIẢNG VIÊN TRONG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN
• 2.1. Đánh giá năng lực sử dụng CNTT trong dạy học
• 2.1.1. Năng lực sử dụng CNTT trong dạy học
• 2.1.2. Tiêu chí về năng lực sử dụng CNTT trong dạy học
• 2.1.3. Nguyên tắc và yêu cầu đánh giá theo năng lực trong dạy học
• 2.1.3.1. Nguyên tắc đánh giá theo năng lực trong dạy học
• 2.1.3.2. Yêu cầu của đánh giá theo năng lực trong dạy học
• 2.1.3.3. Các chứng cứ thể hiện năng lực trong đánh giá
• 2.1.4. Phương pháp và điều kiện trong đánh giá
• 2.2. Quy trình xây dựng bộ tiêu chí đánh giá gắn với khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.1. Tiêu chí đánh giá theo khung năng lực CNTT trong dạy học trực tuyến
• 2.2.2. Quy trình thiết kế bộ tiêu chí đánh giá gắn với khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.2.1. Các thành tố xác định khung năng lực CNTT trong dạy học
• 2.2.2.2. Các căn cứ làm nền tảng xây dựng khung năng lực CNTT
• 2.2.2.3. Xây dựng khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.2.4. Sơ đồ hóa quy trình xây dựng khung năng lực CNTT
• 2.2.2.5. Các bước thực hiện quy trình xây dựng khung năng lực CNTT
• 2.2.2.6. Xác định các tiêu chí về tổ chức và đánh giá trong dạy học
• 2.2.2.7. Xây dựng khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.2.8. Đánh giá độ tin cậy thang đo các tiêu chí khung năng lực CNTT
• 2.2.3. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực sử dụng CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.3.1. Yếu tố xác định trong xây dựng bộ tiêu chí
• 2.2.3.2. Bộ tiêu chí đánh giá năng lực sử dụng CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.4. Vai trò vận dụng bộ tiêu chí đánh giá theo khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.4.1. Hướng dẫn sử dụng bộ tiêu chí đánh giá theo khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 2.2.4.2. Vai trò của giảng viên trong thiết kế hoạt động dạy học trực tuyến
• 2.2.4.3. Vận dụng các tiêu chuẩn theo nhóm năng lực của bộ tiêu chí
• 2.2.4.4. Phương thức đánh giá theo bộ tiêu chí
• 2.3. Kết luận chương 2
• 3. KHẢO NGHIỆM VÀ ĐÁNH GIÁ
• 3.1. Khái quát mục đích khảo nghiệm và đánh giá
• 3.2. Khảo nghiệm, đánh giá thang đo khung năng lực CNTT
• 3.2.1. Đối tượng khảo nghiệm
• 3.2.2. Tiến trình khảo nghiệm
• 3.2.3. Khảo sát về nhu cầu và điều kiện sử dụng khung năng lực CNTT trong dạy học trực tuyến
• 3.2.4. Đánh giá độ tin cậy thang đo các tiêu chí của khung năng lực CNTT trong dạy học trực tuyến
• 3.2.5. Đánh giá kết quả
• 3.2.6. Lấy ý kiến chuyên gia về khung năng lực CNTT
• 3.2.6.1. Phương pháp thực hiện
• 3.2.6.2. Kết quả đánh giá theo phương pháp chuyên gia
• 3.2.7. Thực nghiệm sư phạm đánh giá tác động và hiệu quả của mô hình dạy học vận dụng bộ tiêu chí gắn với khung năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến
• 3.2.7.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2.7.2. Đối tượng, công cụ và phương thức thực nghiệm
• 3.2.7.3. Thiết kế môi trường và quy trình thực nghiệm
• 3.2.7.4. Kết quả phân tích dữ liệu và đánh giá thực nghiệm
• 3.2.7.4.1. Kết quả thực nghiệm Đợt 1
• 3.2.7.4.2. Kết quả thực nghiệm Đợt 2
• 3.3. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• null. Hướng phát triển của luận án
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Đánh giá năng lực giảng viên

