Chất Thơ Trong Kịch Bản Văn Học Của Lưu Quang Vũ

Trong đời sống con người, cái đẹp là một món ăn tinh thần không thể thiếu. Nhu cầu về cái đẹp tạo nên sự khác biệt về bản chất của con người. Khi đối diện với cái đẹp, con người không chỉ nhìn ngắm mà còn muốn vươn tới cái hoàn thiện, cái lý tưởng và không ngừng nỗ lực, tìm kiếm, lưu giữ và phát triển nó. Trong quá trình ấy, con người tìm đến nghệ thuật như một cách thức để thưởng thức và kiến tạo cái đẹp. Văn chương ra đời đã phần nào thỏa mãn nhu cầu ấy bằng việc phản ánh cái đẹp, cái chất thơ vốn có trong cuộc đời, trong đời sống tâm hồn của con người. Vì vậy, chất thơ là một khái niệm được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm và tìm cách lý giải. Khái niệm chất thơ có khởi nguồn từ thơ ca, nó là đặc tính tất yếu của thơ.

Lưu Quang Vũ là một tác gia nổi bật trong nền văn học nước nhà những năm 80. Vì thế, những nghiên cứu về Lưu Quang Vũ khá nhiều ở các phương diện, tuy nhiên những công trình nghiên cứu về chất thơ trong sáng tác kịch của Lưu Quang Vũ chưa nhiều, chủ yếu là khái quát trên các bài báo ngắn nên ở đây chúng tôi tập trung vào những công trình, bài viết nghiên cứu về kịch Lưu Quang Vũ để làm nền tảng cho vấn đề được nghiên cứu. Trong phạm vi đề tài của luận văn chúng tôi chỉ tập trung vào những nghiên cứu về kịch Lưu Quang Vũ qua hai giai đoạn: trước 1986 và sau 1986.

Đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống về chất thơ trong kịch của Lưu Quang Vũ. Vì những lý do trên, chúng tôi quyết định thực hiện đề tài Chất thơ trong kịch bản văn học của Lưu Quang Vũ để tìm hiểu một trong những nét đặc sắc làm nên chất riêng cho kịch Lưu Quang Vũ. Từ đó góp phần khẳng định tài năng nghệ thuật và đóng góp của ông trên con đường đổi mới, phát triển kịch nói riêng và văn học - nghệ thuật Việt Nam nói chung. Đồng thời cũng đóng góp và gợi mở những hướng nghiên cứu, giảng dạy tác phẩm kịch Lưu Quang Vũ ở các cấp học.

Việc xác định tiêu chí đánh giá chất thơ trong kịch cũng là một thách thức. Chất thơ không chỉ nằm ở ngôn ngữ mà còn ở cấu trúc, hình tượng, cảm xúc và tư tưởng. Cần phải có một phương pháp luận rõ ràng để phân tích và đánh giá một cách khách quan, khoa học. Điều này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về cả văn học và sân khấu, cũng như khả năng cảm thụ tinh tế đối với cái đẹp.

Để thực hiện đề tài này, chúng tôi vận dụng các phương pháp nghiên cứu sau: + Phương pháp tiếp cận theo hướng thi pháp học + Phương pháp liên ngành + Phương pháp loại hình Ngoài ra chúng tôi còn vận dụng các thao tác: So sánh, phân tích, tổng hợp, thống kê.

Với đề tài “Chất thơ trong kịch bản văn học của Lưu Quang Vũ”, chúng tôi nghiên cứu những biểu hiện của chất thơ trong kịch Lưu Quang Vũ trên các phương diện về nội dung và hình thức nghệ thuật. Từ đó, chúng tôi có thể góp thêm tiếng nói khẳng định vị trí và tài năng của Lưu Quang Vũ trong nền văn học dân tộc.

Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần bổ sung và đánh giá về chất thơ - một trong những nét đặc sắc của kịch Lưu Quang Vũ. Từ đó, chúng tôi hướng đến việc xác định rõ vai trò và những đóng góp của Lưu Quang Vũ đối với nền văn học kịch của Việt Nam.

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, luận văn được chia làm 3 chương : Chương 1. Chất thơ và kịch bản văn học của Lưu Quang Vũ Chương 2. Chất thơ trong kịch bản văn học của Lưu Quang Vũ - nhìn từ cốt truyện và nhân vật Chương 3. Chất thơ trong kịch bản văn học của Lưu Quang Vũ - nhìn từ kết cấu văn bản và ngôn ngữ

Trong đời sống con người, cái đẹp là một món ăn tinh thần không thể thiếu. Chính nhu cầu về cái đẹp đã góp phần tạo nên sự khác biệt về bản chất của con người. Bởi lẽ, khi đối diện với cái đẹp con người không chỉ nhìn ngắm mà còn muốn vươn tới cái đẹp, cái hoàn thiện, cái lí tưởng và không ngừng nỗ lực, tìm kiếm, lưu giữ và phát triển nó. Trong quá trình ấy con người đã tìm đến nghệ thuật như một cách thức để thưởng thức và kiến tạo cái đẹp. Văn chương ra đời đã phần nào thỏa mãn nhu cầu ấy bằng việc phản ánh cái đẹp, cái chất thơ vốn có trong cuộc đời, trong đời sống tâm hồn của con người. Vì vậy chất thơ là một khái niệm được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm và tìm cách lí giải. Khái niệm chất thơ có khởi nguồn từ thơ ca, nó là đặc tính tất yếu của thơ.

Lưu Quang Vũ là một tác gia nổi bật trong nền văn học nước nhà những năm 80. Vì thế, những nghiên cứu về Lưu Quang Vũ khá nhiều ở các phương diện, tuy nhiên những công trình nghiên cứu về chất thơ trong sáng tác kịch của Lưu Quang Vũ chưa nhiều, chủ yếu là khái quát trên các bài báo ngắn nên ở đây chúng tôi tập trung vào những công trình, bài viết nghiên cứu về kịch Lưu Quang Vũ để làm nền tảng cho vấn đề được nghiên cứu. Trong phạm vi đề tài của luận văn chúng tôi chỉ tập trung vào những nghiên cứu về kịch Lưu Quang Vũ qua hai giai đoạn: trước 1986 và sau 1986.

Đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống về chất thơ trong kịch của Lưu Quang Vũ. Vì những lý do trên, chúng tôi quyết định thực hiện đề tài Chất thơ trong kịch bản văn học của Lưu Quang Vũ để tìm hiểu một trong những nét đặc sắc làm nên chất riêng cho kịch Lưu Quang Vũ. Từ đó góp phần khẳng định tài năng nghệ thuật và đóng góp của ông trên con đường đổi mới, phát triển kịch nói riêng và văn học - nghệ thuật Việt Nam nói chung. Đồng thời cũng đóng góp và gợi mở những hướng nghiên cứu, giảng dạy tác phẩm kịch Lưu Quang Vũ ở các cấp học.

Việc xác định tiêu chí đánh giá chất thơ trong kịch cũng là một thách thức. Chất thơ không chỉ nằm ở ngôn ngữ mà còn ở cấu trúc, hình tượng, cảm xúc và tư tưởng. Cần phải có một phương pháp luận rõ ràng để phân tích và đánh giá một cách khách quan, khoa học. Điều này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về cả văn học và sân khấu, cũng như khả năng cảm thụ tinh tế đối với cái đẹp.