I. Tính cấp thiết của Đề tài
Nhu cầu phát triển bền vững tài nguyên nước đang ngày càng trở nên cấp thiết trên toàn cầu, đặc biệt là ở Việt Nam. Tình trạng suy thoái và cạn kiệt nguồn nước đang diễn ra nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và đời sống con người. Đề tài nghiên cứu dòng chảy môi trường tại hạ lưu nhà máy thủy điện Tuyên Quang không chỉ nhằm đánh giá tác động của các công trình thủy điện mà còn để tìm ra các giải pháp bảo vệ nguồn nước. Theo nghiên cứu, nhiều dòng sông ở Việt Nam đã bị biến đổi đáng kể, dẫn đến tình trạng cạn kiệt và ô nhiễm. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và hành động từ phía các cơ quan quản lý tài nguyên nước. Đề tài này là một bước đi quan trọng trong việc khắc phục những vấn đề này, phù hợp với yêu cầu bảo vệ hệ sinh thái và phát triển bền vững. Như vậy, việc nghiên cứu và đánh giá dòng chảy môi trường không chỉ có ý nghĩa lý thuyết mà còn mang lại giá trị thực tiễn cho công tác quản lý tài nguyên nước.
II. Mục đích của Đề tài
Mục đích chính của đề tài là tính toán dòng chảy môi trường cho đoạn sông nghiên cứu trên hệ thống sông Lô - Gâm, đồng thời đánh giá mức đảm bảo dòng chảy môi trường cho khu vực này. Bằng cách áp dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại, đề tài sẽ cung cấp những thông tin cần thiết để đảm bảo dòng chảy môi trường, từ đó giúp các cơ quan quản lý có cơ sở để đưa ra các quyết định hợp lý trong việc khai thác và sử dụng tài nguyên nước. Đề tài cũng hướng tới việc đề xuất các giải pháp duy trì dòng chảy môi trường, góp phần bảo vệ hệ sinh thái và đảm bảo nguồn nước cho các hoạt động sinh hoạt, sản xuất. Việc đạt được các mục tiêu này không chỉ có ý nghĩa về mặt khoa học mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên nước.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là dòng chảy môi trường tại hạ lưu nhà máy thủy điện Tuyên Quang. Phạm vi nghiên cứu được xác định từ trạm thủy văn Chiêm Hóa (Sông Gâm) đến trạm thủy văn Tuyên Quang (Sông Lô). Việc lựa chọn phạm vi này nhằm đảm bảo tính khả thi và tính đại diện cho các vấn đề liên quan đến dòng chảy môi trường trong khu vực. Các yếu tố tự nhiên như địa hình, khí hậu, thủy văn và các hoạt động của con người trong khu vực sẽ được xem xét, phân tích để đánh giá tác động đến dòng chảy môi trường. Qua đó, nghiên cứu sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài nguyên nước và các yếu tố ảnh hưởng đến dòng chảy môi trường, từ đó đưa ra những khuyến nghị phù hợp cho công tác quản lý tài nguyên nước tại khu vực này.
IV. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả. Các phương pháp bao gồm tổng hợp phân tích thông tin số liệu, phương pháp phân tích thống kê, và phương pháp phân tích nguyên nhân hình thành. Cách tiếp cận này không chỉ giúp tác giả thu thập và phân tích số liệu một cách hiệu quả mà còn đảm bảo rằng các kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng vào thực tiễn. Việc sử dụng các phương pháp mô hình toán cũng là một điểm nhấn quan trọng, giúp mô phỏng và dự đoán các tình huống khác nhau liên quan đến dòng chảy môi trường. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nghiên cứu mà còn tạo cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp quản lý tài nguyên nước hiệu quả hơn trong tương lai.
V. Nội dung nghiên cứu
Nội dung nghiên cứu của luận văn được chia thành nhiều chương, mỗi chương tập trung vào một khía cạnh khác nhau của dòng chảy môi trường. Chương I trình bày các khái niệm và định nghĩa liên quan đến dòng chảy môi trường, đồng thời phân tích nhu cầu nước cho hệ sinh thái. Chương II cung cấp cái nhìn tổng quan về khu vực nghiên cứu, bao gồm các đặc điểm tự nhiên, địa hình, khí hậu và thủy văn. Chương III tập trung vào tính toán dòng chảy môi trường và đánh giá mức đảm bảo dòng chảy cho vùng hạ lưu thủy điện Tuyên Quang, trong khi Chương IV đề xuất các giải pháp duy trì dòng chảy môi trường. Nội dung nghiên cứu không chỉ cung cấp kiến thức lý thuyết mà còn có giá trị thực tiễn cao, góp phần vào công tác quản lý tài nguyên nước và bảo vệ môi trường.
