Chủ Nghĩa Dân Tộc Từ Góc Nhìn Cánh Tả: Đảng Cộng Sản Bulgaria Trong Thế Chiến Thứ Hai

• Tác giả: Yannis Sygkelos
• Người hướng dẫn: Spyros Sofos, Senior Research Fellow
• Trường học: University College London
• Chuyên ngành: Balkan Studies
• Đề tài: Chủ Nghĩa Dân Tộc Từ Góc Nhìn Cánh Tả: Đảng Cộng Sản Bulgaria Trong Thế Chiến Thứ Hai
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Leiden

• 1. CHAPTER ONE: MARXIST NATIONALISM AS EVOLVED BY THE BCP UP TO 1944
• 1.1. Regional Dynamics and the BCP Before and During World War Two
• 1.2. Elements of the National(ist) Discourse of the Bulgarian Communist Leadership
• 1.2.1. The Anti-Imperialist Theory
• 1.2.2. Patriotism and Internationalism
• 1.3. The Partisan Movement
• 1.3.1. Objectives and Apparatuses of the Partisan Movement
• 1.3.2. Use of Commemoration and Anniversaries
• 1.3.3. Word and Symbols
• 1.3.4. Key Elements of the Nationalist Discourse of the Resistance Movement
• 2. CHAPTER TWO: THE NATIONALIST DISCOURSE IN DOMESTIC POLITICS
• 2.1. The Political Spectrum in Post-War Bulgaria
• 2.2. Disadvantages and Advantages of the BCP
• 2.3. Self-presentation of the BCP as National Party
• 2.4. Nation, People, State, and Party
• 2.5. The Ethnic ‘Other’
• 3. CHAPTER THREE: THE NATIONALIST DISCOURSE WITH REGARD TO THE INTERNATIONAL ARENA
• 3.1. The Nation and its Friends at the International Level
• 3.1.1. Socialist Patriotism and Proletarian Internationalism
• 3.1.2. The Anti-imperialist Idea and the Cominform
• 3.1.3. The Soviet Union
• 3.1.4. Non-Slav Socialist Friends
• 3.2. The Nation and its Enemies on the International Level
• 3.2.1. The Past and the Present Worst Enemy of the Slav Peoples
• 3.2.2. Neighbouring Enemy Nations of Bulgaria
• 3.2.3. The Thracian Question
• 3.2.4. The Macedonian Question
• 4. CHAPTER FOUR: FLAGGING NATIONHOOD: BULGARIAN COMMUNIST (RE)CONSTRUCTION OF THE NATIONAL PAST
• 4.1. (Re)construction of the Past: Institutional Framework
• 4.2. A Peculiar Marxist Version of History-Writing
• 4.3. An Outline of How the Bulgarian Communists Narrated the Past of Bulgaria
• 4.3.1. Bulgarian Lands Since Prehistory
• 4.3.2. Presentation of Origin
• 4.3.3. Cyril and Methodius
• 4.3.4. Survival of the Nation Under the Ottoman Yoke (14th–18th century)
• 4.3.5. National Liberation Movement Against the Turkish Yoke (circa 1860-1878)
• 4.3.6. National Integration: Eastern Rumelia- Macedonia (1885–1913)
• 4.3.7. Bulgaria as a Semi-Colonial Country (Inter-War Years)
• 4.3.8. Second World War—Resistance Movement—9 September 1944
• 5. CHAPTER FIVE: FLAGGING NATIONHOOD: EVENTS AND SYMBOLS
• 5.1. Celebrating the Bulgarian Nation in the Late 1940s
• 5.2. Anniversaries and Commemorations of Plainly National Character
• 5.3. Anniversaries and Commemorations of National and International Character
• 5.4. Anniversaries and Commemorations of a Largely Socialist Character
• 5.4.1. The National Emblem
• 5.4.2. The National Flag
• Appendix One: Political Parties
• Appendix Two: Figures
• Appendix Three: Tables

I. Tổng Quan Chủ Nghĩa Dân Tộc Cộng Sản Bulgaria Thế Chiến II

Bài viết này khám phá sự giao thoa phức tạp giữa chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa dân tộc, đặc biệt trong bối cảnh Đảng Cộng Sản Bulgaria (BCP) trong Thế chiến thứ hai. Nhiều học giả đã phân tích mối quan hệ này, nhưng thường bỏ qua khía cạnh quan trọng: sự tổng hợp giữa chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa dân tộc không chỉ giúp các đảng Mác-xít lớn mạnh hơn mà còn dẫn đến những biến đổi sâu sắc. Hậu quả là, nhiều quốc gia tự xưng theo chủ nghĩa quốc tế lại tham gia vào các cuộc chiến tranh mang đậm tính dân tộc. Bài viết làm sáng tỏ sự hình thành của các đảng Mác-xít dân tộc, nơi chủ nghĩa dân tộc không chỉ là công cụ mà còn là một phần bản chất.

