I. Giới thiệu và mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu đánh giá chất lượng nước sông Nhuệ - Đáy đoạn chảy qua địa phận thành phố Nam Định trong 6 tháng cuối năm 2017 nhằm cung cấp thông tin về hiện trạng môi trường nước, nguyên nhân gây ô nhiễm nước, và tác động đến sức khỏe cộng đồng. Mục tiêu tổng quát là phân vùng chất lượng nước theo mục đích sử dụng và đề xuất giải pháp cải thiện nước sông. Mục tiêu cụ thể bao gồm đánh giá hiện trạng nước sông Nhuệ - Đáy và đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng môi trường nước.
1.1. Ý nghĩa thực tế
Nghiên cứu giúp các cơ quan quản lý Nhà nước về môi trường quản lý sông Nhuệ - Đáy hiệu quả hơn, đưa ra các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm nước. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra các vị trí nước ô nhiễm, góp phần vào công tác bảo vệ môi trường và quản lý chất lượng nước tại Nam Định.
1.2. Ý nghĩa khoa học
Nghiên cứu vận dụng kiến thức đã học vào thực tế, tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về chất lượng nước sông Nhuệ - Đáy. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần vào việc phát triển các công cụ phân tích nước và quản lý chất lượng nước tại Việt Nam.
II. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý luận
Nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận về tài nguyên nước mặt, ô nhiễm môi trường nước, và các tiêu chuẩn nước theo quy định của Việt Nam. Nước mặt là nguồn tài nguyên quan trọng, dễ bị ô nhiễm do hoạt động công nghiệp, sinh hoạt, và nông nghiệp. Ô nhiễm nước được định nghĩa là sự thay đổi thành phần và chất lượng nước vượt quá tiêu chuẩn nước cho phép, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.
2.1. Khái niệm và nguồn gốc ô nhiễm nước
Ô nhiễm nước có thể xuất phát từ nguồn tự nhiên (mưa, lũ lụt) hoặc nhân tạo (nước thải công nghiệp, sinh hoạt). Các xu hướng thay đổi chất lượng nước khi bị ô nhiễm bao gồm giảm độ pH, tăng hàm lượng muối, và giảm nồng độ oxy hòa tan. Các chất gây ô nhiễm chính bao gồm nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt, và các chất hóa học độc hại.
2.2. Vai trò của nước và tiêu chuẩn môi trường
Nước là tài nguyên thiết yếu cho sự sống, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, và du lịch. Tiêu chuẩn môi trường quy định mức giới hạn các thông số chất lượng nước, giúp đảm bảo nước sạch và bảo vệ môi trường. Các chỉ tiêu hóa lý như pH, BOD, COD, và hàm lượng các ion được sử dụng để đánh giá chất lượng nước.
III. Phương pháp nghiên cứu và kết quả
Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích nước và lấy mẫu tại 8 vị trí dọc sông Nhuệ - Đáy đoạn chảy qua Nam Định. Các chỉ tiêu được phân tích bao gồm TSS, BOD, COD, NH4+, NO2-, NO3-, PO43-, và Coliform. Kết quả cho thấy nước sông bị ô nhiễm nghiêm trọng do nước thải công nghiệp và sinh hoạt, vượt quá tiêu chuẩn nước cho phép.
3.1. Đánh giá hiện trạng chất lượng nước
Kết quả phân tích cho thấy nước sông Nhuệ - Đáy bị ô nhiễm với hàm lượng BOD, COD, và Coliform vượt quá tiêu chuẩn nước. Các vị trí gần khu công nghiệp và khu dân cư có mức độ ô nhiễm cao nhất. Nước thải từ các làng nghề và bệnh viện cũng góp phần làm giảm chất lượng nước.
3.2. Đề xuất giải pháp
Để cải thiện chất lượng nước, nghiên cứu đề xuất các giải pháp như xử lý nước thải công nghiệp và sinh hoạt, tăng cường giám sát môi trường nước, và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ nguồn nước. Các biện pháp này nhằm đảm bảo nước sạch và bảo vệ môi trường bền vững.