Đánh giá năng lực giảng viên trong việc sử dụng công nghệ thông tin (CNTT) là một yếu tố quan trọng trong bối cảnh dạy học trực tuyến hiện nay. Năng lực này không chỉ bao gồm khả năng sử dụng các công cụ công nghệ mà còn liên quan đến việc áp dụng các phương pháp dạy học hiệu quả. Theo nghiên cứu, giảng viên cần có khả năng thiết kế và triển khai các hoạt động học tập trực tuyến, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến. Việc đánh giá năng lực này giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu của giảng viên, từ đó có thể đưa ra các chương trình đào tạo trực tuyến phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy. Một nghiên cứu cho thấy rằng, giảng viên có năng lực CNTT cao sẽ có khả năng tạo ra môi trường học tập tích cực và hiệu quả hơn cho sinh viên.

1.1. Năng lực giảng viên trong dạy học trực tuyến

Năng lực giảng viên trong dạy học trực tuyến bao gồm nhiều khía cạnh như kỹ năng sử dụng phần mềm, khả năng thiết kế bài giảng trực tuyến và khả năng tương tác với sinh viên. Giảng viên cần phải nắm vững các công cụ hỗ trợ dạy học như hệ thống quản lý học tập (LMS), phần mềm hội thảo trực tuyến và các ứng dụng tương tác. Việc đánh giá năng lực này không chỉ giúp giảng viên cải thiện kỹ năng cá nhân mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến. Theo một khảo sát, giảng viên có năng lực CNTT tốt thường có phản hồi tích cực từ sinh viên, cho thấy sự hài lòng và hiệu quả trong quá trình học tập.

II. Phương pháp đánh giá năng lực

Đánh giá năng lực sử dụng CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến có thể được thực hiện qua nhiều phương pháp khác nhau. Một trong những phương pháp phổ biến là khảo sát ý kiến giảng viên và sinh viên về mức độ sử dụng CNTT trong giảng dạy. Ngoài ra, việc quan sát trực tiếp quá trình giảng dạy cũng là một cách hiệu quả để đánh giá năng lực. Các tiêu chí đánh giá cần được xây dựng rõ ràng, bao gồm khả năng sử dụng công cụ CNTT, thiết kế bài giảng và tương tác với sinh viên. Việc áp dụng các tiêu chí này sẽ giúp xác định chính xác năng lực của giảng viên và từ đó có những biện pháp hỗ trợ phù hợp.

2.1. Tiêu chí đánh giá năng lực CNTT

Tiêu chí đánh giá năng lực CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến cần được xây dựng dựa trên các yếu tố như kỹ năng sử dụng phần mềm, khả năng thiết kế nội dung học tập và khả năng tương tác với sinh viên. Các tiêu chí này không chỉ giúp đánh giá chính xác năng lực của giảng viên mà còn tạo cơ sở cho việc phát triển các chương trình đào tạo nâng cao. Một nghiên cứu cho thấy rằng, việc xây dựng tiêu chí rõ ràng và cụ thể sẽ giúp giảng viên nhận thức được những điểm cần cải thiện, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy.

III. Ứng dụng thực tiễn

Việc đánh giá năng lực sử dụng CNTT của giảng viên trong dạy học trực tuyến không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn cao. Các kết quả đánh giá có thể được sử dụng để thiết kế các chương trình đào tạo phù hợp, giúp giảng viên nâng cao kỹ năng và cải thiện chất lượng giảng dạy. Hơn nữa, việc này cũng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến tại các cơ sở đào tạo. Theo một khảo sát, các giảng viên được đào tạo bài bản về CNTT thường có khả năng tạo ra môi trường học tập tích cực hơn, từ đó giúp sinh viên tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn.

3.1. Tác động đến chất lượng giáo dục

Năng lực CNTT của giảng viên có tác động trực tiếp đến chất lượng giáo dục trực tuyến. Giảng viên có khả năng sử dụng CNTT tốt sẽ tạo ra các bài giảng hấp dẫn và dễ tiếp cận hơn cho sinh viên. Điều này không chỉ giúp sinh viên dễ dàng tiếp thu kiến thức mà còn khuyến khích họ tham gia tích cực vào quá trình học tập. Một nghiên cứu cho thấy rằng, sinh viên học trong môi trường có giảng viên sử dụng CNTT hiệu quả thường có kết quả học tập cao hơn so với những sinh viên học trong môi trường truyền thống.