1.1. Chủ nghĩa Mác và Chủ nghĩa Dân tộc Điểm Gặp Gỡ

Chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa dân tộc, hai hệ tư tưởng quan trọng của thế kỷ 20, đã có một cuộc đối thoại phức tạp. Một số học giả Mác-xít lập luận rằng chủ nghĩa dân tộc có thể tương thích với chủ nghĩa xã hội, nếu cả hai được thúc đẩy bởi động lực dân chủ thực sự. Quan điểm này cho rằng chủ nghĩa dân tộc có thể củng cố sức mạnh của cánh tả, cả về lý thuyết lẫn thực tiễn. Ngược lại, một số học giả phi Mác-xít chỉ ra những hạn chế của chủ nghĩa Mác trong việc chống lại chủ nghĩa dân tộc. Tuy nhiên, nhiều phong trào giải phóng dân tộc đã dựa vào chủ nghĩa Mác để giải thích sự lạc hậu và xây dựng một diễn ngôn chống đế quốc hiệu quả, cho thấy sự đóng góp quan trọng của chủ nghĩa Mác cho chủ nghĩa dân tộc.

1.2. Sự Trỗi Dậy của Chủ Nghĩa Dân Tộc trong Các Đảng Cộng Sản

Trước khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ, các học giả thường coi diễn ngôn quốc tế của các đảng cộng sản là điều hiển nhiên, bỏ qua những diễn ngôn dân tộc chủ nghĩa. Tuy nhiên, những bằng chứng gần đây cho thấy các đảng Mác-xít đã áp dụng chủ nghĩa dân tộc một cách có hệ thống và rộng rãi trước và sau Thế chiến thứ hai. Việc Liên Xô thúc đẩy các dân tộc thông qua việc xây dựng các thể chế đặc trưng của nhà nước dân tộc hiện đại là một ví dụ. Điều này dẫn đến một nghịch lý: chủ nghĩa quốc tế được thúc đẩy thông qua chủ nghĩa dân tộc. Nghiên cứu mới khám phá sự thay đổi của các đảng cộng sản sang chủ nghĩa dân tộc trong những năm 1940, chẳng hạn như việc Đảng Cộng sản Tiệp Khắc (KSČ) giành được vai trò bá chủ thông qua việc diễn giải lại lịch sử Séc và tái định hướng quốc gia Séc về phía Đông Slavic.

II. Thách Thức Diễn Giải Chủ Nghĩa Dân Tộc Trong Bối Cảnh BCP

Nghiên cứu về diễn ngôn dân tộc chủ nghĩa của Đảng Cộng Sản Bulgaria (BCP) trong giai đoạn Thế chiến II đặt ra một số thách thức. Thứ nhất, cần phải vượt qua những diễn giải đơn giản hóa về chủ nghĩa quốc tế của các đảng cộng sản. Thứ hai, cần phân tích một cách khách quan các nguồn tài liệu lưu trữ, tránh những thành kiến của thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Thứ ba, cần xem xét bối cảnh lịch sử và chính trị cụ thể của Bulgaria trong giai đoạn này, bao gồm các yếu tố như sự hiện diện của chủ nghĩa phát xít, quan hệ với Liên Xô, và các vấn đề dân tộc thiểu số. Việc giải quyết những thách thức này là cần thiết để hiểu rõ hơn về vai trò của chủ nghĩa dân tộc trong chiến lược của BCP và những tác động của nó đối với xã hội Bulgaria.

2.1. Vượt Qua Các Diễn Giải Đơn Giản Về Chủ Nghĩa Quốc Tế

Nhiều nghiên cứu trước đây thường mặc định rằng các đảng cộng sản theo đuổi chủ nghĩa quốc tế thuần túy, bỏ qua hoặc giảm thiểu vai trò của chủ nghĩa dân tộc. Quan điểm này không còn phù hợp khi xem xét các bằng chứng lịch sử cho thấy các đảng cộng sản đã sử dụng chủ nghĩa dân tộc để củng cố quyền lực và giành được sự ủng hộ của quần chúng. Do đó, cần phải phân tích một cách nghiêm túc các diễn ngôn và hành động dân tộc chủ nghĩa của BCP, thay vì loại bỏ chúng như những ngoại lệ hoặc sai lệch.

