Thực Thi Chính Sách Đào Tạo Nghề Cho Lao Động Nông Thôn Ở Huyện Tây Giang, Tỉnh Quảng Nam

Thuật ngữ “Nghề” được hiểu và định nghĩa theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc nội dung nghiên cứu, cách thức tiếp cận và tùy vào điều kiện phát triển của mỗi quốc gia. Nghề là một hiện tượng xã hội có tính lịch sử phổ biến, gắn chặt với phân công lao động, với tiến bộ khoa học kỹ thuật và văn minh nhân loại. Ở Việt Nam, có nhiều định nghĩa khác nhau về nghề. Đào tạo nghề là quá trình trang bị kiến thức nhất định về trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho người lao động để họ có thể đảm nhận một công việc nhất định. Các hình thức đào tạo bao gồm đào tạo chính quy, đào tạo thường xuyên và các trình độ đào tạo khác nhau trong dạy nghề.

Đào tạo nghề cho lao động nông thôn có những đặc điểm riêng biệt. Về nguồn lực, thường hạn chế hơn so với khu vực thành thị. Về đối tượng, trình độ học vấn và kinh nghiệm làm việc có sự khác biệt lớn. Về hình thức, cần linh hoạt để phù hợp với điều kiện sản xuất nông nghiệp. Về phương pháp, cần chú trọng thực hành và gắn liền với thực tế sản xuất. Những yếu tố này cần được xem xét kỹ lưỡng khi xây dựng và thực thi chính sách đào tạo nghề.

Huyện Tây Giang là một huyện miền núi, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Tình hình lao động nông thôn có nhiều đặc điểm riêng, trình độ học vấn còn thấp, chủ yếu làm nông nghiệp tự cung tự cấp. Thị trường lao động nông thôn còn hạn chế, thiếu việc làm và thu nhập thấp. Đây là những thách thức lớn đối với công tác đào tạo nghề.

Việc đánh giá hiệu quả các chính sách và chương trình đào tạo nghề cho thấy một số kết quả tích cực. Số lượng lao động nông thôn được đào tạo nghề tăng lên. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động. Tỷ lệ lao động có việc làm sau đào tạo còn thấp. Cần có những giải pháp để nâng cao hiệu quả của công tác này.

Quá trình triển khai đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Tây Giang gặp nhiều khó khăn. Đó là sự thiếu hụt về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên chưa đủ mạnh, nguồn kinh phí hạn hẹp và nhận thức của người dân còn hạn chế. Điều này đòi hỏi phải có sự quan tâm hơn nữa từ các cấp chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành.

Cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, xã hội, cán bộ, công chức và người lao động nông thôn về vai trò của đào tạo nghề đối với việc tạo việc làm, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nông thôn. Đồng thời, cần thay đổi tư duy “chuộng bằng cấp” sang “chuộng tay nghề”.

Đào tạo nghề phải gắn với nhu cầu của thị trường lao động, nhu cầu của doanh nghiệp và phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Cần tăng cường khảo sát, dự báo nhu cầu thị trường lao động để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. Phát triển các ngành nghề truyền thống kết hợp du lịch.

Cần linh hoạt về chương trình, hình thức đào tạo; phương thức, phương pháp truyền đạt; nội dung đào tạo và những kiến thức tiêu chuẩn an toàn sản phẩm, về thị trường, kiến thức kinh doanh trong điều kiện hội nhập. Đào tạo phải gắn với giải quyết việc làm và chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn.

Cần rà soát và hoàn thiện các chính sách ưu đãi cho người học nghề, đặc biệt là lao động nông thôn thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân tộc thiểu số. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ các cơ sở đào tạo nghề trong việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.

Khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo nghề, đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và dịch vụ nông thôn. Tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp nhận học viên thực tập và tuyển dụng lao động sau khi tốt nghiệp. Có thể áp dụng các hình thức hợp tác công - tư trong đào tạo nghề.

Đề nghị Trung ương và tỉnh Quảng Nam tiếp tục quan tâm, đầu tư cho công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Bổ sung và hoàn thiện các văn bản pháp quy liên quan đến đào tạo nghề. Tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực cho các cơ sở đào tạo nghề.

Đề nghị Ủy ban nhân dân huyện Tây Giang tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành và kiểm tra, giám sát công tác đào tạo nghề. Phân công trách nhiệm cụ thể cho các phòng ban, đơn vị liên quan. Huy động sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác này. Tăng cường phối hợp giữa các cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và người lao động.

Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại huyện Tây Giang, chỉ ra những thành công và hạn chế. Đồng thời, đã đề xuất những giải pháp và kiến nghị cụ thể để nâng cao hiệu quả công tác này. Hướng phát triển trong tương lai là tiếp tục hoàn thiện chính sách, tăng cường nguồn lực, nâng cao chất lượng đào tạo và gắn kết với thị trường lao động.

Đào tạo nghề đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng suất lao động, tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đồng thời, đào tạo nghề còn giúp người lao động có thu nhập ổn định và cải thiện chất lượng cuộc sống. Đây là yếu tố quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.