2.2. Đánh Giá Khách Quan Các Nguồn Tài Liệu Lưu Trữ BCP

Việc giải mật các tài liệu lưu trữ của BCP sau năm 1989 đã cung cấp một nguồn thông tin quý giá cho các nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, cần phải đánh giá các tài liệu này một cách cẩn trọng, tránh những thành kiến tiềm ẩn. Ví dụ, các tài liệu tuyên truyền có thể phóng đại vai trò của BCP trong phong trào kháng chiến hoặc tô điểm cho hình ảnh của chủ nghĩa xã hội. Do đó, cần phải so sánh các nguồn tài liệu khác nhau và xem xét bối cảnh chính trị khi diễn giải chúng.

III. Giải Pháp Phân Tích Diễn Ngôn Dân Tộc Chủ Nghĩa Của BCP

Để hiểu rõ hơn về chủ nghĩa dân tộc từ góc nhìn cánh tả của BCP, cần phân tích diễn ngôn dân tộc chủ nghĩa của đảng này. Việc phân tích này bao gồm việc xác định các yếu tố chủ chốt của diễn ngôn, như cách BCP định nghĩa về quốc gia, dân tộc, và chủ nghĩa yêu nước; cách BCP sử dụng lịch sử để củng cố tính chính danh của mình; và cách BCP đối phó với các vấn đề dân tộc thiểu số. Việc phân tích này cũng cần xem xét bối cảnh quốc tế và khu vực, đặc biệt là vai trò của Liên Xô và các nước láng giềng.

3.1. Định Nghĩa Quốc Gia và Chủ Nghĩa Yêu Nước theo BCP

BCP đã xây dựng một định nghĩa riêng về quốc gia và chủ nghĩa yêu nước, khác biệt so với các quan điểm dân tộc chủ nghĩa truyền thống. Định nghĩa này thường kết hợp các yếu tố của chủ nghĩa Mác, chẳng hạn như nhấn mạnh vào giai cấp công nhân và đấu tranh giai cấp. Tuy nhiên, BCP cũng sử dụng các biểu tượng và giá trị dân tộc truyền thống để thu hút sự ủng hộ của quần chúng. Sự kết hợp này tạo ra một hình thức chủ nghĩa dân tộc độc đáo, phục vụ cho mục tiêu chính trị của đảng.

3.2. Sử Dụng Lịch Sử Để Củng Cố Tính Chính Danh của Đảng

BCP đã sử dụng lịch sử Bulgaria một cách có chọn lọc để củng cố tính chính danh của mình. Đảng này thường nhấn mạnh vào các giai đoạn lịch sử mà người Bulgaria đã đấu tranh chống lại sự áp bức và bóc lột, chẳng hạn như thời kỳ Ottoman và thời kỳ phát xít. BCP cũng ca ngợi các anh hùng dân tộc, như Vasil Levski và Hristo Botev, và gắn liền họ với phong trào cách mạng cộng sản. Bằng cách này, BCP đã cố gắng chứng minh rằng mình là người kế thừa chính thống của truyền thống đấu tranh dân tộc.

3.3. Cách BCP Đối Phó với Các Vấn Đề Dân Tộc Thiểu Số

Chính sách của BCP đối với các dân tộc thiểu số là một vấn đề phức tạp và gây tranh cãi. Mặc dù BCP tuyên bố ủng hộ bình đẳng dân tộc, nhưng trong thực tế, đảng này đã thực hiện nhiều chính sách phân biệt đối xử với các dân tộc thiểu số, đặc biệt là người Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này gây ra căng thẳng và xung đột trong xã hội Bulgaria, và làm suy yếu tính chính danh của BCP.

IV. Ứng Dụng Nghiên Cứu Trường Hợp Phong Trào Du Kích Bulgaria Thế Chiến II

Phong trào du kích Bulgaria trong Thế chiến II là một trường hợp nghiên cứu hữu ích để hiểu rõ hơn về chủ nghĩa dân tộc từ góc nhìn cánh tả của BCP. Phong trào này, do BCP lãnh đạo, đã sử dụng các diễn ngôn dân tộc chủ nghĩa để thu hút sự ủng hộ của quần chúng và chống lại sự chiếm đóng của Đức Quốc xã. Tuy nhiên, phong trào này cũng phải đối mặt với những mâu thuẫn nội tại, chẳng hạn như sự căng thẳng giữa chủ nghĩa quốc tế và chủ nghĩa yêu nước địa phương.

4.1. Sử Dụng Diễn Ngôn Dân Tộc Chủ Nghĩa trong Phong Trào Du Kích

Phong trào du kích Bulgaria đã sử dụng các diễn ngôn dân tộc chủ nghĩa để kêu gọi người dân tham gia kháng chiến chống lại sự chiếm đóng của Đức Quốc xã. Các diễn ngôn này thường nhấn mạnh vào sự cần thiết phải bảo vệ tổ quốc và giải phóng đất nước khỏi ách áp bức. Phong trào du kích cũng ca ngợi các anh hùng dân tộc và sử dụng các biểu tượng và giá trị dân tộc truyền thống để thu hút sự ủng hộ của quần chúng.

4.2. Mâu Thuẫn Nội Tại Giữa Chủ Nghĩa Quốc Tế và Chủ Nghĩa Yêu Nước

Phong trào du kích Bulgaria phải đối mặt với những mâu thuẫn nội tại giữa chủ nghĩa quốc tế và chủ nghĩa yêu nước. Một mặt, BCP tuyên bố ủng hộ chủ nghĩa quốc tế và liên minh với các đảng cộng sản khác trên thế giới. Mặt khác, BCP cũng cần phải thể hiện lòng yêu nước và bảo vệ lợi ích quốc gia của Bulgaria. Việc giải quyết những mâu thuẫn này là một thách thức lớn đối với BCP.

V. Kết Quả Tác Động của Chủ Nghĩa Dân Tộc Lên BCP và Xã Hội Bulgaria

Việc áp dụng chủ nghĩa dân tộc đã có những tác động đáng kể lên BCP và xã hội Bulgaria. Một mặt, chủ nghĩa dân tộc đã giúp BCP giành được sự ủng hộ của quần chúng và củng cố quyền lực. Mặt khác, chủ nghĩa dân tộc cũng đã góp phần vào sự phát triển của chủ nghĩa độc tài và đàn áp chính trị. Ngoài ra, chủ nghĩa dân tộc cũng đã gây ra căng thẳng và xung đột trong xã hội Bulgaria, đặc biệt là giữa các dân tộc thiểu số.

5.1. Chủ Nghĩa Dân Tộc và Sự Củng Cố Quyền Lực của BCP

Chủ nghĩa dân tộc đóng vai trò quan trọng trong việc giúp BCP củng cố quyền lực sau Thế chiến II. Việc nhấn mạnh vào chủ nghĩa yêu nước và giải phóng dân tộc đã giúp BCP thu hút sự ủng hộ rộng rãi từ quần chúng, đặc biệt là từ những người cảm thấy bị xúc phạm bởi sự chiếm đóng của Đức Quốc xã.

5.2. Chủ Nghĩa Dân Tộc và Sự Phát Triển của Chủ Nghĩa Độc Tài

Mặc dù giúp củng cố quyền lực, chủ nghĩa dân tộc cũng góp phần vào sự phát triển của chủ nghĩa độc tài dưới thời BCP. Việc nhấn mạnh vào sự thống nhất quốc gia và loại bỏ các yếu tố 'phản động' đã tạo ra một môi trường mà sự phản biện và đối lập chính trị bị đàn áp.

VI. Tương Lai Bài Học từ Chủ Nghĩa Dân Tộc Cộng Sản Bulgaria

Nghiên cứu về chủ nghĩa dân tộc từ góc nhìn cánh tả của BCP cung cấp những bài học quan trọng cho việc hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa dân tộc, cũng như những nguy cơ và cơ hội mà mối quan hệ này mang lại. Bài học này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thế giới hiện nay, khi chủ nghĩa dân tộc đang trỗi dậy ở nhiều quốc gia.

6.1. Nguy Cơ và Cơ Hội của Sự Kết Hợp Chủ Nghĩa Mác và Chủ Nghĩa Dân Tộc

Sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa dân tộc có thể mang lại cả nguy cơ và cơ hội. Nguy cơ lớn nhất là sự phát triển của chủ nghĩa độc tài và đàn áp chính trị. Tuy nhiên, sự kết hợp này cũng có thể tạo ra một phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ, có khả năng chống lại sự áp bức và bóc lột.

6.2. Bài Học cho Thế Giới Hiện Nay về Sự Trỗi Dậy của Chủ Nghĩa Dân Tộc

Trong bối cảnh thế giới hiện nay, khi chủ nghĩa dân tộc đang trỗi dậy ở nhiều quốc gia, việc nghiên cứu về chủ nghĩa dân tộc từ góc nhìn cánh tả của BCP cung cấp những bài học quan trọng. Những bài học này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc và động lực của chủ nghĩa dân tộc, cũng như những chiến lược hiệu quả để đối phó với nó.